Η συμβολή του project, πυρήνα των καινοτόμων δράσεων, στη διδασκαλία της ξένης γλώσσας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Abstract

The specific thesis puts project in a theoretical context - political, educational and instructive - and connects it to the development of learners’ competences and skills, as well as to the use of web 2.0 tools.In the globalized environment of knowledge-based society, competence and skill development acquires great importance to linking education with the labor market. For this reason, the curricula of many countries are reformed, innovative teaching and learning approaches are implemented, and communication in foreign languages is promoted.Project, i.e., research conducted by students around current topics of interest, is introduced as a compulsory school subject to the Greek secondary school in order to promote interdisciplinary approach, enhance cooperative and inquiry based learning, and introduce students to research.In this context, this study attempts to look into project implementation at school, students and teachers’ motivation and attitudes toward it, as well as project contribution to foreign language teaching and skill development.Literature review focuses on language education policy in the Greek, European and global context, project-related learning and teaching approaches, project implementation in the digital era with web 2.0 tools, and project methodology.The research was conducted by use of a questionnaire in the school year 2009-2010 in Secondary schools at the Directorate of Education of Central Macedonia, in which project was implemented during the foreign language course or in the implementation of innovative actions, especially with the involvement of foreign language during the school years 2008-2009 and 2009-2010.The statistical analysis was done by Factor Analysis of Correspondence (AFC), which allows synchronous statistical analysis, variables clustering, and almost total phenomenon description.The field research and the statistical analysis show that project implementation develops skills, such as information search and presentation, intercultural communication, cooperation, ICT use, receptive and productive skills, learning and communication strategies, environmental awareness and action taking. It also contributes to motivation and positive attitudes, and highlights the important role of the teacher.The research raises concerns, provides guidance for project implementation, especially after its introduction to the Greek Senior High School in the school year 2011-2012, and opens horizons for further research by class observation or action research.

Η διατριβή εντάσσει το project σε ένα πλαίσιο θεωρητικό – πολιτικό, παιδαγωγικό και διδακτικό - και το συνδέει με την ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων των μαθητών και με τη χρήση εργαλείων web 2.0. Στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον της Κοινωνίας της Γνώσης η ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων αποκτά εξέχουσα σημασία για τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας. Για τον λόγο αυτόν μεταρρυθμίζονται τα αναλυτικά προγράμματα πολλών χωρών, εφαρμόζονται καινοτόμες προσεγγίσεις διδασκαλίας και μάθησης και προωθείται η ανάπτυξη της επικοινωνίας στις ξένες γλώσσες.Στο ελληνικό σχολείο εισάγεται ως υποχρεωτικό «μάθημα» το project, ερευνητική εργασία που διεξάγεται από τους μαθητές γύρω από επίκαιρα θέματα του ενδιαφέροντός τους, για να προωθήσει τη διεπιστημονική προσέγγιση, να ενισχύσει την ομαδο-συνεργατική και διερευνητική μάθηση και να εισαγάγει τους μαθητές στην έρευνα.Στο πλαίσιο αυτό η παρούσα διατριβή επιχειρεί να διερευνήσει τον τρόπο υλοποίησης του project, τα κίνητρα συμμετοχής, τις στάσεις και τις αντιλήψεις των μαθητών και των εκπαιδευτικών προς αυτό, καθώς και τη συμβολή του στη διδασκαλία της ξένης γλώσσας και στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων των μαθητών.Η βιβλιογραφική έρευνα εστιάζεται στην πολιτική για την εκπαίδευση των γλωσσών σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και ελληνικό επίπεδο, στις θεωρίες μάθησης και διδασκαλίας που σχετίζονται με το project, στην υλοποίηση του project στην ψηφιακή εποχή με εργαλεία web 2.0 και στη μεθοδολογία του project.Η έρευνα πεδίου διενεργήθηκε με ερωτηματολόγιο το σχολικό έτος 2009-2010 στις σχολικές μονάδες της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας, στις οποίες υλοποιήθηκε project κατά τη διάρκεια του ξενόγλωσσου μαθήματος ή στο πλαίσιο της εφαρμογής των Καινοτόμων Δράσεων, κυρίως με την εμπλοκή της ξένης γλώσσας, κατά τα σχολικά έτη 2008-2009 και 2009-2010. Για τη στατιστική επεξεργασία των δεδομένων επιλέχθηκε η Παραγοντική Ανάλυση των Αντιστοιχιών (Factor Analysis of Correspondence-AFC), η οποία επιτρέπει τη σύγχρονη στατιστική επεξεργασία και ομαδοποίηση των μεταβλητών και τη σχεδόν καθολική περιγραφή του φαινομένου.Από την έρευνα πεδίου και τη στατιστική ανάλυση προκύπτει ότι κατά την υλοποίηση του project αναπτύσσονται δεξιότητες, όπως αναζήτηση και παρουσίαση των πληροφοριών, διαπολιτισμική επικοινωνία, συνεργασία, χρήση των Νέων Τεχνολογιών, προσληπτικές και παραγωγικές δεξιότητες λόγου, στρατηγικές μάθησης και επικοινωνίας, περιβαλλοντική συνείδηση και ανάληψη δράσεων. Δημιουργούνται επίσης κίνητρα και θετικές στάσεις και αναδεικνύεται ο καθοριστικός ρόλος του εκπαιδευτικού.Η έρευνα θέτει προβληματισμούς, δίνει κατευθύνσεις για την υλοποίηση του project μετά τη θεσμοθέτησή του στο Λύκειο το σχολικό έτος 2011-2012 και ανοίγει ορίζοντες για περαιτέρω έρευνα με παρατήρηση στην τάξη ή συνεργατική έρευνα δράσης.