Eλληνίδες του γκράφιτι: 1994-2020: φεμινισμός, στερεότυπα και συγκρούσεις σε σχέση με τη διαμόρφωση της γυναικείας ταυτότητας

Abstract

This thesis explores women's graffiti as a multifaceted art form. It examines its role as a platform for expressing women's demands and a tool for empowerment. The analysis begins with a historical review of graffiti's development, tracing its path from prehistoric origins to the modern era. The discussion delves into the ongoing debate surrounding graffiti's status as art, its relationship to vandalism, and its connection to the broader category of street art. Shifting focus to the international scene, the thesis highlights the work of prominent female graffiti artists. It then narrows its scope to Greece, examining the contributions of key female artists from 1994, the year marking the first documented instance of women's graffiti in the country, up to 2020. This section analyzes the thematic concerns and stylistic development of each artist. Finally, the thesis explores the relationship of these Greek artists with both the domestic and international art market, concluding with a look towards their future prospects. This thesis further investigates whether female graffiti exhibits stylistic differences from male graffiti and whether the audience can distinguish between them. The research concludes that, in practice, such a distinction is difficult unless the artist deliberately incorporates elements that strongly convey their gender. Nevertheless, stereotypes prevail among the public based on expectations for gender expression, i.e., how a man and a woman are «supposed» to express themselves aesthetically, socially, or artistically. In addition, there is an increased presence of feminist content in graffiti, which is interpreted as a result of the strengthening of women's claims, the broader promotion of women's issues through graffiti, and as a reaction to the rise of violence against women.

Η παρούσα διατριβή εξετάζει το γυναικείο γκράφιτι ως μορφή τέχνης, μέσο έκφρασης γυναικείων αιτημάτων και εργαλείο γυναικείας ενδυνάμωσης. Γίνεται μια ιστορική αναδρομή της εξέλιξης του γκράφιτι από την προϊστορία έως και την σύγχρονη εποχή, εξετάζεται εάν το γκράφιτι αναγνωρίζεται ως τέχνη και η σχέση του με τον βανδαλισμό καθώς και με την τέχνη του δρόμου. Παρουσιάζονται οι σημαντικότερες καλλιτέχνιδες της διεθνούς σκηνής του γκράφιτι, γίνεται αναφορά στο έργο τους και εξετάζονται οι σημαντικότερες Ελληνίδες του γκράφιτι από το 1994 που έχουμε το πρώτο δείγμα γυναικείου γκράφιτι στην Ελλάδα έως το 2020, ενώ εξετάζεται η θεματολογία τους και η εξέλιξη του προσωπικού ιδιώματος της κάθε μιας από αυτές.Αναλύεται επίσης η σχέση τους με την εγχώρια και διεθνή αγορά τέχνης και οι προοπτικές που διαμορφώνονται για το μέλλον. Η παρούσα εργασία διερευνά εάν το γυναικείο γκράφιτι διαφοροποιείται στυλιστικά από το ανδρικό και εάν το κοινό δύναται να διακρίνει αυτές τις διαφορές. Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι πρακτικά, η διάκριση είναι δύσκολη, εκτός εάν ο/η καλλιτέχνης σκοπίμως ενσωματώσει στοιχεία που εκφράζουν έντονα το φύλο του/της. Παρόλα αυτά, επικρατούν στο κοινό στερεότυπα που βασίζονται σε προσδοκίες για την έκφραση του φύλου, δηλαδή στο πώς «οφείλουν» να εκφράζονται αισθητικά, κοινωνικά ή καλλιτεχνικά ένας άνδρας και μια γυναίκα. Επιπλέον, παρατηρείται αυξημένη παρουσία φεμινιστικού περιεχομένου στα γκράφιτι, γεγονός που ερμηνεύεται ως αποτέλεσμα της ενίσχυσης των γυναικείων διεκδικήσεων, της ευρύτερης προβολής γυναικείων θεμάτων μέσω του γκράφιτι και ως αντίδραση στην έξαρση της βίας κατά των γυναικών.