Αναλυτική δεδομένων της διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού για τη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων

Abstract

This doctoral dissertation focuses on the investigation of the adoption and use of Data Analytics (DA) in Human Resource (HR) departments, highlighting the link between technological developments and the concept of Business Intelligence. Through a systematic literature review, the complete lack of empirical studies examining the factors influencing DA adoption in this specific domain was identified, despite repeated references to this gap in international literature. Responding to this need, the dissertation proposes and tests a new research framework grounded in three fundamental theoretical approaches: Resource-Based Theory, Institutional Theory, and the Diffusion of Innovation Theory. The framework incorporates three critical factors: Organizational Readiness, Usage Readiness, and Analytics Maturity. The latter is positioned as a consequence of readiness and reflects the full and effective utilization of a given technology or tool. The literature review revealed no available non-commercial measurement tool for analytics maturity. This absence led to the development of a new evaluation model. In an environment of continuous technological advancement, it is essential for organizations to be able to assess, position, and enhance their maturity in relation to data analytics. The empirical investigation of the proposed conceptual framework was carried out using a newly developed structured questionnaire, distributed via social media to HR professionals in Greek companies. The final sample consisted of 156 valid responses. Before analyzing the proposed framework, the validity and reliability of the research instrument were thoroughly evaluated. Initially, nonresponse bias and common method bias were assessed, while the construct validity of each factor was examined through both Exploratory and Confirmatory Factor Analysis. The results confirm the validity of the proposed framework and highlight key factors influencing the adoption of DA. Notably, the intention to adopt DA demonstrated a satisfactory level of explained variance (52%), indicating the model's adequacy in capturing the factors that affect organizational adoption. Strong direct and indirect effects of specific variables reveal the pivotal role of the organizational context, technological readiness, and analytics maturity in the adoption and utilization of DA. Furthermore, the dissertation introduces an innovative recommendation system that translates research findings into practical applications. This system leverages advanced language models (such as BERT and TSDAE) and skill extraction tools (such as SkillNER), trained on up-to-date job posting data. It integrates a semantic similarity mechanism for comparing résumés and job descriptions. Its evaluation, through both qualitative and quantitative methods, confirms its functional and operational value. Overall, the dissertation is positioned within the context of the Fourth and Fifth Industrial Revolutions, where the use of Data Analytics is becoming essential to business development. It offers multiple innovations, including the development of a new tool for measuring analytics maturity, the empirical validation of a comprehensive DA adoption model in the HR department, and the implementation of an advanced recommendation system based on state-of-the-art language models and semantic matching techniques. These innovations enhance both the theoretical understanding of the field and its practical application in Business Intelligence, within an environment of increasing digital transformation demands.