Υπερηχοκαρδιογραφική διερεύνηση της διαστολικής λειτουργίας σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια: σύγκριση ασθενών με διατηρημένο και με επηρεασμένο κλάσμα εξώθησης της αριστερής κοιλίας

Abstract

Introduction: Heart failure (HF) is a clinically defined syndrome in which patients have typical signs and symptoms due to an abnormality of cardiac structure or function. According to left ventricle ejection fraction (LVEF) HF can be classified as HF preserved LVEF (HFpEF) and HF reduced LVEF (HFrEF). Whether HF is presents and evolves as a single syndrome with HFpEF preceding HFrEF or as two independent syndromes is a matter of controversy.Aim: The purpose of this study was to examine the diastolic function using doppler and tissue doppler echocardiographic indices among patients with HFpEF and HFrEF.Methods: Study population consisted of 40 stable HF patients, under guideline recommended medical treatment, without exaggeration or hospitalization over the last 30 days that were evaluated at the outpatient clinic from 1/9/2009 till 30/7/2010. According to LVEF (dichotomous 45%) two groups were formed. Group A consisted the HFpEF group (n = 20, 11 males, mean age 62.8 ± 7.4 years, LVEF = 52.4 ± 5.7%) while group B consisted the HFrEF group (n=20, 15 males, mean age 63.3 ± 7.8 years, LVEF = 28.5 ± 5.8%). Control group consisted of 20 volunteers (11 males, mean age 57.8 ± 9.7 years, LVEF = 63/1 ± 7.1%) without history or signs/symptoms of HF.Results: Age, gender and NYHA class were not statistically different among both HF groups. Patients with HFrEF had statistically increased left ventricle (LV) dimensions and reduced wall thickness compared to those with HFpEF, however left atrial volume index (LAVI) and dimension were not different among both groups. Pulse doppler in mitral valve and pulmonary veins revealed reduced wave A duration and S wave velocity as well as increased IVRT in patients with HFrEF than those with HFpEF, while tissue doppler in mitral valve annulus revealed reduced both septal and lateral s' and lateral a' wave velocity in patients with HFrEF than those with HFpEF. Moreover, patients with HFpEF exhibited reduced lateral s' wave velocity compared to those in control group. Concerning diastolic dysfunction grading there was no difference between the two HF groups, however HF groups had worse grading compared to control group. Finally, BNP levels were greater in patients with HFrEF. LAVI and NYHA class in patients with HF seem to correlate with echocardiographic indices of diastolic function and BNP levels but not with LVEF.Conclusion: Diastolic function seems to be equally impaired in both HF types, considering the echocardiographic indices of diastolic function.

