Cooking, space and the formation of social identities in neolithic Northern Greece: evidence of thermal structures assemblages from Avgi and Dispilio in Kastoria

Abstract

This dissertation analyses the spatial and contextual organisation of thermal structures(hearths and ovens) on thirty excavated Neolithic sites from Macedonia and Western Thrace throughout the Neolithic period in Greece in diverse habitation environments (tells, flatextended sites and lake-side sites). Unpublished material from two settlements, Avgi and Dispilio in Kastoria, will also complement this study. This dissertation raises the question of how communities were organised and how different forms of habitus or different kinds of entanglements tell us something of daily life and the formation of social identities. My principal field of research lies in the social interfaces developed around consumption practices in diverse spatial contexts in the course of everyday life. Key questions of this study involve the overall emergence and dispersal of social and cultural traditions in time and in space through the examination of different spatial and material entanglements. My analysis clarifies that intra-site spatial organisation in the area studied does not directly correspond with settlement types. The examination of archaeological data showed that similar configurations of social space can be found in dissimilar settlement types. My study demonstrates that cultural ‘assemblages’ in prehistory do not correspond to geographically broad united community groups but instead they show local diversity and social complexity. Instead of being modelled as unified, monolithic ‘cultures’, people seem to have come together around a sequence of chronologically and geographically focused forms of local identities. A local-scale examination of intra-site spatial patterns from Neolithic Macedonia and Western Thrace demonstrated that, although different settlement types are recorded within particular geographical regions, comparable organisation of space among contemporary sites indicates the development of similar social structures.

Η διατριβή αναλύει τη χωρική και συγκειμενική οργάνωση των θερμικών δομών (εστίες και φούρνοι) σε τριάντα ανασκαμμένες και δημοσιευμένες νεολιθικές θέσεις από τη Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη καθ' όλη τη διάρκεια της νεολιθικής περιόδου στην Ελλάδα σε διαφορετικά περιβάλλοντα κατοίκησης (γήλοφοι, οριζόντιες-εκτεταμένες θέσεις και παραλίμνιες θέσεις). Πρωτότυπο και αδημοσίευτο υλικό από δύο οικισμούς, την Αυγή και το Δισπηλιό στην Καστοριά, συμπληρώνει τη μελέτη. Η διατριβή θέτει το ερώτημα οργάνωσης των κοινότητων και των διαφορετικών συνηθειών ή διαφορετικά οικιστικών επιλογών ως ένδειξη για την κατανόηση της καθημερινότητας και τη διαμόρφωση κοινωνικών ταυτοτήτων. Το κύριο πεδίο της έρευνας είναι οι κοινωνικές διασυνδέσεις που αναπτύσσονται γύρω από τις πρακτικές κατανάλωσης σε διάφορα χωρικά πλαίσια κατά τη διάρκεια της καθηµερινής ζωής. Τα βασικά ερωτήµατα αυτής της µελέτης αφορούν τη συνολική ανάδυση και διασπορά των κοινωνικών και πολιτιστικών παραδόσεων στο χρόνο και την έµπνευση µέσα από την εξέταση διαφορετικών χωρικών και υλικών εµπλοκών. Η ανάλυσή µου διευκρινίζει ότι η ενδοκοινοτική χωρική οργάνωση στην υπό εξέταση γεωγραφική ενότητα δεν αντιστοιχεί άµεσα µε τους αναγνωρισμένους και ορισμένους οικιστικούς τύπους. Η εξέταση των αρχαιολογικών δεδοµένων έδειξε ότι παρόµοιες διαµορφώσεις του κοινωνικού χώρου µπορούν να βρεθούν σε ανόµοιους τύπους οικισµών. Η μελέτη μου αποδεικνύει ότι οι πολιτιστικές "συγκεντρώσεις" στην προϊστορία δεν αντιστοιχούν σε γεωγραφικά ευρείες ομοιόμορφες κοινωνικές ομάδες, αλλά αντίθετα δείχνουν τοπική ποικιλομορφία και κοινωνική πολυπλοκότητα. Αντί να διαμορφώνονται ως ομοιόμορφοι και μονοδιάστατοι οι άνθρωποι φαίνεται να έχουν συγκεντρωθεί γύρω από μια σειρά χρονολογικά και γεωγραφικά εστιασμένες μορφές τοπικών ταυτοτήτων. Η εξέταση σε τοπική κλίµακα των ενδοκοινοτικών χωρικών προτύπων από τη νεολιθική Μακεδονία και τη ∆υτική Θράκη έδειξε ότι, παρόλο που καταγράφονται διαφορετικοί τύποι οικισµών σε συγκεκριµένες γεωγραφικές περιοχές, η συγκρίσιµη οργάνωση του χώρου µεταξύ των σύγχρονων τόπων υποδηλώνει την ανάπτυξη παρόµοιων κοινωνικών δοµών.