Προγνωστικοί παράγοντες επιβίωσης σε ασθενείς χειρουργηθέντες με καρκίνο παχέος εντέρου

Abstract

The clinical prediction of survival remains one of the significant challenges for clinicians as it greatly influences the therapeutic intervention and the management of out of hospital patient care. The aim of the study was to identify the prognostic value of clinical, lab based and pathology parametres in patients with colon cancer.

This study is retrospective with a total of 291 patients, where 25 parametres were examined using a regression statistical model to identify relevant prognostic parametres that relate to overall survival and disease free survival. All the patients in the study received standard adjuvant chemotherapy and were under follow up from the diagnosis until the end date of the study Our analysis showed that the following parameters were significant prognostic factors. Patients with stage B disease had mean overall survival of 146 months with 5-year survival rate of 86.1%, while Duke’s C patients had mean overall survival of 117 months with 66.0% 5-year survival rate. Duke’s C patients had 3 times higher probability of relapse ([HR], 2.918, 95% CI, 1.52-5.605; P < .001) and 3.1 higher risk of death ([HR], 3.1; 95% CI, 1.6- 6.01 ; P < .001). Patients with performance status < 90 had mean survival 54 months while patients with PS > 90 had mean survival 139 months (p<0.001), Patients with PS <90 had 3.67 higher risk of death < 90 ([HR], ; 3,67 95% CI, 2,38-5.67; P < 0.001). Lymph node evaluation proved to be a significant prognostic factor. Patients who had less than 12 lymph nodes resected had 2.07 higher risk of relapse( [HR], 2.07; 95% CI, 1.139-3.768 ; P < .017). Duke’s C patients with less than 8 lymph nodes evaluated had 50.2 % 5-year survival rate in comparison with71.8 % 5-year survival rate in patients with more than 8 lymph nodes (p<0.03). The lymph node ratio (ratio of positive lymph nodes over the total number evaluated) showed prognostic significance. Patients with the highest LNR>0.4 had mean overall survival of 43 months where as patients with the lowest LNR<0.19 had mean survival of 172 months (p<0.001). Patients who had positive tumor markers had 2.3 higher risk of deadth ([HR], 2.3; 95% CI, 1.46- 3.75 ; P < .001) and 2.7 higher risk of relapse ([HR], 2.78 ; 95% CI, 1.13- 3.768 ; P < .001). Anaemia during therapy and follow up was found to relate with prognosis. The Hb level was inversely related with risk of death [HR], 0.867; 95% CI, 0,825-0.913; P < .0001) and relapse ([HR], 0.837 ; 95% CI, 0.776-0.904; P < .0001). Patients with smoking history (over 10 pack/year) had 2.42 higher risk of relapse in comparison to patients with no smoking history (HR 2.42 p < 0.015, 95% CI, 1.18-4.97). Tumour differentiation had a marginal relation to the overall survival but not to disease free survival. Ιn our study patients with high grade differentiation had mean overall survival 96 months while patients with low grade tumours had mean overall survival 138 months (p<0.04)

It is deducted that low performance status, (PS<90) , advanced disease, anaemia, a high ratio of positive lymph nodes to total lymph nodes assessed, small number of lymph nodes identified and assessed, smoking and high tumour markers are markers that reliably predict prognosis of colon cancer patients , enabling clinicians decide on clinical management and overall care of these patients.

