Κλινικός πολυμορφισμός σε μέλη οικογενειών με υψηλό ποσοστό ψυχιατρικής νοσήσεως

Abstract

The aim of this study was to elucidate the factors that contribute to the clinical polymorphism of the major psychiatric disorders. The study involved 77 patients that belonged to 33 families multiply affected by schizophrenia or affective disorder, and 32 sporadic cases of the same disorders that were also included as a comparison group. The analysis covered the patients' clinical characteristics and their relationship to demographic parameters and the family history. For the analysis the following techniques were employed: multiple correlations of the clinical features to demographic parameters and parameters of the family history; a comparison of the variability of clinical characteristics among members of the same families versus among members of different families; and multiple correspondence analysis of the clinical characteristics, leading to cluster analysis which grouped the patients according to common clinical features. In accordance with previous research, our results provide support for the existence of anticipation in major psychiatric disorders, for the relation of psychiatric morbidity with winter birth, as well as with genetic loading, and for the familial occurrence of suicidality. Our results are also in agreement with the genetic aetiological distinction of schizophrenia and affective disorder, and of the further distinction between two subtypes of schizophrenia: one with common age of onset for the two sexes and the existence of family history, and another with no family history and delayed age of onset in women. Our results also suggest the following: 1. The course of schizophrenia, the existence of affective symptomatology in schizophrenic patients and the third person auditory hallucinations seem to run in the family. 2. Bizzare delusions are found to distiguish the cluster of severely affected schizophrenic patients. 3. Winter birth is found to be associated with the morbidity of schizophrenia in members of multiaffected families - not only in sporadic cases. 4. Schizophrenic relatives of female probands suffer of more severe disorder than schizophrenic relatives of male probands. 5. Among the familial cases, the probands are more severely affected than their relatives; in schizophrenia this only occurs for the female patients, while in affective disorder for both sexes. 6. The mode of onset of affective disorders seems to run in the family. 7. The finding that women suffering from affective disorders have more frequent episodes than men, refers only to the sporadic and not to the familial cases of the disease.

Στην παρούσα μελέτη εξετάστηκαν τα κλινικά χαρακτηριστικά 77 ασθενών μελών 33 οικογενειών με πολλαπλά μέλη πάσχοντα από σχιζοφρένεια ή συναισθηματική νόσο, καθώς και 32 ασθενών που περιελήφθησαν στη μελέτη ως ομάδα σύγκρισης επειδή δεν ανέφεραν ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού μείζονος ψυχιατρικής διαταραχής. Συνολικά το υλικό αποτελούσαν 109 ασθενείς. Στην ανάλυση των αποτελεσμάτων περιελήφθησαν οι 105, επειδή μετά την έναρξη της μελέτης για τέσσερις από τους ασθενείς που αρχικά θεωρήθηκαν σποραδικές περιπτώσεις δεν κατέστη δυνατόν να αποκλειστεί η ύπαρξη ψυχιατρικού ιστορικού στις οικογένειες τους. Σκοπός της μελέτης ήταν η διερεύνηση του πολυμορφισμού- που παρατηρείται στην κλινική έκφραση των μειζόνων ψυχιατρικών διαταραχών (σχιζοφρένειας και συναισθηματικής διαταραχής). Οι αναλύσεις έγιναν με πολλαπλές στατιστικές δοκιμασίες που συσχέτισαν μεταξύ τους δημογραφικές, γενετικές και κλινικές παραμέτρους, με δοκιμασίες που συνέκριναν την διακύμανση των κλινικών μεταβλητών εντός των οικογενειών και μεταξύ των οικογενειών και με πολλαπλή ανάλυση αντιστοιχειών από την οποία προέκυψε ανάλυση συστάδων. Τα αποτελέσματα επεβεβαίωσαν ήδη γνωστές σχέσεις διαφόρων κλινικών χαρακτηριστικών με γενετικούς παράγοντες καθώς και ορισμένα φαινόμενα που σχετίζονται με γενετικές υποθέσεις. Έτσι, επιβεβαιώθηκε το φαινόμενο της πρωϊμότητας, η σχέση των διαταραχών με την γέννηση τους χειμερινούς μήνες, η επίδραση στη νόσο της αυξημένης γενετικής επιβάρυνσης και η οικογενής κατανομή της αυτοκτονικότητας μεταξύ των ασθενών. Τα ευρήματα μας επιπροσθέτως συμφωνούν με τη διάκριση δύο τύπων σχιζοφρένειας: ενός με κοινή ηλικία έναρξης για τα δύο φύλα και ύπαρξη θετικού οικογενειακού ιστορικού για μείζονες ψυχιατρικές διαταραχές, και άλλου με μεγαλύτερη ηλικία έναρξης για τις γυναίκες και απουσία κληρονομικής επιβάρυνσης. Επίσης, τα αποτελέσματα μας υποστηρίζουν το διαχωρισμό σχιζοφρένειας και συναισθηματικής διαταραχής ως προς τη γενετική τους αιτιολογία. Ως ευρήματα της μελέτης που θα μπορούσαν να αποτελέσουν συνεισφορά νέων δεδομένων θεωρούνται: 1. Η πορεία της σχιζοφρένειας, η ύπαρξη συναισθηματικών συμπτωμάτων στους ασθενείς που πάσχουν από σχιζοφρένεια και οι ακουστικές ψευδαισθήσεις σε τρίτο πρόσωπο, παρουσιάζουν οικογενή κατανομή. 2. Η κλινική παράμετρος που βρέθηκε να συνδέεται με την ομάδα των βαρύτερα πασχόντων ασθενών με σχιζοφρένεια, είναι οι αλλόκοτες παραληρητικές ιδέες. 3. Η γέννηση τους χειμερινούς μήνες σχετίζεται με τη νόσηση από σχιζοφρένεια σε άτομα με ήδη υπάρχουσα γενετική επιβάρυνση και όχι μόνον με σποραδικές περιπτώσεις. 4. Η βαρύτητα της σχιζοφρένειας φαίνεται να είναι μεγαλύτερη στους συγγενείς των θηλέων ασθενών-δεικτών από ότι στους συγγενείς των αρρένων ασθενών-δεικτών. 5. Η διαφορά στη βαρύτητα της νόσου που παρουσιάζουν οι ασθενείς-δείκτες από τα μέλη των οικογενειών τους στις μελέτες οικογένειας, αφορά για τη σχιζοφρένεια μόνον τις γυναίκες και για τη συναισθηματική διαταραχή και τα Ί δύο φύλα. 6. Ο τύπος έναρξης της συναισθηματικής διαταραχής (ο χρόνος που μεσολαβεί, ανάμεσα στην εμφάνιση των προδρόμων συμπτωμάτων μέχρι την ανάπτυξη κλινικά σημαντικής συμπτωματολογίας) παρουσιάζει οικογενή κατανομή. 7. Το εύρημα ότι ανάμεσα στους ασθενείς με συναισθηματική διαταραχή οι γυναίκες παρουσιάζουν υψηλότερο αριθμό υποτροπών από ότι οι άνδρες, αφορά μόνον τις σποραδικές και όχι τις οικογενείς περιπτώσεις της νόσου.