Ο τουρισμός στη σύγχρονη συγκυρία και τα νέα τουριστικά προϊόντα ως εργαλεία βιώσιμης περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης: διαδικασίες ανάπτυξης νέων τουριστικών προϊόντων μέσα από την αξιοποίηση της βιομηχανικής κληρονομιάς και το παράδειγμα της Ελευσίνας

Abstract

The planning and development of new tourism products is a multidimensional process that not only presupposes the existence of resources, but at the same time needs to meet multiple criteria. Tourism is very often chosen as a policy for growth and development. The development of tourism products essentially involves the introduction of new and innovative products and experiences into the market, which, in turn, as experiential journeys, have wider implications beyond the economic sector. In ourdays, the tourism sector is complex and has been significantly influenced by modern living conditions, new technologies, economic crises, and other unpredictable factors, such as the recent COVID-19 pandemic. Its vulnerability and the reciprocal relationship with various activities and sectors of the economy have revealed, in recent years, a more ecosystemic character of the phenomenon than, a simple spatial or social one. This research also simultaneously explores this phenomenon's new nature using recent data from recent years and assesses the extent of their impact on the design of tourism products. It aims, in part, to gather criteria related to the development of new tourism products and, specifically, uses the case study of industrial heritage and the city of Eleusis, Greece. Taking into account the challenges faced by the sector, the research focuses on understanding current market trends, traveller motivations, and other relevant factors. The main questions answered by this process of defining the criteria, concern the reason for developing a tourism product, the stages of its development, the role of specific strategies and policies, the ability to seize opportunities that arise, the recognition of tourism resources, tourist behavior, according to the tourism ecosystem as it has been reconciled lately. The comparison of cases and the tool itself are not the main issue but they constitute a process of verification of the methodology as presented and in a next level could contribute to strategic planning for the development and exploitation of industrial heritage in our days.

Ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη νέων τουριστικών προϊόντων είναι ένα πολυδιάστατο εγχείρημα που συνδέεται με την ύπαρξη τουριστικών πόρων και μία σειρά άλλων πολύ συγκεκριμένων κριτηρίων που πρέπει να πληρούνται. Ο τουρισμός εν γένει κι η ανάπτυξη τουριστικών προϊόντων, επιλέγεται συχνά ως πολιτική, ως μέσο περιφερειακή και τοπικής ανάπτυξης, ανά τον κόσμο κι ιδιαιτέρως στις αναπτυγμένες χώρες. Η ανάπτυξη τουριστικών προϊόντων είναι στην ουσία η εισαγωγή νέων και καινοτόμων προϊόντων και εμπειριών στην αγορά για κατανάλωση, που όμως κατ επέκταση, ως βιωματικές εμπειρίες, έχουν ευρύτερες επιπτώσεις από τον οικονομικό τομέα. Στη σημερινή εποχή, ο τουριστικός τομέας είναι πολύπλοκος και έχει επηρεαστεί σημαντικά από τις συγχρονες συνθήκες ζωής, τις νέες τεχνολογίες, την οικονομική κρίση αλλά και άλλους αστάθμητους παράγοντες όπως ο πιο προσφατος της πανδημίας του COVID-19. Η ευθραυστότητα (vulnerability) του και η αμφίδρομη σχέση του με μία σειρά επιμέρους δραστηριοτήτων και άλλων τομέων της οικονομίας, έχει φανερώσει τα τελευταία χρόνια έναν πιο οικοσυστημικό χαρακτήρα του φαινομένου που έως σήμερα μπορεί να χαρακτηρίζεται ενίοτε χωρικό ή κοινωνικό φαινόμενο. Η παρούσα έρευνα διερευνα ταυτόχρονα και τον νέο χαρακτήρα του φαινομένου με τα συγχρονα δεδομένα των τελευταίων ετών και εξετάσει τον βαθμό επιρροής αυτών στον σχεδιασμό τουριστικών προϊόντων. Ετσι στοχεύει κατά ένα μέρος στη συλλογή των κριτηρίων που σχετίζονται με την ανάπτυξη νέων τουριστικών προϊόντων, και ειδικότερα χρησιμοποιεί ως μελέτη περίπτωσης στον Β’ Μέρος της έρευνας την Βιομηχανική Κληρονομιά και την Πόλης της Ελευσίνας. Λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας, η έρευνα επικεντρώνεται στην κατανόηση των τρεχουσών τάσεων της αγοράς, των κινήτρων των ταξιδιωτών και άλλων σχετικών παραγόντων. Το κύριο ερώτημα που απαντά η έρευνα είναι το πώς και γιατί να αναπτύξουμε ένα τουριστικό προϊόν, τα στάδια της ανάπτυξης, και την αναγνώριση των τουριστικών πόρων. Η σύγκριση των περιπτώσεων και τα εκάστοτε εργαλεία που χρησιμοποιούνται αποτελούν μέσα επαλήθευσης της μεθοδολογίας και μπορούν να συμβάλλουν στον στρατηγικό σχεδιασμό για την ορθή εκμετάλλευση της κληρονομιάς στη σημερινή εποχή, με αναπτυξιακούς όρους.