Ανθρωπομετρικές παράμετροι και επίπεδα λεπτίνης ορού σε ενήλικες διαβητικούς ασθενείς - παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί

Abstract

AIM OF THE STUDY The aim of this study was the characterization in diabetic patients (D) and normal individuals (C) of (α) the fat accumulation and distribution in the body, (b) the function of β cells of Langerhans islets and (c) the secretory function of adipose tissue by the use of a variety of methods, in an attempt to elucidate the physiological relations among them and the changes that occur in Diabetes Mellitus type 2 (DM 2). MATERIAL 36 patients with DM 2 (mean age 60.11 ± 7.29 yrs, mean BMI 31.23 ± 4.40 kg/m2) were studied. The control group consisted of 30 healthy individuals correlative age (57.36 ± 7.35 yrs) and BMI (29.91 ± 4.00 Kg/m2). METHODS Both D and C groups were fully examined by clinical and biochemical means and were administered 75 g of glucose for an OGTT. They were studied for (a) fat accumulation and distribution by a variety of conventional means, as well as by MRI application for abdomen and hip imaging with multiple sections, employing multiple indexes of visceral and subcutaneous fat, (b) basic blood levels of insulin, resistin, leptin, soluble leptin receptor, (c) changes of insulin, leptin and receptor levels during OGTT, (d) insulin resistance by the use of HOMA-IR and (e) insulin secretion, calculated as “area under the curve” (AUC) from OGTT. RESULTS Both D and C groups did not differ regarding all the fat indexes, with the exeption of BIA:%fat, found higher in diabetics (p=0.014). Strong positive correlations were found between the conventional and MRI indexes of fat, when reflected to the same variable (accumulation, distribution in visceral or subcutaneous fat), with the exception of the findings by skin-folder stand. The diabetics exhibited characteristically higher HOMA-IR, compared to controls (p<0.001). Among the various fat indexes, BMI exhibited the strongest correlation with HOMA-IR (r=0.507, p=0.002) in diabetics. In contrast to what was expected, strong correlations of HOMA-IR with some subcutaneous fat indexes were found. Insulin AUC was not correlated to any of the fat indexes. As expected, diabetics demonstrated higher levels of fasting glucose and insulin and higher HbA1c and significantly lower insulin AUC compared to controls. Basic levels of leptin and of leptin receptor were not different between D and C groups. By contrast, basic resistin levels were found significantly higher in diabetics (p=0.006). A strong negative correlation between leptin levels and leptin receptor levels was found. In the diabetic group, leptin levels were strongly correlated with a variety of fat indexes, including MRI and some indexes reflecting the subcutaneous fat. Similarly, resistin levels correlated with various indexes reflecting either subcutaneous or opisthoperitoneal fat in the control group. In contrast, negative correlation was noted to exist between leptin receptor levels and insulin AUC in diabetics. Finally, leptin to resistin levels ratio was found to correlate positively with HOMA-IR in diabetics.

