Φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση στις αιθουσαίες διαταραχές

Abstract

The otolithic organs and the semicircular canals, located in the inner ear, constitute the most sophisticated system of the human movement control, controlling basic reflexes and contributing to complex cognitive functions. This system is called vestibular and its dysfunction is experienced usually as vertigo, as well as dizziness, instability and intolerance to movement. Ιmpaired cognitive function and even personality changes seems to be a result of these disorders as well. The natural process that the human brain follows to reverse vestibular dysfunction is called vestibular compensation and its description at the molecular, cellular, and neuronal level is described in Chapter One of this Ph.D. thesis. Modern evidence suggests that a successful compensatory process is likely to be achieved at a cost, which is placed on the cognitive capacity of the human brain to perform simultaneously two or more tasks.Thus, Chapter Two addresses a cross-sectional study in individuals with peripheral vestibular disorders by identifying correlations between their functional gait and parameters of cognitive function as well as the potential predictive value of subjective perception of symptoms of a peripheral vestibular lesion, age and vigilance in functional gait and risk of falls.Movement and especially therapeutic exercise, a specifically designed physical activity with a specific therapeutic goal and under the supervision of a health professional - in our case by a physiotherapist, is the safest and most effective treatment for peripheral vestibular disorders. Chapter Three presents the methods of recording and reporting dysfunction due to peripheral vestibular pathology, the strong research evidences for the effectiveness of therapeutic exercise, the strong recommendations of clinical guidelines and the future prospective in rehabilitation which include the implementation of the therapeutic protocols in mixed reality conditions which appears to offer an extra clinical benefit. Based on the latter observation, Chapter Four presents a pilot study investigating the effect of a specialized and low-cost equipment necessary to create augmented reality conditions on the performance of therapeutic exercises that are frequently included in therapeutic protocols for the rehabilitation of peripheral vestibular disorders. Chapter Five summarizes the conclusions of the thesis.Both clinical studies included in this Ph.D. thesis are original and offer to the scientific community evidence for the predictive value of parameters in the functional gait of people with peripheral vestibular disorders and evidence for modifying the performance of therapeutic exercise during its implementation using augmented reality equipment. The 1st Department of Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgery, National and Kapodistrian University of Athens based in Hippocrateion General Hospital is the first clinic in Greece to integrate therapeutic exercise as a service for people with peripheral vestibular disorders.

