Η συμβολή του διορθικού υπερηχοτομογραφήματος στη μελέτη της σύστασης και του μεγέθους του προστάτη στην καλοήθη υπερπλασία του αδένα

Abstract

The efficacy of suprabic (SU) a transrectal (TU) ultrasonography in accessing the size and the texture of the prostate in benign prostatic hyperplasia (BPH) is evaluated in the current work. Digital rectal examination, urethrocystography or endoscopy cannot reliably assess the volume of the prostate and of the transitional zone of the prostate (TZP). Study population consisted of 105 patients 47 - 85 years old (mean 69,7 years) with clinically diagnosed BPH. Measurements of the anteroposterior transverse and craniocaudal diameters of the prostate and of TZP were performed on both SU and TU. Subsequently, the volume of the prostate and the TZP were calculated for both methods and the weight of the prostate and adenoma were estimated. The mean volume of the prostate was 47,8 ± 20,0 cm3 (ranging 21,0 - 123,0 cm3) on TU and 50 ± 22,2 cm3 (ranging 18,8 - 133,2 cm3) on SU. A strong correlation existed between suprapubically and transrectally performed volume measurements (r=0.948, p<0,001). The borders of the prostate were clearly delineated by both TU and SU in all patients. The perimeter of the TZP was identified in 93 with TU and in 84 with SU. The mean volume of the TZP was 22,5 ± 16,5 cm3 (ranging 5,3 - 92 cm3) on TU and 23,7 ± 17,1 cm3 (range 5,8 - 108 cm3) on SU. Volume measurements with SU correlated with those obtained with TU (r=0,953, p<0,001). The weight of the surgically removed adenoma (3,1 - 61,4 gr., mean value 20,6) did not differed (p<0.01) from the estimated TZP weight on ultrasonography (5 - 70 gr., mean value 20,9). No relationship was found between the texture of the TZP on TU and the histological subtypes of the removed adenomas. Suprapubic ultrasonography is a quick, convenient and cheap method that is effective in the evaluation of both prostatic and TZP volume. It may replace TU in the preoperative evaluation of conservatively treated patients with BPH, where consecutive measurements of the adenoma are required. TU is suggested when a biopsy is scheduled in patients with suspected malignancy.

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι να εκτιμηθεί ο ρόλος του διορθικού και υπερηβικού υπερηχοτομογραφήματος στην εκτίμηση του μεγέθους και της σύστασης του προστάτη στην καλοήθη υπερπλασία του αδένα. Η δακτυλική εξέταση, η ουρηθροκυστεογραφία και η ουρηθροκυστεοσκόπηση είναι γνωστό ότι δεν μπορούν να εκτιμήσουν το μέγεθος του προστάτη με ακρίβεια. Η εκτίμηση του μεγέθους του αδένα είναι βασική προκειμένου ο χειρουργός να επιλέξει το είδος της επέμβασης, διουρηθρική ή ανοιχτή προστατεκτομή. Εξετάστηκαν 105 ασθενείς ηλικίας 47 - 85 ετών (μέση ηλικία 69,7 έτη) με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ). Στους ασθενείς αυτούς έγινε υπερηβικό και διορθικό υπερηχοτομογράφημα και μετρήθηκαν οι διαστάσεις προσθιοπίσθια, εγκάρσια και επιμήκη, ολόκληρου του αδένα και του αδενώματος. Με το μαθηματικό τύπο του ελλειψοειδούς, υπολογίστηκε ο όγκος ολόκληρου του αδένα και του αδενώματος και υπολογίστηκε το βάρος του, δεδομένου ότι το ειδικό βάρος του προστάτη είναι 1,05. Οι 26 από αυτούς τους ασθενείς χειρουργήθηκαν είτε με ανοικτή, είτε με διουρηθρική προστατεκτομή και μετρήθηκε το βάρος του αφαιρεθέντος αδενώματος. Ο μέσος όγκος του προστάτη στους 105 ασθενείς ήταν 47,8 ± 20,0 cm3 (διακύμανση 21,0 - 123,0 cm3 ) με το διορθικό υπερηχοτομογράφημα και 50 ± 22,2 cm3 (διακύμανση 18,8 - 133,2 cm3) με το υπερηβικό υπερηχοτομογράφημα. Φάνηκε μια στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ υπολογισμού του όγκου με τη διορθική και υπερηβική προσέγγιση του αδένα (γ = 0,948, p<0,001). Τα όρια του προστάτη αναδείχθηκαν ικανοποιητικά σε όλους τους ασθενείς και με τις δυο προσεγγίσεις. Τα όρια του αδενώματος αναδείχθηκαν ικανοποιητικά σε 93 ασθενείς με διορθική προσέγγιση και σε 84 ασθενείς με τη υπερηβική. Ο μέσος όρος του όγκου του αδενώματος ήταν 22,5 ± 16,5 cm3 (διακύμανση 5,3 - 92 cm3) και 23,7 ± 17,1 cm3 (διακύμανση 5,8 - 108 cm3 ) στη διορθική και υπερηβική προσέγγιση αντίστοιχα. Υπήρξε δηλαδή μια στατιστικά σημαντική συσχέτιση στη μέτρηση του όγκου του αδενώματος με το διορθικό και υπερηβικό υπερηχοτομογράφημα (γ = 0,953, p<0,001). Οι μετρήσεις βάρους του αδενώματος με το διορθικό υπερηχοτομογράφημα (3,1 - 61,4 gr., Μ.Ο. 19,7) και με το υπερηβικό (4 - 59,3 gr., Μ.Ο. 21,5) δε διέφεραν από τις μετρήσεις που έγιναν στο αφαιρεθέν αδένωμα (5 - 70 gr., Μ.Ο. 20,9). Δε βρέθηκε συσχέτιση μεταξύ του βαθμού της ηχοανακλαστότητας του αδενώματος και του ιστολογικού υπότυπου στο αφαιρεθέν παρασκεύασμα. Το υπερηβικό υπερηχοτομογράφημα είναι επαρκής μέθοδος στην αξιολόγηση του μεγέθους του προστάτη και του αδενώματος. Μπορεί να χρησιμοποιείται αντί του διορθικού υπερηχοτομογραφήματος τόσο στην προεγχειρητική εκτίμηση αλλά και στην παρακολούθηση ασθενών που αντιμετωπίζονται συντηρητικά και απαιτούνται επαναξιολογήσεις του μεγέθους του αδενώματος ως παραμέτρου επιτυχίας της θεραπείας. Κύριο πλεονέκτημα του διορθικού υπερηχοτομογραφήματος παραμένει η δυνατότητα ανάδειξης εστιακών βλαβών και λήψης βιοψιών.