Προγράμματα ηλεκτρονικής μάθησης στο διαδίκτυο, σχεδιασμός και δυνατότητες αξιοποίησής τους στην Ελλάδα: η περίπτωση του σημασιολογικού διαδικτύου

Abstract

The current dissertation refers to the study of e-learning educational programs in Greece, with the intent to formulate a systemic design proposal that incorporate pedagogical principles and key elements of the semantic web. More precisely, through different methodological approaches, were examined: a) the settings in which e-learning is used in Greece and the range of topics that covers, b) the technical and pedagogical characteristics of websites offering formal, non formal and informal online learning, and c) students’ attitudes towards e-learning. The results led into the conclusion that the e-learning programs in Greece are well-embraced in academic and lifelong learning settings and that the range of topics covered is vast. The evaluation outcomes indicated that the design of formal, informal and non formal e-courses is technically articulate, but often does not incorporate basic teaching and learning principles. Moreover, the results highlighted the fact that e-courses hardly apply techniques to sustain reusability of learning objects and personalization, elements that support the necessity of the semantic web. Finally, the findings showed that students are positive towards e-learning. The current dissertation supports the amelioration of e-learning courses, through design recommendations for formal, informal and non formal e-learning programs, as they were emerged from the evaluation process. Such design recommendations incorporate key elements of semantic web.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή αφορά στην διερεύνηση της χρήσης της ηλεκτρονικής μάθησης στην Ελλάδα και στην αξιοποίηση των υπαρχόντων διαδικτυακών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, δίνοντας έμφαση σε παιδαγωγικά χαρακτηριστικά και σε στοιχεία του σημασιολογικού διαδικτύου. Ειδικότερα, μέσα από μεθοδολογικές προσεγγίσεις εξετάστηκε η εφαρμογή και η θεματολογία της ηλεκτρονικής μάθησης στην Ελλάδα και αξιολογήθηκαν διαδικτυακοί τόποι, οι οποίοι προσφέρουν εφαρμογές τυπικής, μη τυπικής και άτυπης μάθησης, ως προς τα τεχνικά και παιδαγωγικά τους χαρακτηριστικά. Επίσης, προτάθηκαν τρόποι αξιοποίησης τους, σύμφωνα και με τις στάσεις και απόψεις των φοιτητών σχετικά με τα διαδικτυακά εκπαιδευτικά προγράμματα που προσφέρονται στο διαδίκτυο. Τα αποτελέσματα της έρευνας οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι η ηλεκτρονική μάθηση ενσωματώνεται επαρκώς από το τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα και ότι η χρήση της είναι ευρεία στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι οι θεματολογίες των προγραμμάτων είναι ποικίλες και διαφοροποιούνται με βάση τη μορφή μάθησης. Όσον αφορά στην ποιότητα των προσφερόμενων εφαρμογών ηλεκτρονικής μάθησης, τα ευρήματα έδειξαν ότι τα προγράμματα τυπικής, μη τυπικής και άτυπης μάθησης είναι τεχνικά άρτια, στο μεγαλύτερο βαθμό, εντούτοις ορισμένα εμφανίζουν ελλείψεις ως προς την εφαρμογή βασικών αρχών υποστήριξης της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Επιπλέον, βρέθηκε ότι η περιγραφή των μαθησιακών αντικειμένων, κυρίως στα διαδικτυακά εκπαιδευτικά προγράμματα τυπικής μάθησης, είναι ελλιπής και δεν εφαρμόζονται τεχνικές οι οποίες να ευνοούν τη χρήση υπαρχόντων μαθησιακών αντικειμένων και να δίνουν τη δυνατότητα εξατομίκευσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Τα στοιχεία αυτά υποστηρίζουν την αναγκαιότητα χρήσης του σημασιολογικού διαδικτύου. Τέλος, όσον αφορά στις στάσεις και απόψεις των φοιτητών αναφορικά με την ηλεκτρονική μάθηση, διαπιστώθηκε ότι οι περισσότεροι φοιτητές διατηρούν θετική στάση απέναντι στα διαδικτυακά εκπαιδευτικά προγράμματα. Η παρούσα διδακτορική διατριβή ολοκληρώνεται με την παροχή προτάσεων σχεδίασης διαδικτυακών εκπαιδευτικών προγραμμάτων τυπικής, μη τυπικής και άτυπης μάθησης, με χρήση στοιχείων του σημασιολογικού διαδικτύου, όπως αυτές προέκυψαν από τη διαδικασία της αξιολόγησης.