Διερεύνηση της επαγγελματικής δέσμευσης και της σχέσης της με την επαγγελματική ικανοποίηση και εξουθένωση των δημοσίων υπαλλήλων: η αναγκαιότητα της συμβουλευτικής σταδιοδρομίας στο δημόσιο τομέα

Abstract

Η παρούσα εργασία αποτελεί μία προσπάθεια διερεύνησης τηςεπαγγελματικής δέσμευσης των δημοσίων υπαλλήλων, δηλαδή, του βαθμούενέργειας, αφοσίωσης, ενθουσιασμού και προσήλωσης στην εργασία τους.Ειδικότερα προσπαθήσαμε να διερευνήσουμε:α) τη σχέση της επαγγελματικής δέσμευσης με την επαγγελματικήικανοποίηση και εξουθένωση των δημοσίων υπαλλήλων,β) το πλέγμα των σχέσεων των παραπάνω μεταβλητών με τη στάση τωνδημοσίων υπαλλήλων απέναντι στην παροχή υπηρεσιών επαγγελματικήςσυμβουλευτικής από το φορέα εργασίας τους,γ) την επίδραση των δημογραφικών μεταβλητών στην επαγγελματικήδέσμευση, ικανοποίηση και εξουθένωση των εν λόγω υπαλλήλων καιδ) την προγνωστική ισχύ των δημογραφικών μεταβλητών (ηλικία,αστικότητα, μορφωτικό επίπεδο, φορέας εργασίας, ειδικότητα, εργασιακή θέσηκαι παροχή υπηρεσιών επαγγελματικής συμβουλευτικής) και ψυχολογικώνμεταβλητών (επαγγελματική ικανοποίηση, εξουθένωση και συμβουλευτική) ωςπαραγόντων πρόβλεψης της επαγγελματικής δέσμευσης και των επιμέρουςδιαστάσεών της.Το δείγμα της παρούσας έρευνας αποτέλεσαν 615 δημόσιοι υπάλληλοι,διαφόρων ειδικοτήτων, εργαζόμενοι σε διάφορους φορείς του Δημοσίου(υπουργεία, φορείς κοινωνικής ασφάλισης, φορείς παιδείας και τοπικήςαυτοδιοίκησης). Από τους παραπάνω υπαλλήλους οι 436 προέρχονταν από το Ν.Αττικής και οι 179 από 10 νομούς της ελληνικής επικράτειας, εκτός Ν. Αττικής.Για τη συλλογή των δεδομένων της έρευνάς μας αξιοποιήθηκαν τα εξήςψυχομετρικά εργαλεία: α) η Κλίμακα Επαγγελματικής Δέσμευσης (Utrecht WorkEngagement Scale - UWES-15, Schaufeli & Bakker, 2003), β) τοΕρωτηματολόγιο Επαγγελματικής Ικανοποίησης (Job SatisfactionQuestionnaire, Warr, Cook, & Wall, 1979), γ) το ΕρωτηματολόγιοΕπαγγελματικής Εξουθένωσης (Oldenburg Burnout Inventory, Demerouti,Bakker, Vardakou, & Kantas, 2003) και δ) το Ερωτηματολόγιο ΕπαγγελματικήςΣυμβουλευτικής (αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο για τις ανάγκες της παρούσας9έρευνας). Παράλληλα, συλλέχθηκαν πληροφορίες για τα ατομικά και εργασιακάχαρακτηριστικά του δείγματος.Τα αποτελέσματα της έρευνας μας επιβεβαίωσαν σε σημαντικό βαθμό τιςερευνητικές μας υποθέσεις και, ταυτόχρονα, συνάδουν με την ήδη υπάρχουσαεμπειρική γνώση. Ειδικότερα, αναδείχθηκε ότι η επαγγελματική δέσμευση και οιεπιμέρους διαστάσεις της συσχετίζονται θετικά με την επαγγελματικήικανοποίηση και αρνητικά με την επαγγελματική εξουθένωση. Επίσης,διαπιστώθηκε μία μικρή συνάφεια των παραπάνω μεταβλητών με τηνεπαγγελματική συμβουλευτική. Ακόμη, οι δημογραφικές μεταβλητές και, πιοσυγκεκριμένα, η ηλικία, η αστικότητα, το μορφωτικό επίπεδο, ο φορέαςεργασίας, η ειδικότητα, η εργασιακή θέση, η πληροφόρηση και η παροχήυπηρεσιών επαγγελματικής συμβουλευτικής διαφοροποιούν την επαγγελματικήδέσμευση, ικανοποίηση και εξουθένωση των δημοσίων υπαλλήλων. Τέλος, όσοναφορά στην πρόβλεψη της επαγγελματικής δέσμευσης και των διαστάσεών της,οι ιεραρχικές αναλύσεις παλινδρόμησης ανέδειξαν ως στατιστικά σημαντικούςπρογνωστικούς παράγοντες το μορφωτικό επίπεδο, την εργασιακή θέση, τηνεπαγγελματική ικανοποίηση, την επαγγελματική εξουθένωση και τηνεπαγγελματική συμβουλευτική, καταδεικνύοντας την προβλεπτική υπεροχή τωνψυχολογικών έναντι των δημογραφικών μεταβλητών. Τα εν λόγω αποτελέσματαερμηνεύονται στο πλαίσιο της νέας διαρκώς μεταβαλλόμενης κατάστασης στοδημόσιο τομέα και προτάσσονται τρόποι αξιοποίησής τους με απώτερο στόχοτην εργασιακή ευημερία των δημοσίων υπαλλήλων και την αποτελεσματικότητατων δημοσίων οργανισμών