Η επίδραση της επαγγελματικής ικανοποίησης στην υγεία και ποιότητα ζωής των νοσηλευτών

Abstract

The purpose of this study was threefold: a) to investigate the degree of job satisfaction of nurses working in public hospitals and health centers of responsibility and identify factors affecting b) to study the health-related quality of life of nurses and the factors affecting it and c) to study the relationship between job satisfaction and health-related quality of life. The study was designed as a review and correlation. The sample consisted of nursing staff of three major public hospitals, two in Athens and one at province, including health centers of responsibility. 739 questionnaires were distributed and 508 returned completed (68%). The tool of the study included the Measure of Job Satisfaction (41 questions) of Traynor and Wade (1993) to measure job satisfaction, which was found to have high reliability (a = 0.89 to 0.93) and questionnaire SF-36 (36 questions) to measure self-reported, health related quality of life, with a Cronbach's reliability from 0.73 to 0.96 depending on the scale, demographic and occupational characteristics. The statistical analysis included descriptive analysis of demographic data, scales’ analysis of the two questionnaires, testing normality of data, application of linear correlation coefficient Spearman (Non-parametric test for data that do not follow the normal distribution) and bivariate correlation analysis of demographic data and scales.

The results showed that: -the job satisfaction of Greek nurses measured at = 2,87 ± 0,54 which means that they were dissatisfied, -the nurses were satisfied on a personal level ( = 3,34 ± 0,63) and with professional support ( = 3,20 ± 0,71). Instead they were unhappy with the workload ( = 2,67 ± 0,62), with training ( = 2,60 ± 0,84) and with pay and prospects ( = 2,40 ± 0,62) , -The general health of nurses was moderate ( = 57,12 ± 20,12). The highest average price was physical functioning ( = 74,30 ± 22,46), while the lowest energy/fatique ( = 50,45 ± 20,97), -there was a positive linear correlation for all pairs of scales between MJS and SF-36 questionnaires, Spearman coefficient values are between 0.11 and 0.46. Therefore, when job satisfaction is increased: restrictions are lifted in physical activities due to physical health, activities and time spent for them are less affected due to psychosomatic problems, employee’s sense of vitality and vigor is improved, feeling more calm and happy, social behavior is also improved and the employee has fewer psychosomatic problems, experiencing less physical pain and thereby less affecting work. All these result in an overall improvement on general state of health. Job satisfaction primarily affects energy/fetigue and emotional wellbeing and less physical functioning physical/emotional. Demographic factors such as gender, age, marital status influence job satisfaction and nurses’ health related quality of life. Also occupational factors such as work shifts, night shifts, weekend work affects employees. The majority of Greek nurses wish to change nursing department (63%) and to leave the nursing profession (60%). Conclusion: We found that job satisfaction affects nurses’ health related quality of life. These findings suggest that although improving working conditions related to job satisfaction, it is possible for health related quality of life to be maintained at higher level.

