Πολλαπλοί τύποι νοημοσύνης: θεωρία - εφαρμογή και προοπτικές στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση

Abstract

The new conception concerning Multiple Intelligences (MIs) Theory as it highlights the multiple capabilities of the individual, which draws many implications at all levels of education, especially for the elementary level, which was the purpose of this study. The theory of MI theory – which are linguistic, logical-mathematical, visual/spatial, bodily-kinesthetic, musical, interpersonal, intrapersonal and physical – has been implemented in hundreds of schools in USA, Australia, New Zealand and elsewhere. It is estimated that the findings from the application of the theory are satisfactory while the prospects are very optimistic. In the research section of the present study, the intended and applied curriculum-as defined in this study-of the sixth grade was examined in order to find out to what degree they reflect MIs; to this end a content analysis was conducted to find out about the multiplicity of intelligences in the various school subjects of the sixth grade. The content analysis revealed that MIs seen not to be represented in the intended and applied curriculum; on the contrary, logical-mathematical and linguistic intelligence, seem to predominate, while the rest of intelligences are neglected. It seems that Greek curriculum- at the levels we analyzed it- remains “locked” in a traditional unidimentionality which advances logical-mathematical and linguistic intelligence’s, favoring those students who possess them, while concomitantly, no equal opportunities are offered for those students who possess some of the rest of MIs. This implies that the strengths and weaknesses of each student can not be explored by the students, since they do not become aware of their individual profile to form a sound self-concept which can assist them in decision making throughout their lives. Despite the fact the bodily-kinesthetic and interpersonal intelligences are particularly developed at this age, the Greek school program – intended and applied- neglects them. Under these circumstances the school program is not adjusted to the individual student but the student in the program, which function as “procrustean bed” ......given the fact that it takes into consideration only two dimentions from the spectrum of intelligences. This has implications in the way that school knowledge is approached while the rest of intelligencies are put into atrophy. Finally, it was revealed that there was a lack of correspondence between the intended and the applied curriculum as far as their priorities are concerned in enhancing multiple intelligences, a condition that leads the holistic development of each student.

Η νέα σύλληψη της πολλαπλότητας των ΤΝ, όπως προκύπτει από τη θεωρία του Gardner, η οποία αναδεικνύει την πολυνοητική φύση του ατόμου, καθώς και οι επιπτώσεις της σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης, απετέλεσαν το αντικείμενο της παρούσας εργασίας. Οι ΠΤΝ-ΓΛ, ΛΜ, ΝΧ, ΚΣ, ΜΟΥ, ΔΠ, ΕΠ- ως θεωρία, έχουν εφαρμοστεί σε εκατοντάδες σχολεία στις ΗΠΑ, Αυστραλία και αλλού. Τα πρώτα αποτελέσματα από την εφαρμογή τους εκτιμώνται ως ιδιαίτερα ικανοποιητικά, ενώ οι προοπτικές τους πολύ αισιόδοξες. Στο ερευνητικό μέρος της εργασίας, εξετάσθηκαν τα μαθήματα της Στ’ τάξης του δημοτικού σχολείου και συγκεκριμένα Γλώσσα, Μαθηματικά, Φυσική, Ιστορία, Θρησκευτικά, Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή και Γεωγραφία, σε επίπεδο επιδιωκόμενου και εφαρμοσμένου προγράμματος, προκειμένου να διαπιστωθεί σε ποιο βαθμό αντανακλούν τους ΠΤΝ, ούτως ώστε να βοηθήσουν τους μαθητές, αφενός να προσεγγίσουν τα γνωστικά αντικείμενα, μέσα από το κατάλληλο προσωπικό τους κανάλι και αφετέρου να εντοπίσουν τις δυνάμεις και αδυναμίες τους, ώστε να αναπτύξουν μια σωστή αντίληψη για το ατομικό τους προφίλ, κατάσταση που θα τους οδηγήσει σε κατάλληλες επιλογές όσον αφορά σημαντικά θέματα στη ζωή τους και ενδεχομένως στην επιτυχία. Από την έρευνα προέκυψε ότι οι ΠΤΝ, δεν εμφανίζουν ισοβαρή κατανομή, τόσο σε επίπεδο επιδιωκόμενου, όσο και σε επίπεδο εφαρμοσμένου προγράμματος, στα πλαίσια που αυτά εξετάστηκαν. Αντίθετα, η ΛΜ και η ΓΛ νοημοσύνη, παρουσιάζονται ιδιαίτερα ευνοημένες, ενώ οι υπόλοιποι ΤΝ παραμελούνται. Το ελληνικό πρόγραμμα στα επίπεδα που εξετάστηκε, παραμένει εγκλωβισμένο σε έναν παραδοσιακό «μονολιθισμό», που ευνοεί τη ΛΜ και τη ΓΛ νοημοσύνη, με αποτέλεσμα η εύνοια αυτή να επεκτείνεται στους μαθητές που τις διαθέτουν, ενώ ταυτόχρονα δεν παρέχει «ίσες ευκαιρίες» σε εκείνους που διαθέτουν κάποιους από τους υπόλοιπους ΤΝ. Παρότι σύμφωνα με έρευνες, η ΚΣ και η ΔΠ νοημοσύνη, είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένες στους μαθητές της ηλικίας αυτής, παραμελούνται και η ανάπτυξή τους δεν ευνοείται από την Πολιτεία. Κάτω από τις συνθήκες αυτές, είναι φανερό ότι δεν προσαρμόζεται το πρόγραμμα στην ατομικότητα του μαθητή αλλά ο μαθητής στο πρόγραμμα, το οποίο λειτουργεί ως «κλίνη του Προκρούστη», δεδομένου ότι λαμβάνει υπόψη του δυο μόνο από τις διαστάσεις της πολυνοητικής φύσης του μαθητή, τις οποίες χρησιμοποιεί ως μονόδρομο, στην προσπέλαση της σχολικής γνώσης, ενώ ταυτόχρονα καθηλώνει όλες τις υπόλοιπες σε ατροφία. Επίσης διαπιστώθηκε έλλειψη συμβατότητας και ευθυγράμμισης ανάμεσα στο επιδιωκόμενο και εφαρμοσμένο πρόγραμμα, όσον αφορά τις προτεραιότητές τους ως προς την ανάπτυξη των ΠΤΝ.