Η φωνολογική και μορφοφωνολογική ποικιλότητα στη διάλεκτο του Αγρινίου

Abstract

The language variety of the Agrinio dialect has not been thoroughly studied, as previous research only provided a phonetic description of the phonological and morphological phenomena without empirical substantiation. The present study goes beyond a mere description to an interpretation of these phenomena in terms of Exemplar Theory. To explain the of the dialect, the present study the concept of language adaptation stemming from dialect contact between speech communities of individuals who immigrated to the city at different times. In addition, the study uses the Geographic Information System (GIS) to depict phonological findings on maps, in order to present their distribution in all city. As a result, it also contributes to the creation of a phonetic linguistic atlas of the area. The acoustic analysis focuses on the phenomena of deletion of the vowels /i u/, of raising of the voiceless-mid vowels /e o/, of deletion of the sibilants /s, z, ts/ and of the velar /x/ in the second person singular of the present, future and simple past tense. It also examines the various realizations of open and closed syllables in relation to intonation in present and past tenses. Additionally, we further investigate the phonetic and prosodic factors which are linked to the realization of the different phenomena. We also proceed to a thorough investigation of the influence of extra linguistic variables such as gender, age group, education, the city where informants reside as well as of the connection of the latter to the city. The acoustic analysis results show that both the deletion of the vowels /i u/ and the raising of the mid vowels /e o/ longer constitute purely phonological phenomena but they have become morphophonological as they are linked to specific categories of phonemes. Moreover, all analyses point to the fact that older variations of the dialect gradually wane or disappear from speech. In this respect, those who lead this language change are women, young individuals and higher education graduates. In several instances, language change is linked to the where informants reside, and with the connection to the city. We find that the dialect is at the stage of levelling, leading to the creation of a new local common dialect.

Η γλωσσική ποικιλότητα της διαλέκτου του Αγρινίου δεν είχε μελετηθεί σε βάθος, καθώς οι προηγούμενες μελέτες περιορίστηκαν σε μια φωνητική περιγραφή χωρίς εργαστηριακή τεκμηρίωση των φωνολογικών και μορφολογικών φαινομένων που εμφανίζονται σε αυτή. Η παρούσα μελέτη επεδίωξε όχι απλά να τα παρουσιάσει αλλά κυρίως να τα ερμηνεύσει με βάση τη θεωρία των προτύπων (exemplar theory). Προκειμένου να εξηγήσει την εξέλιξη που εμφανίζεται στη διάλεκτο η παρούσα μελέτη κινείται προς στην κατεύθυνση της γλωσσικής προσαρμογής ως αποτέλεσμα της διαλεκτικής επαφής των διάφορων γλωσσικών κοινοτήτων που ανά διαστήματα μετοίκησαν στην πόλη. Παράλληλα φιλοδοξεί να προσφέρει μια αποτύπωση των φωνολογικών ευρημάτων σε χάρτες με το σύστημα γεωγραφικών πληροφοριών (Geographic Information Systems / GIS), προκειμένου να παρουσιαστεί η κατανομή τους σε όλες τις συνοικίες της πόλης συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός φωνητικού γλωσσολογικού άτλαντα της περιοχής. Η ακουστική ανάλυση ασχολείται με την ανάλυση των γλωσσικών φαινομένων της αποκοπής των άτονων φωνηέντων /i u/, της ανύψωσης των μεσαίων άτονων φωνηέντων /e o/, της αποκοπής των συριστικών συμφώνων /s, z, ts/ και του υπερωικού /x/ στο Β΄ ενικό πρόσωπο, του ενεστώτα, μέλλοντα και αορίστου, καιτις διάφορες πραγματώσεις των ανοικτών και κλειστών συλλαβών σε συνάρτηση με τη θέση του τόνου σε παροντικούς και παρελθοντικούς χρόνους. Ελέγχθηκαν περαιτέρω, με ιδιαίτερη προσοχή οι φωνητικοί και προσωδιακοί παράγοντες που συνδέονται με την πραγμάτωσή των διάφορων φαινομένων. Επίσης, έγινε διεξοδική προσέγγιση της επίδρασης των εξωγλωσσικών μεταβλητών του φύλου, της ηλικιακής ομάδας, της εκπαίδευσης, των συνοικιών που μένουν οι πληροφορητές και της σχέσης τους με την πόλη. Τα αποτελέσματα της ακουστικής ανάλυσης έδειξαν ότι τόσο η αποκοπή των άτονων φωνηέντων /i u/, όσο και η ανύψωση των μεσαίων φωνηέντων /e o/ έχουν μετατραπεί από αμιγώς φωνολογικά φαινόμενα σε μορφοφωνολογικά καθώς συνδέονται με συγκεκριμένες κατηγορίες φωνημάτων. Περαιτέρω, σε όλες τις αναλύσεις προκύπτει ότι παλαιότερες παραλλαγές της διαλέκτου σταδιακά φθίνουν ή χάνονται από την ομιλία και σε αυτή τη γλωσσική αλλαγή πρωτοστατούν οι γυναίκες, οι νέοι και όσοι έχουν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αυτή η διαδικασία σε αρκετές περιπτώσεις συνδέεται με τη συνοικία που μένουν οι πληροφορητές και τη σχέση τους με την πόλη. Διαπιστώνουμε ότι η διάλεκτος βρίσκεται στο στάδιο της εξομοίωσης και οδηγούμαστε στη δημιουργία μιας νέας τοπικής κοινής.