Ο σκοπός της μελέτης ήταν τριπλός: α) να διερευνηθεί ο βαθμός της επαγγελματικής ικανοποίησης των νοσηλευτών που εργάζονται σε δημόσια νοσοκομεία και στα κέντρα υγείας ευθύνης τους και να προσδιοριστούν οι παράγοντες που την επηρεάζουν, β) να μελετηθεί η σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής των νοσηλευτών και οι παράγοντες που την επηρεάζουν και γ) να μελετηθεί η σχέση μεταξύ επαγγελματικής ικανοποίησης και σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητα ζωής. Η μελέτη σχεδιάστηκε ως επισκόπησης και συσχέτισης. Τον πληθυσμό μελέτης αποτέλεσε το νοσηλευτικό προσωπικό τριών μεγάλων δημόσιων νοσοκομείων, δυο τριτοβάθμιων της Αθήνας και ενός γενικού νομαρχιακού της επαρχίας, καθώς και τα κέντρα υγείας ευθύνης τους. Μοιράστηκαν 739 ερωτηματολόγια και επιστράφηκαν συμπληρωμένα 508 (68%). Τα εργαλεία της μελέτης περιελάμβανε ένα ερωτηματολόγιο για τα δημογραφικά και επαγγελματικά χαρακτηριστικά το Measure of Job Satisfaction (41 ερωτήσεις) των Traynor and Wade (1993) για τη μέτρηση της επαγγελματικής ικανοποίησης, το οποίο βρέθηκε να έχει υψηλή αξιοπιστία (α=0,89-0,93) και η Επισκόπηση Υγείας SF-36 (36 ερωτήσεις) για τη μέτρηση της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητας ζωής του εργαζόμενου με αξιοπιστία Cronbach’s α από 0,73 έως 0,96 ανάλογα με τη θεματική ενότητα. Η στατιστική ανάλυση περιλάμβανε περιγραφική ανάλυση των δημογραφικών δεδομένων, δημιουργία και ανάλυση των συνοπτικών δεικτών των δυο ερωτηματολογίων, έλεγχος κανονικότητας των δεδομένων, εφαρμογή συντελεστή γραμμικής συσχέτισης Spearman και διμεταβλητή ανάλυση για συσχέτιση των δημογραφικών δεδομένων με τους συνοπτικούς δείκτες των ερωτηματολογίων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι: α) Η συνολική επαγγελματική ικανοποίηση των Ελλήνων νοσηλευτών είναι χαμηλή ( =2,87±0,54). β) Οι νοσηλευτές δήλωσαν ικανοποιημένοι σε προσωπικό επίπεδο ( =3,34±0,63) και με την υποστήριξη που είχαν στον εργασιακό χώρο ( =3,20±0,71). Αντίθετα ήταν δυσαρεστημένοι με το φόρτο εργασίας ( =2,67±0,62), με την παρεχόμενη εκπαίδευση ( =2,60±0,84) καθώς και με το μισθό και τις προοπτικές που τους προσέφερε ο χώρος εργασίας ( =2,40±0,62). γ) Η σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής των νοσηλευτών ήταν μέτρια ( =57,12 ±20,12). Την υψηλότερη μέση τιμή είχε η σωματική λειτουργικότητα ( =74,30 ±,22,46), ενώ τη χαμηλότερη η ζωτικότητα ( =50,45±20,97). δ) Παρατηρήθηκε θετική γραμμική συσχέτιση σε όλα τα ζευγάρια συνοπτικών δεικτών του MJS και του SF-36 με τις τιμές του συντελεστή Spearman να κυμαίνονται από 0,11 μέχρι 0,46. Επομένως, όταν αυξάνεται η επαγγελματική ικανοποίηση αίρονται οι περιορισμοί στις σωματικές δραστηριότητες λόγω οργανικών προβλημάτων, οι κοινωνικές δραστηριότητες και ο χρόνος που διατίθεται για αυτές περιορίζονται λιγότερο από την ύπαρξη ψυχοσωματικών προβλημάτων, βελτιώνεται η αίσθηση ζωντάνιας και ενεργητικότητας του εργαζόμενου, αισθάνεται πιο ήρεμος και ευτυχής, βελτιώνεται η κοινωνική του συμπεριφορά, , βιώνει λιγότερο σωματικό πόνο και κατά συνέπεια επηρεάζεται λιγότερο η εργασία του ενώ βελτιώνεται η γενική κατάσταση της υγείας του. Πρωτίστως επηρεάζεται η ζωτικότητα και η ψυχική υγεία και λιγότερο η σωματική λειτουργικότητα ε) Οι δημογραφικοί παράγοντες όπως το φύλο, η ηλικία, η οικογενειακή κατάσταση επηρεάζουν την επαγγελματική ικανοποίηση και τη σχετιζόμενη με την υγείαποιότητα ζωής των εργαζόμενων νοσηλευτών. Επίσης εργασιακοί παράγοντες όπως το κυκλικό ωράριο, η νυχτερινή εργασία, η εργασία το σαββατοκύριακο επηρεάζει αρνητικά τους εργαζόμενους. Οι Έλληνες νοσηλευτές επιθυμούν σε μεγάλα ποσοστά να αλλάξουν τμήμα εργασίας (63%) καθώς και να εγκαταλείψουν το νοσηλευτικό επάγγελμα (60%). Συμπέρασματικά. βρέθηκε ότι η επαγγελματική ικανοποίηση επηρεάζει την υγεία και ποιότητα ζωής των νοσηλευτών. Τα ευρήματα δείχνουν ότι αν βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας που σχετίζονται με την επαγγελματική ικανοποίηση, τότε είναι δυνατό η σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής να διατηρηθεί σε καλύτερο επίπεδο.