Κρατικές ενισχύσεις προς τις τράπεζες στο πλαίσιο της χρηματοπιστωτικής κρίσης: μεταξύ ελεύθερου ανταγωνισμού και σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος

Abstract

The subject of this dissertation is the provision of State aid to banks in the context of the financial crisis. In this context, the two main issues of provision of state aid to banks are examined: the safeguarding of the stability of the financial system and the preservation of competition. The dissertation focuses on the second issue, the preservation of competition. More particularly, it examines the compensatory measures applied by beneficiaries of state aid for achieving this aim. These measures, such as divestments, acquisition bans and price leadership bans, are applied by banks in order to compensate for the advantage obtained from state aid and safeguard competition. The focal point of this dissertation is to assess whether the compensatory measures have achieved their objective and ensured the protection of competition, in other words to assess the effectiveness of the measures concerning the protection of competition. In this context the research examines whether compensatory measures, instead of limiting competition distortions, constituted a distorting of competition factor. In addition, the effectiveness of the compensatory measures - regarding the preservation of competition - is also evaluated in the light of the principles of proportionality and equal treatment. It shall be examined, in particular, whether the compensatory measures that are likely to distort competition are in accordance with the principles of proportionality and equal treatment.

Αντικείμενο της παρούσας διδακτορική διατριβής είναι οι κρατικές ενισχύσεις προς τις τράπεζες στο πλαίσιο της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται τα δύο βασικά ζητούμενα της χορήγησης κρατικών ενισχύσεων στις τράπεζες : η διασφάλιση σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος και η προάσπιση του ελεύθερου ανταγωνισμού. Η διατριβή επικεντρώνεται στο κομμάτι του δεύτερου ζητούμενου της χορήγησης κρατικών ενισχύσεων στις τράπεζες, την προάσπιση του ελεύθερου ανταγωνισμού. Εξετάζονται ειδικότερα τα αντισταθμιστικά μέτρα που ελήφθησαν από τις τράπεζες δικαιούχους κρατικής ενίσχυσης για την επίτευξη του ζητουμένου αυτού. Πρόκειται για μέτρα που έλαβαν οι τράπεζες αυτές προκειμένου να αντισταθμιστεί το όφελος που έλαβαν από την κρατική ενίσχυση και να προστατευτεί ο ελεύθερος ανταγωνισμός, όπως εκποιήσεις, απαγόρευση εξαγορών καθώς και απαγόρευση κατοχής ηγετικών θέσεων στις τιμές. Στόχος της διδακτορικής διατριβής είναι να αξιολογηθεί εάν τα αντισταθμιστικά μέτρα διασφάλισαν, ως όφειλαν να κάνουν, την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού, εξετάζεται με άλλα λόγια η αποτελεσματικότητα των εν λόγω μέτρων στο θέμα αυτό. Στο πλαίσιο αυτό ερευνάται εάν τα αντισταθμιστικά μέτρα προκάλεσαν περαιτέρω στρεβλώσεις του ανταγωνισμού, αντί να τις περιορίσουν, όπως έχουν ως στόχο και όπως αναμένεται από την εφαρμογή τους. Πέραν τούτου αξιολογείται η αποτελεσματικότητα των αντισταθμιστικών μέτρων - ως προς την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού - και υπό το πρίσμα των αρχών της αναλογικότητας και της ίσης μεταχείρισης. Εξετάζεται, ειδικότερα, εάν είναι σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας και της ίσης μεταχείρισης μέτρα που ενδέχεται να στρεβλώνουν τον ελεύθερο ανταγωνισμό.