Η συμβολή των αποσυνθετικών υποδειγμάτων επιλογής μέσου και των εργαλείων προσομοίωσης της κυκλοφορίας, στον σχεδιασμό και αξιολόγηση μέτρων διαχείρισης της κινητικότητας

Abstract

The current Thesis highlights the ex-ante investigation of the efficiency of Mobility Management measures for commuting trips. The investigation is materialized through the usage of disaggregate mathematical choice models, as well as the implementation of traffic simulation tools. The main objective of this Thesis is the elaboration of a Methodological Framework which embodies latent characteristics of the traveler at the choice model utility functions, together with the inclusion of evaluation techniques for testing various low-cost measures, aiming to adjust the current modal share of transport for commuting travel. Moreover, the main aim of the Thesis is to stress the importance and significance of the latent needs and desires of the traveler during the process of mode choice. In addition, the study attempts to investigate the main components that should be taken into account by a Public Authority in a Metropolitan Area, in order to ameliorate the negative impacts of the always increasing demand for travel, especially at urban networks. The aforementioned aim is also pursued through the in-depth study and meticulous review of the literature, as well as through research in a sample population of commuters. To be more specific, the study area of the research was decided to be the Campus of the Aristotle University of Thessaloniki, Greece (AUTh); the target population was University employees. The Mobility Management measures that were examined, alternatively to the private car usage, were: collective TAXI, carpooling, vanpooling and the Metro rail. The latter, of course, cannot be considered a Mobility Management measure, but it was included at the analysis for two reasons: The first is that the literature review proved that the operation of a Metro System acts as a supportive component to Mobility Management targets, and the second reason is that this alternative mode will be at commuters’ disposal in a few years, since its first line is already under construction. The basic software tools for conducting the research of the Thesis, were relational database software MS Access, statistical software SPSS and AMOS the strategic transportation package VISUM. In conclusion, the current Thesis, investigates issues that modern communities will face in the near future, or are already facing, more or less. Reckless investment in transport modes and infrastructure in the past, did not manage to reduce the share of private car use neither lowered observed congestion levels, especially in urban networks. The new economic and financial reality calls for a different approach. It is sure focusing in issues such as the ones this Thesis actually did, will ensure rational consumption of the available resources and protection of the concept of Sustainable Development and Sustainability in general.

Η παρούσα εργασία, πραγματεύεται την εκ των προτέρων διερεύνηση της αποδοτικότητας των μέτρων Διαχείρισης της Κινητικότητας προς εργασία, πριν δηλαδή την υλοποίησή τους στην πράξη, με τη χρήση των αποσυνθετικών μαθηματικών υποδειγμάτων επιλογής μέσου και των εργαλείων προσομοίωσης της κυκλοφορίας. Βασικό αντικείμενο της Διατριβής, είναι η εκπόνηση ενός μεθοδολογικού πλαισίου ενσωμάτωσης προσωπικών υποκρυπτόμενων χαρακτηριστικών στις εξισώσεις χρησιμότητας επιλογής μέσου και η αξιολόγηση της αποδοτικότητας μέτρων που σκοπεύουν στην αναπροσαρμογή του τρόπου και μέσου μετακίνησης με ήπιες παρεμβάσεις χαμηλού κόστους. Αντικειμενικός στόχος της Διατριβής, είναι να τονίσει τη σπουδαιότητα και σημασία που έχουν οι υποκρυπτόμενες ανάγκες και επιθυμίες των μετακινουμένων κατά τη διαδικασία επιλογής μέσου. Επιπλέον, μέσω αυτής της ανάλυσης επιχειρεί να διερευνήσει τους παράγοντες εκείνους που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από έναν Στρατηγικό Φορέα Διαχείρισης του Μεταφορικού Έργου σε μια Μητροπολιτική Περιοχή, προκειμένου να ελαττωθούν οι αρνητικές επιπτώσεις από τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες για μετακίνηση. Η επιδίωξη αυτού του στόχου επιχειρείται αφενός με την κατά το δυνατό πληρέστερη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, στα βασικά αντικείμενα της Διατριβής, και αφετέρου με την έρευνα ενός δείγματος εργαζομένων για τη διερεύνηση των χαρακτηριστικών και αναγκών μετακίνησής τους από και προς τον χώρο εργασίας τους. Στα πλαίσια αυτά, η περιοχή ανάλυσης αποφασίστηκε να είναι ο χώρος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και ο εξεταζόμενος πληθυσμός οι εργαζόμενοι σε αυτό. Τα μέτρα Διαχείρισης της Κινητικότητας που εξετάσθηκαν αφορούσαν μέσα μεταφοράς εναλλακτικά του Ι.Χ. οχήματος, όπως είναι το Συλλογικό Ταξί, η κοινή χρήση Ι.Χ. (carpooling), το Λεωφορείο του Ιδρύματος (vanpooling) και το Μετρό, ως το πιθανότερο εναλλακτικό μέσο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον για τις μετακινήσεις των εργαζομένων στο Α.Π.Θ. Τα εργαλεία υλοποίησης της έρευνας, ήταν η σχεσιακή βάση διαχείρισης των δεδομένων Αccess, τα λογισμικά στατιστικής επεξεργασίας SPSS και AMOS και το Στρατηγικό Υπόδειγμα Προσομοίωσης της Κυκλοφορίας VISUM. Συμπερασματικά, η παρούσα Διατριβή πραγματεύεται αντικείμενα τα οποία οι σύγχρονες κοινωνίες θα αντιμετωπίσουν στο μέλλον ή ήδη αντιμετωπίσουν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό. Οι εποχές της αλόγιστης επένδυσης σε μεταφορικά μέσα, έχουν χαρακτηριστεί ως ανεπιτυχές καθώς και το μερίδιο της χρήσης Ι.Χ. οχημάτων στα αστικά δίκτυα δεν είχε την επιθυμητή μείωση, αλλά και πλέον οι δημοσιοοικονομικές δυνατότητες της εκάστοτε Πολιτείας επιβάλλουν μια διαφορετική προσέγγιση στην επίλυση των συγκοινωνιακών προβλημάτων. Είναι σίγουρο, ότι η στροφή του ερευνητικού ενδιαφέροντος, σε παρόμοιες με την παρούσα Διατριβή αναζητήσεις, διασφαλίζουν τις απαιτήσεις της Παγκόσμιας Κοινότητας για ορθολογική κατανάλωση των διαθέσιμων πόρων και διασφάλιση των αρχών της Βιώσιμης Ανάπτυξης.