Η κλινική πρόβλεψη της επιβίωσης των ασθενών που πάσχουν από καρκίνο αποτελεί μία από τις δυσκολότερες προκλήσεις στην αντιμετώπιση της νόσου. Επηρεάζει τόσο την επιλογή της καταλληλότερης θεραπευτικής προσέγγισης αλλά και την οργάνωση της εξωνοσοκομειακής φροντίδας των ασθενών. Σκοπός της μελέτης μας ήταν ο προσδιορισμός της προγνωστικής αξίας κλινικών, εργαστηριακών και παθολογοανατομικών παραμέτρων σε ασθενείς με καρκίνο παχέος εντέρου. Η παρούσα μελέτη είναι αναδρομική σε υλικό αρχείου, σε σύνολο 291 ασθενών. Όλοι οι ασθενείς είχαν ιστολογικά αποδεδειγμένο καρκίνο του παχέος εντέρου, οι φάκελοι τους ήταν πλήρεις όσον αφορά τα στοιχεία για τους 24 τουλάχιστον από τους 25 παράγοντες υπό διερεύνηση. Η παρακολούθηση της πορείας της νόσου τους από τη διάγνωση έως το θάνατο ή την καταληκτική ημερομηνία της μελέτης ήταν πλήρης. Όλοι οι ασθενείς έλαβαν συμβατική χημειοθεραπεία. Αποκλείστηκαν από τη μελέτη ασθενείς που εντάχθηκαν σε κάποιο κλινικό ερευνητικό πρωτόκολλο σε τρόπο ώστε η συμπληρωματική χημειοθεραπεία να μη διαφοροποιεί την εξέλιξη της νόσου στην ομάδα αυτή των ασθενών Μελετήθηκαν 25 παράμετροι με τη μέθοδο της στατιστικής παλινδρόμησης. Οι παράγοντες αυτοί ήταν: Το φύλο, η ηλικία, η γενική κατάσταση του ασθενούς, ο δείκτης μάζας σώματος, το οικογενειακό ιστορικό, η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα, τα συνοδά νοσήματα, το πρώτο σύμπτωμα της νόσου, το στάδιο της νόσου κατά Dukes, η εντόπιση του όγκου, η λεμφοκυτταρική διήθηδη, ο αριθμός των ανευρεθέντων λεμφαδένων, ο αριθμός των θετικών λεμφαδένων, ο λόγος θετικών προς ανευρεθέντες λεμφαδένες, το μέγεθος του όγκου, ο βαθμός της ιστολογικής διαφοροποίησης, οι χειρουργικοί παράγοντες κινδύνου, το νοσοκομείο στο οποίο έγινε η εκτομή του όγκου, η εμπειρία του χειρουργού, οι καρκινικοί δείκτες, ο βαθμός συμμόρφωσης στη παρακολούθηση και εργαστηριακοί παράγοντες όπως η αιμοσφαιρίνη, ο αριθμός των λευκών, ο τύπος τους και άλλα. Κατά την πολυπαραγοντική ανάλυση με το στατιστικό μοντέλο Cox παλινδρόμησης βρέθηκε ότι οι παρακάτω παράμετροι αποτελούσαν ανεξάρτητους προγνωστικούς παράγοντες. Το στάδιο νόσου: Οι ασθενείς σταδίου Β κατά Dukes είχαν μέση επιβίωση 146 μήνες και ποσοστό πενταετούς επιβίωσης 86,1% . Αντίθετα για τους ασθενείς σταδίου C η μέση επιβίωση ήταν 117 μήνες ενώ το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης ήταν 66,0% . Οι ασθενείς σταδίου C είχαν 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν υποτροπή της νόσου ([HR], ; 2.918, 95% CI, 1.52-5.605 ; P < .001) και 3,1 φορές υψηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από ασθενείς σταδίου B ([HR], 3.1; 95% CI, 1.6- 6.01 ; P < .001). Οι ασθενείς με δείκτη γενικής κατάστασης