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή εστιάζει στη διερεύνηση της υιοθέτησης και χρήσης της Αναλυτικής Δεδομένων (ΑΔ) στο Τμήμα Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού, αναδεικνύοντας τη σύνδεση μεταξύ των τεχνολογικών εξελίξεων και της έννοιας της Επιχειρηματικής Ευφυΐας. Μέσα από συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση, αναδείχθηκε η παντελής απουσία εμπειρικών μελετών που να εξετάζουν τους παράγοντες υιοθέτησης της ΑΔ στον συγκεκριμένο τομέα, παρά την επανειλημμένη επισήμανση αυτού του κενού στη διεθνή βιβλιογραφία. Ανταποκρινόμενη σε αυτή την ανάγκη, η διατριβή προτείνει και δοκιμάζει ένα νέο ερευνητικό πλαίσιο, το οποίο βασίζεται σε τρεις θεμελιώδεις θεωρητικές προσεγγίσεις: τη Θεωρία των Πόρων, τη Θεσμική Θεωρία και τη Θεωρία της Διάχυσης Καινοτομίας. Στο εν λόγω πλαίσιο ενσωματώνονται επίσης τρεις κρίσιμοι παράγοντες: η Ετοιμότητα της Επιχείρησης, η Ετοιμότητα Χρήση και η Αναλυτική Ωριμότητα. Ο παράγοντας της Αναλυτική Ωριμότητας προκύπτει ως ακόλουθό της ετοιμότητας και αφορά την πλήρη αξιοποίηση μιας τεχνολογίας ή ενός εργαλείου. Κατά την βιβλιογραφική ανάλυση δεν εντοπίστηκε διαθέσιμο κάποιο μη εμπορικό εργαλείο μέτρησης της. Αυτή η απουσία ενός σύγχρονου, έγκυρου και εύχρηστου εργαλείου μέτρησης της αναλυτικής ωριμότητας οδήγησε στην ανάπτυξη ενός νέου μοντέλου αξιολόγησης. Σε ένα περιβάλλον διαρκώς αυξανόμενης τεχνολογικής εξέλιξης, είναι κρίσιμο οι επιχειρήσεις να μπορούν να αξιολογούν, να εντοπίζουν τη θέση τους και να βελτιώνουν την ωριμότητας σε σχέση με την ανάλυση δεδομένων. Η εμπειρική διερεύνηση του προτεινόμενου εννοιολογικού πλαισίου (ερευνητικού μοντέλου) πραγματοποιήθηκε μέσω ενός νέου, δομημένου ερωτηματολογίου, το οποίο διανεμήθηκε μέσω κοινωνικών δικτύων σε στελέχη ελληνικών επιχειρήσεων του τμήματος Διοίκησης Ανθρώπινων Πόρων (ΔΑΠ). Το τελικό δείγμα της έρευνας αποτελείται από 156 έγκυρες απαντήσεις. Πριν από την ανάλυση του προτεινόμενου εννοιολογικού πλαισίου, εξετάστηκαν διεξοδικά η εγκυρότητα και η αξιοπιστία του ερευνητικού εργαλείου. Αρχικά, αξιολογήθηκαν η «μεροληψία μη απόκρισης» και η «μεροληψία κοινού τρόπου» ενώ η εννοιολογική εγκυρότητα κάθε παράγοντα του προτεινόμενου ερευνητικού μοντέλου εξετάστηκε αναλυτικά μέσω Διερευνητικής και Επιβεβαιωτικής Παραγοντικής Ανάλυσης. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν την εγκυρότητα του προτεινόμενου πλαισίου και αναδεικνύουν καθοριστικούς παράγοντες που επηρεάζουν την υιοθέτηση της ΑΔ. Συνοπτικά, η πρόθεση υιοθέτησης της αναλυτικής παρουσιάζει ικανοποιητικό ποσοστό εξηγούμενης διακύμανσης (52%), γεγονός που υποδηλώνει τη σχετική επάρκεια του μοντέλου στην αποτύπωση των παραγόντων που επηρεάζουν την υιοθέτησή της απότις επιχειρήσεις. Οι ισχυρές άμεσες και έμμεσες επιδράσεις συγκεκριμένων παραμέτρων καταδεικνύουν τον κομβικό ρόλο του οργανωσιακού πλαισίου, της τεχνολογικής ετοιμότητας και της αναλυτικής ωριμότητας στη διαδικασία υιοθέτησης και αξιοποίησης της ΑΔ. Περαιτέρω, η διατριβή εισάγει ένα καινοτόμο σύστημα συστάσεων, το οποίο μεταφράζει τα ευρήματα της έρευνας σε πρακτικές εφαρμογές. Το σύστημα αυτό αξιοποιεί προηγμένα γλωσσικά μοντέλα (όπως τα BERT και TSDAE) και εργαλεία εξαγωγής δεξιοτήτων (όπως το SkillNER), έχοντας εκπαιδευτεί σε επικαιροποιημένα δεδομένα από αγγελίες εργασίας. Ενσωματώνει μηχανισμό σύγκρισης μεταξύ βιογραφικών σημειωμάτων και περιγραφών θέσεων εργασίας βάσει σημασιολογικής ομοιότητας. Η αξιολόγησή του, μέσω ποιοτικών και ποσοτικών μεθόδων, επιβεβαιώνει τη λειτουργική και επιχειρησιακή του αξία. Συνολικά, η διατριβή τοποθετείται στο πλαίσιο της 4ης και 5ης Βιομηχανικής Επανάστασης, όπου η αξιοποίηση της Αναλυτικής Δεδομένων καθίσταται θεμελιώδης για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Προσφέρει πολλαπλές καινοτομίες, όπως την ανάπτυξη ενός νέου εργαλείου μέτρησης της Αναλυτικής Ωριμότητας, την εμπειρική επικύρωση ενός ολοκληρωμένου μοντέλου υιοθέτησης της ΑΔ στο τμήμα της ΔΑΠ, καθώς και την υλοποίηση ενός προηγμένου συστήματος συστάσεων βασισμένου σε σύγχρονα γλωσσικά μοντέλα και τεχνικές εννοιολογικής αντιστοίχισης. Οι καινοτομίες αυτές ενισχύουν τόσο τη θεωρητική κατανόηση του πεδίου όσο και την πρακτική εφαρμογή της Επιχειρηματικής Ευφυΐας σε ένα περιβάλλον αυξημένων απαιτήσεων ψηφιακού μετασχηματισμού.