Συστήματα-σε πραγματικό χρόνο: διαναφορικές αναγνώσεις του κύβου συμπύκνωσης του Hans Haacke

Abstract

On the occasion of work of art entitled Condensation Cube (1962-65) by German artist Hans Haacke, in this dissertation the common points of Institutional Critique and Real-time Systems in art are approached and studied in depth. In particular, the inner function of Condensation Cube is explored towards two directions. Firstly, that of the thorough observation of the phenomenon that takes place inside the Cube and secondly that of investigating its primary structure, the condition of fluidity. The research-at hand claims that variability, both in Condensation Cube and in Haacke's artistic work at it’s whole, consists its dominant structure; whereas its most characteristic element is language. For this reason, a narrative of cross referential readings is organized in the following selected examples where appears: language as spatiality (GERMANIA (1993), WEST BANK: 1994,27th Year of Occupation (2007-2009)), language as visual and/or optical deception (Oelgemaelde, Hommage à Marcel Broodthaers (1982)), language as technique (Shapolsky et. al. Manhattan Real Estate Holdings, a Real-Time Social System, as of May 1, 1971 (1971), MOMA-Poll (1970), New Museum Visitors Poll (2019), Photographic Notes Documenta 2 (1959)), language as translation (Mixed Messages (2013), DER BEVÖLKERUNG(1999), We (all) are the people (2003-17)), language as system (Gift Horse (2012)). In the context of language as technique, the example of the work of Andrea Robbins & Max Becher and in particular their work titled Where do you think you are Bay of Pigs, Playa Giron, Cuba (1993) is additionally studied. In this thesis, fluidity emerges as the dominant allegorical structure of Condensation Cube which constitutes the structure model, the central concept idea of Haacke's strategy. It is attempted to be shown that Condensation Cube consists the genetic model, the poetic metaphor, where past becomes present, including the descending logic which preoccupies Haacke throughout time and that Condensation Cube is a mere political work, it is in fact the realization of a critical intellectual tendency. Finally, through Condensation Cube and the rest of the works studied here, it is found that Haacke practices politics without a title, or a critique of the institution from the inside of the institution.

Με αφορμή το έργο του Γερμανού καλλιτέχνη Hans Haacke με τίτλο Κύβος Συμπύκνωσης (1962-65) στην ανά χείρας διατριβή προσεγγίζονται και μελετώνται τα κοινά σημεία της Θεσμικής Κριτικής και των Συστημάτων-σε πραγματικό χρόνο στην τέχνη. Ειδικότερα, διερευνάται η εσωτερική λειτουργία του Κύβου Συμπύκνωσης σε δύο επίπεδα. Πρώτον αυτό της ενδελεχούς παρατήρησης του φαινομένου που λαμβάνει χώρα στο εσωτερικό του Κύβου και δεύτερον αυτό της διερεύνησης της πρωταρχικής δομής του, της συνθήκης της ρευστότητας. Η έρευνα ισχυρίζεται ότι η μεταβλητότητα, τόσο στον Κύβο Συμπύκνωσης όσο και στο σύνολο του έργου του Haacke, αποτελεί την κυρίαρχη δομή του· ενώ το στοιχείο το οποίο την ενσωματώνει με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο είναι η γλώσσα. Γι’ αυτό το λόγο, οργανώνεται μια αφηγηματική ξενάγηση στα παρακάτω επιλεγμένα παραδείγματα όπου εμφανίζεται: η γλώσσα ως χωρικότητα (GERMANIA (1993), WEST BANK: 1994, 27th Year of Occupation (2007-2009)), η γλώσσα ως οπτική ή/και οπτική απάτη (Oelgemaelde, Hommage à Marcel Broodthaers (1982)), η γλώσσα ως τεχνική (Shapolsky et. al. Manhattan Real Estate Holdings, a Real-Time Social System, as of May 1, 1971 (1971), MOMA-Poll (1970), New Museum Visitors Poll (2019), Photographic Notes Documenta 2 (1959)), η γλώσσα ως μετάφραση (Mixed Messages (2013), DER BEVÖLKERUNG (1999), We(all) are the people (2003-17)), η γλώσσα ως σύστημα (Gift Horse (2012)). Στο πλαίσιο της γλώσσας ως τεχνικής, επιπρόσθετα μελετάται το παράδειγμα του έργου των Andrea Robbins & Max Becher τόσο στο σύνολό του όσο και ειδικότερα το έργο τους με τίτλο Where do you think you are Bay of Pigs, Playa Giron, Cuba (1993). Στη διατριβή η ρευστότητα αναδεικνύεται στην κυρίαρχη αλληγορική δομή του Κύβου Συμπύκνωσης ο οποίος αποτελεί τη δομή-πρότυπο, την κεντρική ιδέα της στρατηγικής του Haacke. Επιχειρείται να δειχθεί ότι ο Κύβος Συμπύκνωσης αποτελεί το γενετικό μοντέλο, την ποιητική μεταφορά, όπου το παρελθόν γίνεται παρόν, περιλαμβάνοντας την καταγωγική λογική η οποία απασχολεί διαχρονικά το Haacke, ότι είναι ένα έργο αμιγώς πολιτικό, που αποτελεί την υλοποίηση μιας κριτικής διανοητικής τάσης. Τέλος, μέσα από τον Κύβο Συμπύκνωσης και τα υπόλοιπα έργα που μελετώνται εδώ, διαπιστώνεται ότι ο Haacke κάνει μια πολιτική χωρίς τίτλο, ασκώντας μια κριτική των θεσμών, εντός των θεσμών.