Η φυσική αγωγή ως παράγων κοινωνικοποίησης παιδιών πρωτοσχολικής ηλικίας

Abstract

Σκοπός της παρούσας έρευνας, είναι να διερευνηθεί η Φυσική Αγωγή ως κοινωνικοποιητικός παράγοντας στα παιδιά πρωτοσχολικής ηλικίας και πιο συγκεκριμένα στις δύο πρώτες τάξεις του Δημοτικού Σχολείου Πρώτη και Δευτέρα (Α΄και Β΄), που αποτελούν τη «γέφυρα μετάβασης» από την πρωτοβάθμια στη δευτεροβάθμια κοινωνικοποίηση. Στη μελέτη πήραν μέρος μετά από τυχαία επιλογή 356 μαθητές και μαθήτριες ηλικίας έξι ως οκτώ χρόνων, από τα οποία τα 186 ήταν αγόρια και 170 κορίτσια, έξι σχολείων του Νομού Τρικάλων. Από τους μετέχοντες σχηματίστηκαν δύο ομάδες, μία ερευνητική (Ν=197) και μία ελέγχου (Ν=159). Η ερευνητική ομάδα, ακολούθησε ένα ειδικό πρόγραμμα άσκησης Φυσικής Αγωγή, το οποίο διαμορφώσαμε βάσει της επίκαιρης παιδαγωγικής κοινωνιολογίας και αθλητικής επιστήμης, χρονικής διάρκειας οκτώ μηνών. Η ομάδα ελέγχου, ακολούθησε το ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα Φυσικής Αγωγής του Υ.Π.Ε.Π.Θ που εφαρμόζεται στα σχολεία. Στην παρούσα ερευνητική προσπάθεια η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε, ήταν η Συστηματική Παρατήρηση, βάσει της οποίας η περιγραφή και η καταγραφή των παρατηρήσεων έγινε με τη βοήθεια κοινωνικών κατηγοριών παρατήρησης, οι οποίες είχαν καταχωρηθεί σε ειδικό έντυπο, σύμφωνα με το πρότυπο BALES (Παρασκευόπουλος1993). Επελέγη η μέθοδος αυτή κυρίως γιατί: α) η έρευνα αφορούσε παιδιά πολύ μικρής ηλικίας, γεγονός που δεν επέτρεπε τη χρήση ερωτηματολογίου, ούτε τη διαδικασία της συνέντευξης. β) Οι μαθητές συγκεντρώνονταν σε δεδομένο και σε συγκεκριμένο χρόνο, προκειμένου να πραγματοποιήσουν ορισμένες δράσεις και να εξωτερικεύσουν κάποιες συμπεριφορές. γ) Η συλλογή των πληροφοριών, προέκυπτε άμεσα μεν από τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές των παιδιών, αλλά τα δεδομένα λαμβάνονταν έμμεσα από τον παρατηρητή, ο οποίος είχε την ευθύνη καταγραφής των παρατηρήσεων. Η καταγραφή των συμπεριφορών και για τις δύο ομάδες έγινε κατά το αρχικό και τελικό τεστ, τα οποία απείχαν μεταξύ τους για ένα διάστημα οκτώ μηνών και οι μεταβολές των συμπεριφορών, μελετήθηκαν συγκριτικά με διαφοροποιούς παραμέτρους όπως το φύλο, η τάξη και η περιοχή διαμονής των παιδιών. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων έδειξαν, ότι η μέση αύξηση του αριθμού των θετικών συμπεριφορών, που παρατηρήθηκε στην ομάδα έρευνας μετά την εφαρμογή του πειραματικού προγράμματος και στις πέντε διαφορετικές κατηγορίες, ήταν σημαντικά μεγαλύτερη (p<0,001), από την αντίστοιχη αύξηση που παρατηρήθηκε στην ομάδα ελέγχου. Στο σύνολο των κατηγοριών αυτών, η αύξηση του μέσου αριθμού των θετικών συμπεριφορών κατά 27,44% που παρατηρήθηκε στην ομάδα έρευνας, ήταν σημαντικά μεγαλύτερη (p<0,001) από την αύξηση κατά 4,32% που παρατηρήθηκε στην ομάδα ελέγχου. Αντίστοιχα, παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μείωση (p<0,001) του μέσου αριθμού των αρνητικών συμπεριφορών στην ομάδα έρευνας, μετά την εφαρμογή του πειραματικού προγράμματος και στις πέντε διαφορετικές κατηγορίες, από την αντίστοιχη μείωση, που παρατηρήθηκε στην ομάδα ελέγχου. Στο σύνολο των κατηγοριών αυτών, η μείωση του μέσου αριθμού των αρνητικών συμπεριφορών κατά 6,78%, που παρατηρήθηκε στην ομάδα έρευνας ήταν σημαντικά μεγαλύτερη (p<0,001) από την μείωση κατά 0,52%, που παρατηρήθηκε στην ομάδα ελέγχου. Από τα αποτελέσματα της έρευνας που προέκυψαν, συμπεραίνεται, ότι επιβεβαιώθηκε η βασική υπόθεση στην οποία στηρίχθηκε, ότι δηλαδή, η Φυσική Αγωγή είναι σημαντικός παράγοντας κοινωνικοποίησης των παιδιών στα πλαίσια του σχολείου γενικά και, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των πρώτων τάξεων της σχολικής τους ζωής.

The purpose of the present research is to examine Physical Education as a socializing factor for early primary school children and more specifically for students attending grade A and B (first and second year) which represent form the “transition bridge” from primary to secondary socializing stage. Three hundred and fifty six (356) students from six (6) primary schools in the prefecture of Trikala, took part in the study, one hundred and eighty six (186) of whom were schoolboys, -male students- and one hundred and seventy (170) schoolgirls -female students-. The participants formed two groups a research named (N= 197) and a research named (N. 159). The research group followed the experimental Physical Education programme which was formed according to the current pedagogical sociology and athletic science. The reference team followed the standard Physical Education Programme, determined by the Ministry of Education. The applied method of research was Systematic Observation. It was shaped according to the description and the recorded observation of the behavior categories, which had been processed and recorded in advance based on Bales Juergen Friedrichs 1980 theory. This method was chosen mainly for the following reasons: a) The research was referring to children at a very young age, either a questionnaire or the interview process. b) The students used to gather at a specific time to perform certain actions ant externalize certain patterns of behavior. c) The gathering of information was resulted not only directly through the children’s reactions and behavior but the data were also received indirectly by the examiner - observer, who was responsible for recording the observations, on the basis of a special form called “Cognitive Observation Pattern”. The behavior recorded for both teams was carried out during the initial and final test given with an eight months difference and the changes in behavior were studied comparatively to differentiating parameters like sex, social class and children’s prefecture of living. The results of the measurements revealed that the average increase in the number of positive behaviors, which was observed in the research group after the application of the experimental programme in all five categories, was considerably higher (p< 0,001) than the corresponding increase which was recorded in the reference group. Seeing these categories in total the increase of the average number of positive behaviors by 27,44% which was observed in the research group was considerably higher (p<0,001) than the increase by 4,32% which was observed in the reference group. Correspondingly, the average decrease in the number of negative behaviors which was observed in the research team after the application of the experimental programme in all five categories, was considerably higher (p<0,001) than the corresponding change observed in the reference group. Seeing these categories in total, the decrease in the number of negative behaviors by 6,78%, observed in the research group was considerably higher (p< 0,001) than the decrease by 0,52% observed in the reference group. .