ΣΚΟΠΟΣ Η παρούσα μελέτη είχε σκοπό της τον χαρακτηρισμό (α) της συσσώρευσης και κατανομής λίπους στο σώμα, (β) της λειτουργίας των β-κυττάρων των νησιδίων του Langerhans και (γ) της εκκριτικής λειτουργίας του λιπώδους ιστού σε διαβητικούς ασθενείς (Δ) και υγιή άτομα (Μ), χρησιμοποιώντας ποικίλες μεθόδους, σε μια προσπάθεια να διασαφηνίσει τις φυσιολογικές σχέσεις που υπάρχουν μεταξύ τους και τις αλλαγές που συμβαίνουν στον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2). ΥΛΙΚΟ Μελετήθηκαν 36 ασθενείς με ΣΔ2 (μέση ηλικία 60.11 ± 7.29 έτη, μέσο BMI 31.23 ± 4.40 kg/m2). Την ομάδα ελέγχου αποτέλεσαν 30 υγιή άτομα αντίστοιχης ηλικίας (57.36 ± 7.35 έτη) και BMI (29.91 ± 4.00 kg/m2). ΜΕΘΟΔΟΣ Στις δύο ομάδες, Δ και Μ, έγινε πλήρης κλινική εξέταση, αιματολογικός και βιοχημικός έλεγχος και χορηγήθηκαν 75 g γλυκόζης για την πραγματοποίηση της δοκιμασίας ανοχής στη γλυκόζη (OGTT). Μελετήθηκαν (α) η συσσώρευση και κατανομή του λίπους με ποικίλα συμβατικά μέσα, καθώς και με MRI κοιλίας και γλουτών πολλαπλών τομών, εφαρμόζοντας ποικιλία δεικτών σπλαχνικού και υποδόριου λίπους, (β) οι βασικές στάθμες αίματος ινσουλίνης, ρεζιστίνης, λεπτίνης και του διαλυτού υποδοχέα αυτής, (γ) οι αλλαγές στις στάθμες ινσουλίνης, λεπτίνης και του διαλυτού υποδοχέα αυτής κατά τη διάρκεια OGTT, (δ) η ινσουλινική αντοχή, χρησιμοποιώντας τον δείκτη HOMA-IR και (ε) η έκκριση ινσουλίνης, υπολογιζόμενη ως «περιοχή υπό από την καμπύλη» (AUC) κατά τη διάρκεια OGTT. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Συγκρινόμενες οι δύο ομάδες ως προς όλους τους δείκτες λίπους, δε διέφεραν σημαντικά, εκτός από τον BIA:%λίπος, που βρέθηκε υψηλότερο στους διαβητικούς (p=0.014). Ισχυρά θετικές συσχετίσεις βρέθηκαν μεταξύ των συμβατικών και MRI δεικτών λίπους, όταν αντανακλούσαν την ίδια μεταβλητή (συσσώρευση, κατανομή σε σπλαχνικό ή υποδόριο λίπος), με εξαίρεση τα ευρήματα του πτυχόμετρου. Οι διαβητικοί εμφάνισαν χαρακτηριστικά μεγαλύτερο HOMA-IR από τους μάρτυρες (p<0.001). Ο δείκτης BMI παρουσίασε τη μεγαλύτερη συσχέτιση μεταξύ όλων των υπόλοιπων δεικτών με τον HOMA-IR (r=0.507, p=0.002) στους διαβητικούς. Αντίθετα από ότι αναμενόταν, διαπιστώθηκαν σημαντικές συσχετίσεις του HOMA-IR με ορισμένους δείκτες υποδόριου λίπους. Η AUC ινσουλίνης δε συσχετίζεται με κανέναν από τους δείκτες λίπους. Όπως αναμενόταν, οι διαβητικοί παρουσίασαν υψηλότερες στάθμες γλυκόζης και ινσουλίνης νηστείας, υψηλότερη HbA1c και σημαντικά χαμηλότερη AUC ινσουλίνης σε σχέση με τους μάρτυρες. Οι βασικές στάθμες λεπτίνης και του υποδοχέα της δεν παρουσίασαν διαφορές μεταξύ των διαβητικών και μαρτύρων. Αντίθετα, οι βασικές στάθμες ρεζιστίνης βρέθηκαν σημαντικά υψηλότερες στους διαβητικούς (p=0.006). Ισχυρή αρνητική συσχέτιση βρέθηκε μεταξύ της στάθμης λεπτίνης και του υποδοχέα της. Στην ομάδα Δ, βρέθηκε ότι οι στάθμες λεπτίνης παρουσιάζουν ισχυρή συσχέτιση με μια ποικιλία δεικτών λίπους, περιλαμβάνοντας την MRI και ορισμένους δείκτες υποδόριου λίπους. Όμοια, οι στάθμες ρεζιστίνης παρουσίασαν θετική συσχέτιση με κάποιους από τους δείκτες υποδόριου ή οπισθοπεριτοναϊκού λίπους στην ομάδα Μ. Αντίθετα, αρνητική συσχέτιση σημειώθηκε μεταξύ της στάθμης του υποδοχέα λεπτίνης και της AUC ινσουλίνης στους διαβητικούς. Τέλος, ο λόγος της στάθμης λεπτίνης προς ρεζιστίνη βρέθηκε να συσχετίζεται θετικά με τον HOMA-IR στους διαβητικούς.