Αντιμικροβιακή χημειοπροφύλαξη γυναικολογικών-μαιευτικών επεμβάσεων με κεφουροξίμη ή αμπικιλλίνη/σουλμπακτάμη: συγκριτική μελέτη

Abstract

AIM: The aim of this paper was to compare Ampicillin/Sulbactam with Cefuroxime as ultra-short term prophylaxis in obstetric and gynecologic surgery for benign gynecologic conditions. PATIENTS AND METHODS: A prospective randomized study was conducted to compare two antimicrobial regimens in the surgical prophylaxis in obstetric and gynecologic surgery. Women scheduled for cesarean delivery were randomized to receive a single dose of either 3g of Ampicillin/Sulbactam or 1,5g Cefuroxime intravenously, after umbilical cord clamping. Patients who were scheduled for gynecological surgery were randomized into two treatment groups, to receive a single dose Ampicillin/Sulbactam (3gr) [Group A] or Cefuroxime(1,5gr)[Group B] as prophylaxis 30 minutes before surgery. An evaluation for development of postoperative infections and risk factor analysis was performed. RESULTS: One hundred and seventy-six patients (median age 28 yrs, IQR: 24-32) were enrolled in the study during the period July 2004 - July 2005. Eighty-five (48.3%) received cefuroxime prophylaxis and 91 (51.7%) Ampicillin/ Sulbactam. Postoperative infection developed in 5 of 86 (5.9%) patients that received Cefuroxime compared to 8 of 91 (8.8%) patients that received Ampicillin/Sulbactam (p = 0.6). In univariate analyses 6 or more vaginal examinations prior to the operation (p = 0.004), membrane rupture for more than 6 hours (p = 0.08) and blood loss greater than 500 ml (p = 0.018) were associated with developing a postoperative surgical site infection (SSI). In logistic regression having 6 or more vaginal examinations was the most significant risk factor for a postoperative SSI (OR 6.8, 95% CI: 1.4-33.4, p = 0.019). Regular prenatal follow-up was associated with a protective effect (OR 0.04, 95% CI: 0.005-0.36, p = 0.004). One hundred and forty-two patients (median age 48,2+/- 15,2 yrs) were enrolled in the study ( for benign gynaecologic conditions) during the period July 2004-December 2006. Seventy-two (50,7%) patients received Cefuroxime(group A) as antimicrobial prophylaxis and seventy (49,3%) patients Ampicillin/Sulbactam (group B). Postoperative infections developed in 8 of 72 (11,1%) group B patients compared to 1 (1,4%) group A patients (p=0,3). Wound infection and urinary tract infection were also higher, but not significantly in the Cefuroxime group (4,2% versus 0% and 8,3% versus 1,4 %) respectively. There was a respiratory tract infection (0,7%) in group A and no septic death in either groups. Patients who developed infection had a lengthier hospital stay. CONCLUSION: Ultra-short term prophylaxis with both Ampicillin/Sulbactam and Cefuroxime is safe and effective in elective obstetric and gynaecologic surgery. Ampicillin/Sulbactam may be a better regim than Cefuroxime in preventing infectious morbidity in patients undergoing elective gynecologic laparotomic surgery for non-malignant pathology.

