Ο Gianni Rodari (Τζάνι Ροντάρι) και η επίδρασή του σε Ελλάδα και Ιταλία

Abstract

This doctoral thesis aims to answer the question of what the influence of Gianni Rodari in Greece and Italy is. Gianni Rodari was an Italian journalist, educator, and one of the most significant writers of children’s literature in the 20th century. His presence and influence can be observed in both countries, primarily in education and literature, and secondarily in music and theater. In Italy, his influence is more widespread, while in Greece it is more limited. On a theoretical level, by studying Italian and Greek literature, the historical development of children’s literature in Greece and Europe is outlined, along with the biography and works of Rodari, as well as the ideology, creativity, and fantasy present in his works. Additionally, the centenary celebrations of his birth (1920-2020) in Italy are mentioned. The relationship between Gianni Rodari and music and theater is also explored, particularly as a result of his influence on literature and education. The most significant part of the research, as outlined, focuses on the influence of Rodari’s work on education, particularly on later Italian and Greek writers. Key Italian authors influenced by Rodari include: Bianca Pitzorno (1942 -), Roberto Piumini (1947 -), Ersilia Zamponi (1940 -), Giuseppe Pontremoli (1955 – 2004), Silvia Roncaglia (1955 -), Bruno Tognolini (1951 -), Andrea Molesini (1954 -), Silvana Gandolfi (1940 -), Guido Quarzo (1948 -), Sebastiano Mignone (1947 -), Paola Zannorer (1958 -), Mario Lodi (1922 - 2014), while the following Greek authors are also considered: Alki Zei (1923 - 2020), Eugene Trivizas (1946 -), Antonis Papatheodoulou (1977 -), Christos Mpoulotis (1952 -), Filippos Mandilaras (1965 -), Eleni Katsama (1973 -), Aggelos Patsias (1985 -), Manos Kontoleon (1946), Theti Chortiati (1929 -).The conclusions were drawn through Greek and Italian literature after visits to Greek and Italian libraries, practical training at the Department of Scienze della Formazione (Educational Sciences) at Roma 3 University in Rome, Italy, completing a questionnaire from fifty-six (56) primary and kindergarten schools in Greece, communication via email with primary schools in Italy to clarify the teaching syllabus concerning Rodari’s works, as well as the study of the works of later Greek authors and interviews. The thesis concludes with the main finding that Gianni Rodari influenced various fields and individuals in both countries, with the most significant impact being in education and literature. The key elements that emerged from the research are the presence, acceptance, and influence of Rodari in Greek education and on subsequent Greek writers across a wide age range.

Η παρούσα διατριβή έχει ως σκοπό να απαντήσει στο ερώτημα ποια είναι η επίδραση του Gianni Rodari στην Ελλάδα και την Ιταλία. Ο Gianni Rodari (Τζάνι Ροντάρι) ήταν Ιταλός δημοσιογράφος, παιδαγωγός και ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς παιδικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Η παρουσία του και η επίδρασή του συναντάται - αποτυπώνεται και στις δύο χώρες κατά κύριο λόγο στην εκπαίδευση και τη λογοτεχνία και δευτερευόντως στη μουσική και στο θέατρο. Στην Ιταλία σε μεγαλύτερη έκταση και σε μικρότερη στην Ελλάδα. Σε θεωρητικό επίπεδο με τη μελέτη της ιταλικής και ελληνικής βιβλιογραφίας γίνεται αποτύπωση της ιστορικής αναδρομής της παιδικής λογοτεχνίας σε Ελλάδα και Ευρώπη, της βιογραφίας και εργογραφίας του Rodari καθώς και της ιδεολογίας, της δημιουργικότητας και του φανταστικού στο έργο του. Επίσης, γίνεται αναφορά στις δράσεις που έγιναν στην Ιταλία για τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του (1920 – 2020). Εξετάζεται επιπλέον, η σχέση του Gianni Rodari με τη μουσική και το θέατρο στην πραγματικότητα ως απόρροια της επίδρασής του στη λογοτεχνία και την εκπαίδευση. Τέλος, το σημαντικότερο μέρος της έρευνας προσανατολίζεται, όπως προεγράφη, στην επίδραση που είχε το έργο του Rodari στην εκπαίδευση και κυρίως στους μεταγενέστερους Ιταλούς και Έλληνες συγγραφείς. Με αναφορά στους/στις σημαντικότερους/ες στην Ιταλία: Bianca Pitzorno (1942 - ), Roberto Piumini (1947 -), Ersilia Zamponi (1940 - ), Giuseppe Pontremoli (1955 – 2004), Silvia Roncaglia (1955 - ), Bruno Tognolini (1951 - ), Andrea Molesini (1954 - ), Silvana Gandolfi (1940 - ), Guido Quarzo (1948 - ), Sebastiano Mignone (1947 - ), Paola Zannorer (1958 - ), Mario Lodi (1922 - 2014) και στην Ελλάδα ακολούθως τους/τις: Άλκη Ζέη (1923 - 2020), Ευγένιο Τριβιζά (1946 - ), Αντώνη Παπαθεοδούλου (1977 - ), Χρήστο Μπουλώτη (1952 - ), Φίλιππο Μανδηλαρά (1965 - ), Ελένη Κατσαμά (1973 - ), Άγγελο Πατσιά (1985 - ), Μάνο Κοντολέων (1946 - ), Θέτη Χορτιάτη (1929 - ). Τα συμπεράσματα αντλήθηκαν μέσω ελληνικής και ιταλικής βιβλιογραφίας κατόπιν επισκέψεων σε ελληνικές και ιταλικές βιβλιοθήκες, πρακτικής άσκησης στο Τμήμα Scienze della Formazione (Επιστήμες της Αγωγής) του Πανεπιστημίου Roma 3 στην Ρώμη της Ιταλίας, συμπλήρωσης ερωτηματολογίου από πενήντα έξι (56) Δημοτικά – Νηπιαγωγεία στην Ελλάδα, επικοινωνίας μέσω email με Δημοτικά σχολεία στην Ιταλία προς διευκρίνιση της διδακτέας ύλης που σχετίζεται με το έργο του Rodari καθώς και της μελέτης του έργου μεταγενέστερων Ελλήνων συγγραφέων και συνεντεύξεων. Η παρούσα διατριβή καταλήγει στο βασικό συμπέρασμα ότι ο Gianni Rodari επέδρασε σε διάφορους τομείς και πρόσωπα και στις δύο χώρες, με κυριότερους την εκπαίδευση και τη λογοτεχνία. Τα σημαντικότερα στοιχεία που προέκυψαν από την έρευνα είναι η παρουσία, η αποδοχή και η επίδραση του Rodari στην ελληνική εκπαίδευση καθώς και στους Έλληνες μεταγενέστερους συγγραφείς διαχρονικά και σε ένα ευρύ ηλικιακό φάσμα.