Leo Strauss: η επιστροφή στην κλασική παράδοση και το πρόβλημα θεωρίας και πράξης: η κριτική στηn νεότερη πολιτική σκέψη και την κοινωνική επιστήμη, και η Σωκρατική θεραπεία του φιλελευθερισμού

Abstract

This doctoral dissertation examines Leo Strauss’s return to classical philosophical literature through his fundamental distinction between theoretical and political life and his reassessment of the Socratic problem.Strauss views modernity as a project that seeks to dismantle the primacy of the theoretical life, a process culminating in contemporary historicist thought. Against this backdrop, the first part of the dissertation explores his critique of modern political philosophy, the social sciences, historicism, positivism, and liberalism.The second part focuses on the Socratic life as a paradigm of philosophical existence, arguing that the distinction between theory and practice is the central philosophical problem underlying Strauss’s interpretative method—philosophical esotericism. This section examines the theoretical foundations, principles, and methodological framework of esotericism in relation to the nature of theoretical life, alongside discussions on philosophical friendship and education. The third part investigates Strauss’s interpretative conclusions regarding the relationship between theory and practice and the Socratic philosophical life, as drawn from his readings of Plato and Xenophon. These works are reinterpreted through the lens of esotericism and in contrast to modern philosophical and political traditions, particularly the historicist approach.

Η διδακτορική διατριβή επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο ο Leo Strauss επιστρέφει στην κλασική φιλοσοφική γραμματεία επί τη βάσει της θεμελιώδους για εκείνον διάκρισης θεωρητικού και πολιτικού βίου, αλλά και της επαναπροσέγγισης του σωκρατικού προβλήματος.Ο Strauss αντιλαμβάνεται τη νεωτερικότητα ως ένα εγχείρημα αποδόμησης της πρωτοκαθεδρίας του θεωρητικού βίου, μια διαδικασία που κορυφώνεται στη σύγχρονη ιστορικιστική σκέψη. Σε αυτό το πλαίσιο, στο πρώτο μέρος της διατριβής εξετάζεται η κριτική που ο Strauss ασκεί στην νεώτερη πολιτική σκέψη, τις κοινωνικές επιστήμες, τον ιστορικισμό, τον θετικισμό και τον φιλελευθερισμό. Το δεύτερο μέρος επικεντρώνεται στην επαναπροσέγιση του σωκρατικού βίου ως προτύπου φιλοσοφικής ζωής, προτείνοντας την διάκριση θεωρίας και πράξης ως θεμελιώδες φιλοσοφικό πρόβλημα, από το οποίο εξαρτάται και η ερμηνευτική μέθοδος του Strauss, ο φιλοσοφικός εσωτερισμός. Εξετάζονται οι θεωρητικές αφετηρίας, οι αρχές και τα μεθοδολογικά εργαλεία του εσωτερισμού, σε συνάρτηση με την φύση του θεωρητικού βίου. Στο ίδιο πλαίσιο συνεξετάζονται η φιλοσοφική φιλία και η φιλοσοφική εκπαίδευση. Στο τρίτο μέρος συγκεντρώνονται και εξετάζονται τα ερμηνευτικά συμπεράσματα του Leo Strauss για την σχέση θεωρίας και πράξης και τον σωκρατικό φιλοσοφικό βίο όπως τα εξάγει από το έργο του Πλάτωνος και του Ξενοφώντος, τα οποία επανερμηνεύει με γνώμονα την θεωρία του εσωτερισμού και επί τη βάσει της αντιδιαστολής τους με την νεώτερη φιλοσοφική και πολιτική παράδοση, και ιδίως με την ιστορκιστική ερμηνεία.