Η ιχνηλασιμότητα στη διαχείριση των logistics των νωπών οπωροκηπευτικών και ανάπτυξη διαδικτυακού συστήματος για την υποστήριξή της

Abstract

In the first part of this research, the different approaches given in literature on the requirements of a successful traceability support system are reviewed, and the factors that influence the effectiveness of traceability in the agrifood sector are identified. Moreover, the objectives of such system were determined as well as its individual operations, the needs and the attitude of agrifood industry toward such systems. Then, the different approaches given in literature are assessed in a particular fresh produce supply chain. An empirical research was conducted, which enables a more descriptive and exploratory approach. The technique used in this research was a two stages survey with questionnaires and semi-structured in depth interviews with key personnel from each firm. Lack of vertical integration is observed in the particular supply chain. Ephemeral dynamic collaborations prevail, not allowing information flow transparency. Multi fragmentation is evident in all levels of the supply chain. Most of the transactions are based on personal relations built with suppliers and customers, while e-communication and e-transactions act complementarily, if exist. This reveals a non-systematic approach towards essential supply chain activities such as information flow and traceability. In the last part of this research, a web-based application was developed that enables quality, origin and processing related data entry in real time. The application theoretical background lies on the traceability data pool model described in the literature and aims to offer a practical solution for traceability support, especially for the stakeholder operating in the supply chain base, such as the farmers and agricultural cooperatives. This activity oriented web application connects field treatments with the rest of the supply chain without implementing additional physical labelling. This application aims at integrating the existent labelling systems implemented in different levels of the supply chain, under a common standard virtual crop codification following the produce along the supply chain, from farm to fork, thus achieving total chain traceability.

Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη των λειτουργιών logistics των νωπών αγροτικών προϊόντων και ειδικότερα η αναγνώριση και αξιολόγηση των παραγόντων που επηρεάζουν την ιχνηλασιμότητα των προϊόντων κατά μήκος της εφοδιαστικής τους αλυσίδας, με τελικό σκοπό την ανάπτυξη μιας εφαρμογής υποστήριξης της ιχνηλασιμότητας των νωπών προϊόντων. Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε ήταν η επί τόπου έρευνα και συλλογή στοιχείων από επιλεγμένους εκπροσώπους των διαφόρων σταδίων της εφοδιαστικής αλυσίδας. Παράγοντες που έχουν σχέση με την εφοδιαστική αλυσίδα και ενδοεπιχειρησιακοί παράγοντες, σε συνδυασμό με το κόστος επένδυσης του συστήματος, το μέγεθος της επιχείρησης και την ισχύουσα νομοθεσία, συνθέτουν το θεωρητικό πλαίσιο των παραγόντων που επηρεάζουν την ιχνηλασιμότητα τροφίμων γενικά και των νωπών οπωροκηπευτικών ειδικότερα. Παρατηρείται έλλειψη καθετοποίησης, ολοκληρωμένης συνεργασίας και διαχωρισμού εργασιών, ενώ από πολλές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται κυρίως στη βάση της εφοδιαστικής αλυσίδας απουσιάζει η οποιαδήποτε επιχειρησιακή στρατηγική αφού λειτουργούν με μόνους στόχους την επίτευξη των καθημερινών κερδών και την επιβίωσή τους. Η εφοδιαστική αλυσίδα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως πολυδιασπασμένη, ακόμα και πέραν της βάσης της, με τα προϊόντα να προωθούνται σε περισσότερα του ενός κανάλια διανομής με εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά. Το μικτό σύστημα εντοπισμού των προμηθευτών, κυρίως μέσω προσωπικής επαφής, με τη χρήση ηλεκτρονικών αρχείων να δρα επικουρικά, όπως αυτό εμφανίζεται στις περισσότερες εξεταζόμενες επιχειρήσεις, φανερώνει την έλλειψη συστηματοποιημένης προσέγγισης των συναλλαγών. Σε όλες σχεδόν τις επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα, η ιχνηλασιμότητα εξασφαλίζεται με έμμεσο τρόπο, μέσω συστημάτων συγκέντρωσης και διαχείρισης δεδομένων που αφορούν σε άλλες λειτουργίες της επιχείρησης, ενώ ως σημαντικότεροι λόγοι υιοθέτησης ενός συστήματος ιχνηλασιμότητας εμφανίζονται η διαφάνεια στην ανταλλαγή πληροφοριών και η βελτίωση των υπηρεσιών. Η διαδικτυακή εφαρμογή που σχεδιάστηκε δεν προτείνει ένα νέο μέσο φυσικής και εμπορικής σήμανσης των προϊόντων, αλλά επιχειρεί να συνδέσει τα ήδη υπάρχοντα συστήματα φυσικής σήμανσης των προϊόντων μέσω ενός ενιαίου συστήματος παρακολούθησης και κωδικοποίησης του διακινούμενου προϊόντος. Η σύνδεση επιτυγχάνεται με την εικονική κωδικοποίηση της καλλιέργειας και μετέπειτα σοδειάς με κωδικό ο οποίος παρακολουθείται εσωτερικά μόνο στο σύστημα και στις φόρμες καταχώρησης στοιχείων, δεν επηρεάζει αλλά λειτουργεί επικουρικά στην οποιαδήποτε μέθοδο φυσικής σήμανσης των προϊόντων που εφαρμόζεται. Με την παρέμβαση του χρήστη, επιτυγχάνεται η σύνδεση της εικονικής σήμανσης με τις φυσικές σημάνσεις που αποδίδονται στο προϊόν, καθώς αυτό κινείται μέσα στην εφοδιαστική αλυσίδα μέχρι να φτάσει στον καταναλωτή. Με τον τρόπο αυτό επιχειρείται η επίτευξη πλήρους ιχνηλασιμότητας μέχρι το χωράφι και η δυνατότητα ανάκλησης των προβληματικών προϊόντων, με τη συμπλήρωση της αντίστοιχης φόρμας παραπόνων από τους καταναλωτές και τα μέλη της εφοδιαστικής αλυσίδας.