Έντυπα και διαδικτυακά ΜΜΕ στην περιφέρεια: η επιρροή της οικονομικής κρίσης και η ψηφιακή μετάβαση

Abstract

Regional press plays vital roles in democratic societies, such as acting as public or social watchdogs, circulating information and ideas and providing forums for local debate. In Greece, regional development has been, and still is uneven and thus, regional press suffers the same causes. Over the past years, regional newspapers have undergone tremendous changes due to the occurring financial crisis, the digitalisation of media and the emergence of new media. The aim of this paper is to provide a comprehensive historical overview of the Greek regional press as well as to analyze its current status with emphasis on daily newspapers. The paper identifies and examines a range of changes that have transformed the field of regional newspapers during the last 12 years and to orient to viability solutions. For the purpose of the study, a survey questionnaire has been employed in order to present the opinions of the members of Daily Regional Newspapers’ Association (DRNA) for issues related to the condition of local and regional press in Greece. The statistical analysis of data has been made with IBM SPSS Statistics ver.25 and Microsoft Excel. The results of the survey showed decline in print newspaper sales especially during the financial crisis, direct relation to the course of the Gross National Product, changes in the structure of newspapers and the published sheets. Also, the advent of Internet and the meteoric rise of social media have influenced the structure of newspaper publishing companies. In conclusion, the international financial crisis combined with the ongoing domestic recession in Greece has led to unprecedented levels of difficulty for regional newspapers. Regional newspapers continue to confront severe financial challenges and thus, there must be a rational framework by the State aiming to support them. Keywords: Regional Press, Local Press, financial crisis, digital transition.

Ο περιφερειακός Τύπος συνιστά βασικό πυλώνα στήριξης του θεσμού της δημοκρατικής ενημέρωσης των τοπικών κοινωνιών. Στην Ελλάδα, η περιφερειακή ανάπτυξη ήταν και εξακολουθεί να είναι ανισομερής και από το γεγονός αυτό προκύπτει ότι η ανάπτυξη του περιφερειακού Τύπου εμπεριέχει στοιχεία ανισοτήτων που εμφανίζονται στο εσωτερικό της ελληνικής περιφέρειας. Η οικονομική κρίση που εκδηλώθηκε στην ελληνική οικονομία σε συνδυασμό με την επικράτηση των ηλεκτρονικών ΜΜΕ και των κοινωνικών δικτύων θέτουν τον περιφερειακό Τύπο υπό ασφυκτική πίεση. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να καταγράψει την εξέλιξη και διαμόρφωση του ιστορικού πλαισίου καθώς και να αναλύσει την υφιστάμενη κατάσταση του περιφερειακού Τύπου στην Ελλάδα, με έμφαση στις ημερήσιες εφημερίδες και τις εξελίξεις που έχουν επέλθει και μετασχηματίσει τον χώρο κατά τα τελευταία 12 χρόνια καθώς και να θέσει σε συζήτηση ένα πλαίσιο βιωσιμότητάς του. Για την επίτευξη του ερευνητικού στόχου χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο, μέσω του οποίου πραγματοποιήθηκε η καταγραφή απόψεων εκδοτών ημερήσιων περιφερειακών εφημερίδων για ζητήματα που σχετίζονται με την κατάσταση του ημερήσιου περιφερειακού Τύπου στην Ελλάδα. Η στατιστική επεξεργασία των στοιχείων έγινε με την εφαρμογή του στατιστικού προγράμματος IBM SPSS Statistics ver. 25, με παράλληλη χρήση του προγράμματος Microsoft Excel. Στα αποτελέσματα της μελέτης μας διαπιστώθηκε η πτωτική πορεία των πωλήσεων τους, όχι όμως απαραίτητα και της αναγνωσιμότητας του, ιδιαίτερα στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, το γεγονός ότι υφίσταται υψηλή άμεση συσχέτιση και κοινή πορεία, με το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, αλλαγές στη δομή των εφημερίδων και στο σταθερό αριθμό φύλλων ανά ημέρα. Εκτός από την οικονομική κρίση, η ανάπτυξη του Διαδικτύου και η χρήση των ΜΚΔ επηρέασε σημαντικά τη δομή των εκδοτικών επιχειρήσεων. Συμπερασματικά, η διεθνής οικονομική κρίση σε συνδυασμό με την εσωτερική ύφεση που εξακολουθεί να διέρχεται η ελληνική οικονομία έχει οδηγήσει το μεγαλύτερο μέρος των ημερήσιων εφημερίδων της περιφέρειας να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα άμεσης επιβίωσης. Σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να διαμορφωθεί ένα ορθολογικό πλαίσιο δημόσιας ενίσχυσης των περιφερειακών εφημερίδων. Λέξεις κλειδιά: Περιφερειακός Τύπος, Τοπικός Τύπος, Οικονομική κρίση, ψηφιακή μετάβαση.

La presse régionale joue un rôle essentiel dans les sociétés démocratiques, notamment en agissant comme un chien de garde public ou social, en diffusant des informations et des idées, et en offrant des forums de débat local. En Grèce, le développement régional a été, et demeure, inégal, ce qui affecte également la presse régionale. Ces dernières années, les journaux régionaux ont connu d’importantes transformations dues à la crise financière, à la numérisation des médias et à l’émergence de nouveaux médias.

L’objectif de cette thèse est de fournir un panorama historique de la presse régionale grecque ainsi que d’analyser son état actuel, en mettant l’accent sur la presse quotidienne. L’étude identifie et examine une série de changements qui ont transformé le domaine des journaux régionaux au cours des douze dernières années, en vue d’orienter vers des solutions de viabilité. Dans le cadre de cette étude, un questionnaire d’enquête a été utilisé afin de recueillir les opinions des membres de l’Association des Journaux Régionaux Quotidiens (DRNA) concernant la situation de la presse locale et régionale en Grèce. L’analyse statistique des données a été réalisée avec IBM SPSS Statistics version 25 et Microsoft Excel.

Les résultats de l’enquête ont révélé une baisse des ventes des journaux imprimés, notamment durant la crise financière, une corrélation directe avec l’évolution du produit national brut, ainsi que des modifications dans la structure des journaux et des éditions publiées. De plus, l’avènement d’Internet et la montée fulgurante des réseaux sociaux ont influencé la structure des entreprises éditrices de presse.

En conclusion, la crise financière internationale, combinée à la récession intérieure persistante en Grèce, a engendré des difficultés sans précédent pour la presse régionale. Ces journaux continuent de faire face à des défis financiers majeurs, ce qui souligne la nécessité d’un cadre rationnel de soutien étatique.

Mots-clés : presse régionale, presse locale, crise financière, transition numérique