Специално образование за ученици със специални потребности (двигателни увреждания – нарушен слух): Преодоляване на бъдещите затруднения при интеграцията им в обществото и на пазара на труда

Abstract

This doctoral dissertation investigates the educational, psychological, and vocational rehabilitation of young adults aged 18–25 with motor, hearing, and hematological disabilities. The central aim is to assess whether a structured, interdisciplinary intervention can significantly improve mental well-being and employment readiness, beyond changes expected from natural variation within a random sample. The six-month intervention was implemented within a two-year subsidized vocational training program by the Greek Manpower Employment Organization (OAED). A randomly selected group of 52 participants received individualized therapeutic, educational, and psychological support designed to enhance self-confidence, adaptability, and social integration. A mixed-methods approach was used. Quantitative data were collected through two validated psychometric scales—the Work Adjustment Inventory (WAI) and the Brief Psychiatric Rating Scale (BPRS)—as well as standardized questionnaires administered before and after the intervention. Qualitative data were obtained via semi-structured interviews and systematic field observation. Statistical analysis using SPSS v26.0 confirmed positive changes across key psychosocial dimensions.Findings support the effectiveness of the intervention. The study concludes with targeted policy proposals for inclusive vocational programs and institutional cooperation. While acknowledging limitations in scope and duration, the research provides a transferable model for promoting social and professional inclusion of persons with disabilities.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή διερευνά την εκπαιδευτική, ψυχολογική και επαγγελματική αποκατάσταση νέων ενηλίκων ηλικίας 18–25 ετών με κινητικές, ακουστικές και αιματολογικές αναπηρίες. Ο κεντρικός στόχος είναι η αξιολόγηση του κατά πόσο μια δομημένη, διεπιστημονική παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ψυχική ευεξία και την ετοιμότητα για εργασία, πέρα από τις αλλαγές που αναμένονται λόγω της φυσικής διακύμανσης σε ένα τυχαίο δείγμα. Η εξαμηνιαία παρέμβαση εφαρμόστηκε στο πλαίσιο ενός διετούς επιδοτούμενου προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης από τον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ). Μια τυχαία επιλεγμένη ομάδα 52 συμμετεχόντων έλαβε εξατομικευμένη θεραπευτική, εκπαιδευτική και ψυχολογική υποστήριξη, με στόχο την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, της προσαρμοστικότητας και της κοινωνικής ενσωμάτωσης. Χρησιμοποιήθηκε μικτή μεθοδολογία. Ποσοτικά δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω δύο έγκυρων ψυχομετρικών κλιμάκων—του Work Adjustment Inventory (WAI) και του Brief Psychiatric Rating Scale (BPRS)—καθώς και μέσω τυποποιημένων ερωτηματολογίων που χορηγήθηκαν πριν και μετά την παρέμβαση. Ποιοτικά δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω ημι-δομημένων συνεντεύξεων και συστηματικής παρατήρησης πεδίου. Η στατιστική ανάλυση με χρήση του SPSS v26.0 επιβεβαίωσε θετικές αλλαγές σε βασικές ψυχοκοινωνικές διαστάσεις. Τα ευρήματα υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης. Η μελέτη ολοκληρώνεται με στοχευμένες προτάσεις πολιτικής για τα συμπεριληπτικά επαγγελματικά προγράμματα και τη θεσμική συνεργασία. Παρά τις αναγνωριζόμενες περιορισμένες δυνατότητες σε εύρος και διάρκεια, η έρευνα παρέχει ένα μεταβιβάσιμο-ευπροσάρμοστο και ευέλικτο μοντέλο για την προώθηση της κοινωνικής και επαγγελματικής ένταξης ατόμων με αναπηρίες.

Настоящата докторска дисертация изследва образователната, психологическата и професионалната рехабилитация на млади хора на възраст 18–25 години с двигателни, слухови и хематологични увреждания. Основната цел е да се оцени дали структурирана, интердисциплинарна интервенция може значително да подобри психичното благосъстояние и готовността за заетост, извън очакваните промени в рамките на случайна извадка. Шестмесечната интервенция е реализирана в рамките на двугодишна субсидирана програма за професионално обучение на Гръцката служба по заетост (OAED). На случайно подбрана група от 52 участници е предоставена индивидуализирана терапевтична, образователна и психологическа подкрепа с цел повишаване на самоувереността, адаптивността и социалната интеграция. Използван е комбиниран методологически подход. Количествените данни са събрани чрез две валидирани психометрични скали – Инвентар за професионално приспособяване (WAI) и Кратка психиатрична оценъчна скала (BPRS), както и чрез стандартизирани въпросници преди и след интервенцията. Качествените данни са получени чрез полуструктурирани интервюта и систематично теренно наблюдение. Статистическият анализ със SPSS v26.0 потвърждава положителни промени в ключови психосоциални измерения. Резултатите потвърждават ефективността на интервенцията. Проучването завършва с целенасочени политически предложения за инклузивни професионални програми и институционално сътрудничество. Въпреки ограниченията по отношение на обхвата и продължителността, изследването предлага приложим модел за насърчаване на социалната и професионалната интеграция на хората с увреждания.