Εισαγωγή : Πρόκειται για προοπτική, τυχαιοποιημένη μελέτη, η οποία σχεδιάσθηκε για να εξετάσει την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια μιας δόσης Αμπικιλλίνης/Σουλμπακτάμης (με ευρύτερο αντιμικροβιακό φάσμα) σε σχέση με μία δόση Κεφουροξίμης στην πρόληψη της μετεγχειρητικής λοίμωξης σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε μαιευτικές και γυναικολογικές επεμβάσεις για καλοήθεις παθήσεις. Υλικά και μέθοδοι: Οι ασθενείς που προγραμματίσθηκαν για μαιευτικές/ γυναικολογικές επεμβάσεις τυχαιοποιήθηκαν σε δύο ομάδες. Μετά την απολίνωση του ομφαλίου λώρου οι ασθενείς της ομάδας Α έλαβαν 1,5 γρ. Κεφουροξίμης i.v.,ενώ οι ασθενείς της ομάδας Β έλαβαν 3 γρ. Αμπικιλλίνης/Σουλμπακτάμης σύμφωνα με την τυχαιοποίηση. Ομοίως οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε γυναικολογικές επεμβάσεις τυχαιοποιήθηκαν σε δύο ομάδες, λαμβάνοντας αντίστοιχα μία δόση 1,5 γρ. Κεφουροξίμης i.v και 3 γρ. Αμπικιλλίνης/Σουλμπακτάμης ως χημειοπροφύλαξη 30 λεπτά πριν την έναρξη της επέμβασης. Οι ασθενείς των δύο ομάδων παρακολουθήθηκαν μετεγχειρητικά για την εκδήλωση μετεγχειρητικών λοιμώξεων, ενώ μελετήθηκαν οι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονταν με την εκδήλωσή τους. Αποτελέσματα: Συνολικά 176 ασθενείς (μέση ηλικία 28 έτη, IQR:24-32) υποβλήθηκαν σε καισαρική τομή και 142 ασθενείς (μέση ηλικία 48, 2+/-15,2 έτη) υποβλήθηκαν σε γυναικολογικές επεμβάσεις κατά τη χρονική περίοδο Ιούλιος 2004-Δεκέμβριος 2006. Η μελέτη ξεκίνησε στο Π.Γ.Ν.Ν. «ΠΕΙΡΑΙΩΣ» και ολοκληρώθηκε στο Πα.Γ.Ν.Η. 85 στους 176 (48,3%) ασθενείς που υποβλήθηκαν σε καισαρική τομή έλαβαν ως χημειοπροφύλαξη Κεφουροξίμη(ομάδα Α), σε αντιδιαστολή με 91 στους 176 (51,7%) ασθενείς που έλαβαν ως χημειοπροφύλαξη Αμπικιλλίνη/Σουλμπακτάμη(ομάδα Β). 72 στους 142 (50,7%) ασθενείς που υποβλήθηκαν σε γυναικολογικές επεμβάσεις για καλοήθεις παθήσεις έλαβαν ως χημειοπροφύλαξη Κεφουροξίμη(ομάδα Α), σε αντιδιαστολή με 70 στους 142 (49,3%) ασθενείς που έλαβαν Αμπικιλλίνη/Σουλμπακτάμη(ομάδα Β).5 στους 86 (5,9%) ασθενείς της ομάδας Α εκδήλωσαν μετεγχειρητική λοίμωξη σε σχέση με 8 στους 91 ασθενείς (8,8%) ασθενείς της ομάδας Β ( p=0,6). Η μονοπαραγοντική ανάλυση των παραγόντων κινδύνου έδειξε ότι ο αριθμός των κολπικών εξετάσεων >5 ( p=0,004), η παρατεταμένη ρήξη των υμένων >6 ωρών ( p=0,09) και η απώλεια αίματος > 500 ml ( p=0,018) σχετίσθηκαν με την εκδήλωση μετεγχειρητικά λοίμωξης εγχειρητικού πεδίου. Η τακτική παρακολούθηση στα πλαίσια του προγεννητικού ελέγχου συνδυάσθηκε με ευεργετικό αποτέλεσμα στην ομαλή έκβαση της κύησης μετεγχειρητικά (OR:0,004 , 95% CI:0,005-0,36, p=0,004). Οι ασθενείς που εκδήλωσαν λοίμωξη μετεγχειρητικά είχαν μακρύτερη διάρκεια νοσηλείας ( p<0,001).8 στους 72 (11.1%) ασθενείς που υποβλήθηκαν σε γυναικολογικές επεμβάσεις και έλαβαν Κεφουροξίμη εκδήλωσαν μετεγχειρητικές λοιμώξεις σε σχέση με 1(14%) ασθενή που έλαβε Αμπικιλλίνη/Σουλμπακτάμη ( p=0,03).Οι λοιμώξεις εγχειρητικού πεδίου και οι ουρολοιμώξεις ήταν περισσότερες , αλλά όχι στατιστικά σημαντικά για την ομάδα της Κεφουροξίμης ( 4,2% συγκριτικά με 0% και 8,3% συγκριτικά με 1,4%) αντίστοιχα με την ομάδα της Αμπικιλλίνης/Σουλμπακτάμης. Διαπιστώθηκε μία μετεγχειρητική λοίμωξη σε ασθενή που έλαβε Κεφουροξίμη ενώ δεν παρατηρήθηκε θάνατος σε κάποια από τις δύο ομάδες. Οι ασθενείς που εκδήλωσαν λοίμωξη μετεγχειρητικά είχαν μακρύτερη διάρκεια νοσηλείας. Συμπέρασμα: Μία ενδοφλέβια δόση 3 γρ. Αμπικιλλίνης/Σουλμπακτάμης ήταν εξίσου ασφαλής και αποτελεσματική με μία δόση 1,5 γρ. Κεφουροξίμης στην πρόληψη των εγχειρητικών λοιμώξεων σε ασθενείς χαμηλού και υψηλού κινδύνου που υποβλήθηκαν σε καισαρική τομή . Οι πιο σημαντικοί παράγοντες για την εκδήλωση μετεγχειρητικών λοιμώξεων ήταν ο αυξημένος αριθμός κολπικών εξετάσεων , ενώ η τακτική παρακολούθηση στα πλαίσια του προγεννητικού ελέγχου είχε προστατευτική δράση. Για τις ασθενείς που υποβλήθηκαν σε γυναικολογικές επεμβάσεις, φαίνεται ότι η Αμπικιλλίνη/Σουλμπακτάμη αποτελεί καλύτερη επιλογή για την πρόληψη της μετεγχειρητικής νοσηρότητας.