Γνωστική και κινητική επίδοση νηπίων ως αποτέλεσμα ειδικής μαθηματικής σχέσης του μήκους των δαχτύλων τους

Abstract

Preschool age constitutes a critical period for the development of both cognitive and motor skills in children. The developmental and individual differences observed in preschoolers’ learning and performance are of particular importance for educational research and practice, as they contribute to understanding how biological and environmental factors influence development. Of special interest is the investigation of the role of biological factors, such as prenatal exposure to sex hormones, in the progression of cognitive and motor abilities. Within this framework, the present study investigates the second-to-fourth digit ratio (2D/4D) as a biological marker of prenatal testosterone exposure and explores its potential relationship with the cognitive and motor skills of preschool-aged children. The research sample consisted of 110 preschool children, with a mean age of 5.5 years, of whom 59 were boys and 51 girls. The children attended public kindergartens in the Region of Central Macedonia. The final sample was derived from an initial population of 115 children, following the completion of a questionnaire used to confirm right-hand preference. The quantitative assessment of cognitive and motor skills was conducted using a performance questionnaire covering five learning domains: Language, Mathematics, Visual Arts, Music, and Physical Education. The children’s performance was evaluated by their kindergarten teachers based on their assessments, which were collected through the questionnaire and aligned with the objectives of the current Curriculum. Digital technology was employed to calculate the second-to-fourth digit ratio (2D/4D). The data analysis revealed a statistically significant but small difference in the mean (2D/4D) ratio between boys and girls. However, no significant correlation was found between the (2D/4D) ratio and preschoolers’ performance across the various learning domains. In contrast, gender appeared to influence learning outcomes, with the exception of Mathematics, where no statistically significant differences were observed between the two sexes. The significance of the findings of this study emerges at both theoretical and practical levels. Understanding individual differences in preschoolers’ performance constitutes a fundamental principle for the design and adaptation of curricula and teaching approaches tailored to the specific educational needs of each child. The utilization of such data may contribute to the optimization of learning conditions and, consequently, to the enhancement of academic success from the earliest stages of education.

Η προσχολική ηλικία αποτελεί μια κρίσιμη περίοδο για την ανάπτυξη τόσο των γνωστικών όσο και των κινητικών δεξιοτήτων των παιδιών. Οι αναπτυξιακές και ατομικές διαφορές που παρατηρούνται στη μάθηση και την επίδοση των νηπίων έχουν ιδιαίτερη σημασία για την εκπαιδευτική έρευνα και πράξη, καθώς συμβάλλουν στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο βιολογικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες επιδρούν στην ανάπτυξη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η διερεύνηση του ρόλου βιολογικών παραγόντων, όπως η προγεννητική έκθεση σε ορμόνες του φύλου, στην εξέλιξη των γνωστικοκινητικών ικανοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό, η παρούσα εργασία εξετάζει τον λόγο μήκους δείκτη προς παράμεσο (2Δ/4Δ) ως βιολογικό δείκτη προγεννητικής έκθεσης σε τεστοστερόνη, και διερευνά την ενδεχόμενη συσχέτισή του με τις γνωστικές και κινητικές δεξιότητες παιδιών προσχολικής ηλικίας. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 110 νήπια, με μέση ηλικία 5,5 έτη, εκ των οποίων 59 ήταν αγόρια και 51 κορίτσια. Τα παιδιά φοιτούσαν σε δημόσια Νηπιαγωγεία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Tο τελικό δείγμα προέκυψε από αρχικό πληθυσμό 115 νηπίων, έπειτα από τη συμπλήρωση ερωτηματολογίου που χρησιμοποιήθηκε για την επιβεβαίωση της δεξιόχειρης προτίμησης. Η ποσοτική αξιολόγηση των γνωστικοκινητικών δεξιοτήτων πραγματοποιήθηκε μέσω ερωτηματολογίου επίδοσης, το οποίο κάλυπτε πέντε μαθησιακές περιοχές: Γλώσσα, Μαθηματικά, Εικαστικές Τέχνες, Μουσική και Κινητική Αγωγή. Οι επιδόσεις των παιδιών αξιολογήθηκαν από τις νηπιαγωγούς, με βάση τις εκτιμήσεις τους, οι οποίες συλλέχθηκαν μέσω του ερωτηματολογίου και ήταν εναρμονισμένες με τους στόχους του ισχύοντος Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών. Για τον υπολογισμό του λόγου μήκους δείκτη προς παράμεσο (2Δ/4Δ) αξιοποιήθηκε ψηφιακή τεχνολογία μέτρησης. Η ανάλυση των δεδομένων ανέδειξε στατιστικώς σημαντικά μικρή διαφορά στον μέσο όρο του λόγου (2Δ/4Δ) μεταξύ αγοριών και κοριτσιών νηπίων. Ωστόσο, δεν προέκυψε σημαντική συσχέτιση μεταξύ του λόγου (2Δ/4Δ) και των επιδόσεων των νηπίων στις επιμέρους μαθησιακές περιοχές. Αντιθέτως, το φύλο φάνηκε να επηρεάζει τις μαθησιακές επιδόσεις, με εξαίρεση τον τομέα των μαθηματικών, όπου δεν καταγράφηκαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων. Η σημασία των ευρημάτων της παρούσας εργασίας αναδεικνύεται τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Η κατανόηση των ατομικών διαφορών στις επιδόσεις των νηπίων αποτελεί θεμελιώδη αρχή για τον σχεδιασμό και την προσαρμογή των αναλυτικών προγραμμάτων και των διδακτικών προσεγγίσεων, στις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες κάθε παιδιού. Η αξιοποίηση τέτοιων δεδομένων μπορεί να συμβάλει στη βελτιστοποίηση των μαθησιακών συνθηκών και, κατ’ επέκταση, στην ενίσχυση της σχολικής επιτυχίας των μαθητών από τα πρώτα στάδια της εκπαίδευσής τους.