Τα ωτολιθικά όργανα και οι ακουστικές ακρολοφίες τοποθετημένα εντός των δύο ανθρωπίνων ώτων, αποτελούν το πιο εκλεπτυσμένο περιφερικό σύστημα ελέγχου της ανθρώπινης κίνησης ελέγχοντας βασικά αντανακλαστικά και συνεισφέροντας σε πολύπλοκες γνωσιακές λειτουργίες. Το σύστημα αυτό ορίζεται ως αιθουσαίο. Οποιαδήποτε προσβολή του έχει ως αποτέλεσμα μια αιφνίδια είσοδο συμπτωμάτων, με χαρακτηριστικότερο τον ίλιγγο, και διαταράσσει μια σειρά από ανθρώπινες λειτουργίες εγκαθιστώντας, κατά περίπτωση, συμπτώματα όπως ζάλη, αστάθεια, δυσανεξία στις κινήσεις, διαταραχές πλοήγησης στο χώρο, μειωμένη οπτικοχωριακή ικανότητα έως και διαταραχές προσωπικότητας. Η διαδικασία που ακολουθεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος για να αντιστρέψει αυτή την διαταραχή της ομοιόστασης που ακολουθεί κάθε αιθουσαία προσβολή ονομάζεται αιθουσαία αντιρρόπηση. Η περιγραφή της σε μοριακό, κυτταρικό και νευρωνικό επίπεδο περιγράφεται στο Πρώτο Κεφάλαιο της παρούσας Διδακτορικής Διατριβής. Τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα υποστηρίζουν ότι η διαδικασία αντιρρόπησης πιθανότατα να μην επιτυγχάνεται χωρίς κόστος, το οποίο πιθανώς να αφορά την γνωστική ικανότητα του ανθρώπινου οργανισμού να εκτελέσει δύο η περισσότερους στόχους.Το Δεύτερο Κεφάλαιο παρουσιάζει μια συγχρονική μελέτη σε άτομα με περιφερικές αιθουσαίες διαταραχές εντοπίζοντας συσχετίσεις ανάμεσά στην λειτουργική τους βάδιση και παραμέτρους της γνωστικής λειτουργίας τους καθώς και την πιθανή προγνωστική αξία της υποκειμενικής αντίληψης των συμπτωμάτων μιας περιφερικής αιθουσαίας βλάβης, της ηλικίας και της ικανότητας εγρήγορσης, στις διακυμάνσεις της λειτουργικής βάδισης και τον πιθανό κίνδυνο πτώσης.Η κίνηση και ειδικά η θεραπευτική άσκηση, μια ειδικά σχεδιασμένη φυσική δραστηριότητα με συγκεκριμένο θεραπευτικό στόχο και υπό την επίβλεψη ενός επαγγελματία υγείας – στην περίπτωση μας ενός Φυσικοθεραπευτή, αποτελεί την ασφαλέστερη και αποτελεσματικότερη θεραπεία εκλογής για τις μη-αντιρροπούμενες περιφερικές αιθουσαίες διαταραχές. Στο Τρίτο Κεφάλαιο παρουσιάζονται συνοπτικά οι μέθοδοι καταγραφής και αναφοράς της ανθρώπινης δυσλειτουργίας εξαιτίας μιας περιφερικής αιθουσαίας παθολογίας. Επίσης παρουσιάζονται τα υπάρχοντα ισχυρά ερευνητικά δεδομένα για την αποτελεσματικότητα της θεραπευτικής άσκησης ανά παθολογία και οι ισχυρές συστάσεις των κλινικών οδηγιών για τις όποιες από τις παθολογίες που μας απασχολούν, έχουν δημοσιευθεί. Τέλος αναφέρονται οι μελλοντικές προοπτικές στην αποκατάσταση οι οποίες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων σε συνθήκες μικτής πραγματικότητας, η οποία φαίνεται να προσφέρει ένα επιπλέον κλινικό όφελος. Με αφορμή την τελευταία παρατήρηση, στο Τέταρτο Κεφάλαιο παρουσιάζεται μια πιλοτική μελέτη διερεύνησης της επίδρασης ενός εξειδικευμένου και οικονομικού εξοπλισμού, ο οποίος είναι αναγκαίος για την δημιουργία συνθηκών επαυξημένης πραγματικότητας, στην απόδοση θεραπευτικών ασκήσεων που συμπεριλαμβάνονται συχνότατα στα πρωτόκολλα θεραπευτικής άσκησης για την αποκατάσταση των περιφερικών αιθουσαίων διαταραχών. Στο Πέμπτο Κεφάλαιο συνοψίζονται τα συμπεράσματα ολόκληρης της διατριβής.Και οι δύο μελέτες που περιλαμβάνονται είναι πρωτότυπες και προσφέρουν στην επιστημονική κοινότητα ενδείξεις για την προγνωστική αξία παραμέτρων στην λειτουργική βάδιση ατόμων με περιφερικές αιθουσαίες διαταραχές καθώς και ενδείξεις για την τροποποίηση της απόδοσης της θεραπευτικής άσκησης κατά την εφαρμογή της με την χρήση εξοπλισμού επαυξημένης πραγματικότητας.Σύμφωνα με την μέχρι τώρα γνώση μας η, Ά Πανεπιστημιακή Ω.Ρ.Λ. Κλινική του Γ.Ν.Α. «Ιπποκράτειο» είναι η πρώτη κλινική στον ελλαδικό χώρο που ένταξε οργανωμένα την θεραπευτική άσκηση ως υπηρεσία στα άτομα με μη-αντιρροπούμενες περιφερικές αιθουσαίες διαταραχές.