Εισαγωγή: Η καρδιακή ανεπάρκεια (ΚΑ) με βάση το κλάσμα εξώθησης της αριστερή κοιλίας (ΚΕΑΚ) διακρίνεται σε ΚΑ με διατηρημένο (ΚΑδΚΕ) και με μειωμένο ΚΕΑΚ (ΚΑμΚΕ). Αντικρουόμενες είναι οι απόψεις για το πόσο η ΚΑδΚΕ αποτελεί ανεξάρτητη οντότητα της ΚΑ ή εξελίσσεται σε ΚΑμΚΕ, ενώ δεν έχει διευκρινιστεί κατά πόσο η διαστολική δυσλειτουργία αποτελεί κοινό στοιχείο των ασθενών με ΚΑ ανεξάρτητα του ΚΕΑΚ.Σκοπός: Η συγκριτική μελέτη με υπερηχοκαρδιογραφικούς δείκτες της διαστολικής λειτουργίας της αριστερής κοιλίας (ΑΚ) με τη χρήση παλμικού και ιστικού Doppler σε ασθενείς με ΚΑ.Μέθοδοι και Υλικό: Τον πληθυσμό της μελέτης αποτέλεσαν 40 ασθενείς με διαγνωσμένη ΚΑ, υπό φαρμακευτική αγωγή, χωρίς παρόξυνση και νοσηλεία τις τελευταίες 30 ημέρες, που προσήλθαν στα εξωτερικά ιατρεία από 1/9/2009 μέχρι και 30/7/2010. Διακρίθηκαν 2 ομάδες ανάλογα με το ΚΕΑΚ (διχοτόμος τιμή 45%). Η ομάδα Α (n = 20, 11 άντρες, 62,8 ± 7,4 ετών, ΚΕΑΚ = 52,4 ± 5,7%) περιλαμβάνει εκείνους με ΚΑδΚΕ και η ομάδα Β (n=20, 15 άντρες, 63,3 ± 7,8 ετών, ΚΕΑΚ = 28,5 ± 5,8%) περιλαμβάνει εκείνους με ΚΑμΚΕ. Την ομάδα ελέγχου (ομάδα C) αποτελούν 20 εθελοντές (11 άντρες, 57,8 ± 9,7 ετών, ΚΕΑΚ = 63,1 ± 7,1%) χωρίς διαγνωσμένη ΚΑ και χωρίς συμπτώματα ή/και σημεία ΚΑ.Αποτελέσματα: Οι δύο ομάδες της ΚΑ δε διαφέρουν στατιστικά σημαντικά ως προς την ηλικία, το φύλο και την τάξη κατά NYHA. Οι ασθενείς της ομάδας ΚΑμΚΕ έχουν στατιστικά αυξημένες διαστάσεις και λεπτότερα τοιχώματα της αριστερής κοιλίας σε σχέση με τους ασθενείς με ΚΑδΚΕ, χωρίς όμως να διαφέρουν οι διαστάσεις και ο όγκος του αριστερού κόλπου (LAVI) μεταξύ των δυο ομάδων. Στο παλμικό Doppler, στη μιτροειδή βαλβίδα και στις πνευμονικές φλέβες, παρατηρήθηκε μικρότερη διάρκεια του κύματος Α, μεγαλύτερη διάρκεια του χρόνου ισογκωτικής χάλασης και μικρότερη ταχύτητα του κύματος S στην ομάδα ΚΑμΚΕ σε σχέση με την ομάδα ΚΑδΚΕ, ενώ στο ιστικό doppler στο μιτροειδικό δακτύλιο (διαφραγματική και πλάγια θέση) εντοπίστηκαν χαμηλότερη ταχύτητα των κύματων s' και του κύματος a' στην πλάγια θέση στους ασθενείς με ΚΑμΚΕ σε σχέση με τους ασθενείς με ΚΑδΚΕ. Οι ασθενείς με ΚΑδΚΕ παρουσίαζαν χαμηλότερη ταχύτητα του κύματος s' στην πλάγια θέση σε σχέση με τα άτομα της ομάδας ελέγχου. Οι ασθενείς με ΚΑδΚΕ δε διέφεραν ως προς την ταξινόμηση της βαρύτητας της διαστολικής δυσλειτουργίας σε σχέση με τους ασθενείς με ΚΑμΚΕ, ενώ και οι δύο ομάδες της ΚΑ διέφεραν στατιστικά σημαντικά σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Τέλος, οι ασθενείς με ΚΑμΚΕ έχουν υψηλότερα επίπεδα BNP σε σχέση με εκείνους με ΚΑδΚΕ. Ο LAVI και η τάξη κατά ΝΥΗΑ στους ασθενείς με ΚΑ συσχετίζεται με υπερηχοκαρδιογραφικούς διαστολικούς δείκτες και τα επίπεδα του BNP, ενώ δεν ανιχνεύτηκε σημαντική συσχέτιση με το ΚΕΑΚ. Συμπέρασμα: Η διαστολική δυσλειτουργία φαίνεται να αποτελεί κοινό σημείο και στους δύο τύπους ΚΑ, όπως προκύπτει από τη σύγκριση των υπερηχοκαρδιογραφικών δεικτών διαστολικής λειτουργίας μεταξύ ασθενών με ΚΑδΚΕ και ασθενών με ΚΑμΚΕ.