Η νέα Ευρωπαϊκή πολιτική για τις Θαλάσσιες μεταφορές: θεώρηση, εξειδίκευση και πολυκριτηριακή ανάλυση υπό το πρίσμα των ελληνικών αναγκών και των προοπτικών ανάπτυξης: εφαρμογή στον κλάδο της ελληνικής ακτοπλοΐας

Abstract

The present thesis aim at developing a policy support framework facilitating the decision making process in the area of maritime transport. The proposed framework is based on a collaborative multi-criteria evaluation methodology, applied in a multi-actors environment and adjusted to the needs and particularities of the Greek maritime transport sector under the consideration of the key objectives and priorities of the European maritime transport policy.Maritime transport consists a very important sector of the Greek and European economies and a crucial link in the global, regional and local supply chains, ensuring the supply of energy, food and commodities. Policy making in the area of maritime transportation is developed and implemented under conditions of multiple objectives (due to the wide spectrum of the involved stakeholders) and constraints in an environment characterized by high complexity. The above creates the requirement of powerful and flexible decision support structures, able to cope with the challenge of the specific environment, the multiple and often non monetised objectives involved and the incorporation of multiple stakeholders in the decision making process, in need of facilitating consensus building.Combining the above requirements, the proposed maritime policy support framework is based on a combined multi-criteria methodology incorporating the operational synergy of two multi-criteria analysis methods (the Analytic Hierarchy Process and PROMETHEE method) and the use of two independent mechanisms (the expert group and the group of stakeholders) ensuring the reliability and the transparency of the policy formulation and evaluation process.The proposed methodology is applied to the Greek Coastal transport sector through a dedicated case study involving the evaluation of four policy proposals by a group of key stakeholders while the basic principles and functions of a collaborative information system facilitating the above research methodology, are also proposed.Finally, the key areas of originality are presented along with the main conclusions of the PhD thesis and a number of suggestions and recommendations for further research and continuation

Στόχος της διατριβής αποτελεί η διαμόρφωση ενός πλαισίου υποστήριξης της διαδικασίας λήψης αποφάσεων και διαμόρφωσης πολιτικής στον κλάδο των θαλασσίων μεταφορών. Το προτεινόμενο πλαίσιο βασίζεται σε μια πολυκριτηριακή μεθοδολογία συνεργατικής αξιολόγησης πολιτικών θαλασσίων μεταφορών προσαρμοσμένη στις ανάγκες και ιδιαιτερότητες της Ελληνικής πραγματικότητας υπό το πρίσμα και τους βασικούς στόχους της Ευρωπαϊκής πολιτικής του κλάδου.Οι θαλάσσιες μεταφορές αποτελούν έναν πολύ σημαντικό τομέα της Ελληνικής και της Ευρωπαϊκής οικονομίας και ένα κρίσιμο κρίκο των παγκόσμιων, περιφερειακών και τοπικών εφοδιαστικών αλυσίδων αναγκαίο για την εξασφάλιση της παροχής των περισσότερων πρώτων υλών, καυσίμων και τελικών προϊόντων. Πέρα από σημαντικός, ο κλάδος των θαλασσίων μεταφορών είναι και εξαιρετικά πολύπλοκος δεδομένης της αλληλεπίδρασης και της αλληλεξάρτησής του με μια σειρά άλλων κλάδων και κοινωνικό-οικονομικών τομέων καθώς και ενός μεγάλου αριθμού φορέων με διαφορετικούς και συχνά αντικρουόμενους στόχους και επιδιώξεις που εμπλέκονται με έμμεσο ή άμεσο τρόπο στη διαδικασία διαμόρφωσης και υλοποίησης πολιτικής. Η πολυπλοκότητα αυτή δημιουργεί την απαίτηση ισχυρών εργαλείων υποστήριξης λήψης αποφάσεων ικανών να ανταπεξέλθουν στην πρόκληση του σύνθετου περιβάλλοντος, των πολλαπλών και συχνά μη αποτιμούμενων στόχων και των πολλαπλών εμπλεκομένων φορέων. Συνδυάζοντας τις παραπάνω απαιτήσεις, η μεθοδολογία συνεργατικής αξιολόγησης πολιτικών θαλασσίων μεταφορών βασίζεται στη λειτουργική συνέργια δύο μεθόδων πολυκριτηριακής ανάλυσης (της Analytic Hierarchy Process και της μεθόδου PROMETHEE) και στην αξιοποίηση δύο ανεξάρτητων μηχανισμών (της ομάδας εμπειρογνωμόνων και της ομάδα εμπλεκομένων φορέων) με στόχο την ενίσχυση της αξιοπιστίας και της διαφάνειας της διαδικασίας αξιολόγησης αλλά και τη διευκόλυνση επίτευξης συναίνεσης μεταξύ των εμπλεκομένων στον κλάδο φορέων. Η προτεινόμενη μεθοδολογία εφαρμόζεται στον κλάδο της ακτοπλοΐας μέσα από μελέτη περίπτωσης που περιλαμβάνει την αξιολόγηση τεσσάρων προτάσεων πολιτικής από ομάδα εμπλεκομένων φορέων του κλάδου ενώ παρέχονται οι βασικές αρχές και λειτουργίες ενός πληροφοριακού συστήματος συνεργατικής αξιολόγησης βασιζόμενου στην προτεινόμενη από την έρευνα μεθοδολογία.Τέλος, παρουσιάζονται οι περιοχές πρωτοτυπίας, τα βασικά συμπεράσματα της διατριβής και μια σειρά από προτάσεις περαιτέρω έρευνας και συνέχισής της.