σωματικής ικανότητας (PS) > 90 είχαν μέση επιβίωση 139 μήνες, ενώ αυτοί με PS < 90 μόνο 54 μήνες (P < 0.001). Οι ασθενείς με PS< 90 είχαν 3,67 μεγαλύτερο κίνδυνο υποτροπής ([HR], ; 3,67 95% CI, 2,38-5.67; P < 0.001). Ο συνολικός αριθμός λεμφαδένων αποδείχθηκε σημαντικός παράγοντας. Ασθενείς στους οποίους εξετάστηκαν λιγότεροι από 12 λεμφαδένες είχαν μεγαλύτερο σχετικό κίνδυνο υποτροπής κατά 2.07 ([HR], 2.07; 95% CI, 1.139-3.768 ; P < .017). Επιπλέον ασθενείς σταδίου C στους οποίους εξετάστηκαν λιγότερους από 8 λεμφαδένες εμφάνισαν ποσοστό πενταετούς επιβίωσης 75,2%, ενώ στους ασθενείς στους οποίους εξετάστηκαν 8 ή περισσότεροι λεμφαδένες, ανήλθε σε 88.3% (p<0.03) Ο λόγος θετικών λεμφαδένων προς το συνολικό αριθμό λεμφαδένων σχετίστηκε σημαντικά με την συνολική επιβίωση. Ασθενείς με το μεγαλύτερο λόγο LNR > 0.4 (Lymph node ratio) είχαν μέση συνολική επιβίωση 43 μήνες ενώ ασθενείς με το μικρότερο λόγο είχαν μέση επιβίωση 172 μήνες, η οποία για την ομάδα με λόγο LNR < 0.19 ήταν 172 μήνες (p<0.001). Ασθενείς με θετικούς καρκινικούς δείκτες είχαν υψηλότερο κίνδυνο θανάτου κατά 2.3 φορές ([HR], 2.3; 95% CI, 1.46- 3.75 ; P < .001) και 2.7 μεγαλύτερο κίνδυνο υποτροπής ([HR], 2.78 ; 95% CI, 1.13- 3.768 ; P < .001). Ο βαθμός της αναιμίας βρέθηκε ότι συνδέεται αντίστροφα με την επιβίωση. Όσο τα μέσα επίπεδα αιμοσφαιρίνης αυξανόταν τόσο ο κίνδυνος θνησιμότητας [HR], 0.867; 95% CI, 0,825-0.913; P < .0001) μειωνόταν. Το ίδιο συνέβαινε και με την πιθανότητα υποτροπής ([HR], 0.837 ; 95% CI, 0.776-0.904; P < .0001). Τα αποτελέσματα της μελέτης μας δείχνουν ότι το κάπνισμα σχετίζεται με υψηλότερη πιθανότητα υποτροπής. Οι ασθενείς με ιστορικό καπνίσματος τουλάχιστον 10 πακέτα/έτη είχαν 2,42 φορές υψηλότερη πιθανότητα υποτροπής από ασθενείς χωρίς ιστορικό καπνίσματος (HR 2.42 p < 0.015, 95% CI, 1.18-4.97). Η διαφοροποίηση του όγκου στην ομάδα των ασθενών μας βρέθηκε να σχετίζεται με οριακή στατιστική σημασία με την επιβίωση αλλά όχι με την επιβίωση ελεύθερης νόσου . Στη μελέτη μας οι ασθενείς με όγκους χαμηλής διαφοροποίησης είχαν μέση συνολική επιβίωση 96 μήνες σε αντίθεση με τους ασθενείς με όγκους καλής διαφοροποίησης 138 μήνες (p<0.04). Συμπερασματικά ο χαμηλός δείκτης γενικής σωματικής ικανότητας (PS<90), η προχωρημένη νόσος, η αναιμία, ο υψηλός λόγος θετικών λεμφαδένων προς συνολικό αριθμό λεμφαδένων, ο μικρός αριθμός λεμφαδένων που ανευρέθηκε και εξετάστηκε, το κάπνισμα και τα υψηλά επίπεδα καρκινικών δεικτών αποτελούν δείκτες που αξιόπιστα καθορίζουν την πρόγνωση των ασθενών με καρκίνο παχέος εντέρου, διευκολύνοντας τον κλινικό ιατρό να πάρει αποφάσεις που άπτονται της θεραπευτικής προσέγγισης και της οργάνωσης της συνολικής φροντίδας των ασθενών.