Προστασία ιστορικών συνόλων: οι πόλεις παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας και της Μεγάλης Βρετανίας

Abstract

The present doctoral thesis is an effort to record, analyze and compare the legislation on the protection of cultural heritage in Greece and Great Britain. Its aim is the presentation and the comparison of organization in administration and in responsible institutions for the protection of culture, as well as legislative tools and cultural policies and actions for the rescue of cultural heritage. It examines the formation of cultural policy in Greece and Great Britain, it presents the organization and the legislative frame that covers and safeguards heritage and gives particular emphasis to the problems of application which are in effect with the present legislation in the two countries. Furthermore, it presents the historical and urban development of the six characterized from UNESCO cities of World Cultural Heritage, the Medieval City of Rhodes, the Old Town of Corfu, the historic Centre Chora with the Monastery of Saint John in Patmos, the city of Bath, the old and new towns of Edinburgh and the maritime– mercantile city of Liverpool, describing their political protection and their management, while also accounting as to their ways of financing. With the help of a planning tool - the SWOT analysis, the comparison of these cities was attempted, categorizing and classifying the strengths, weaknesses, opportunities and threats that each have and it was pointed out the need for the existence of Management Plans for their protection, maintenance, rational use and development, aiming at integrated development planning. Finally, examining and summarizing the main legislative tools that are in effect at this moment in our country, in combination with the competences and the responsibilities of government owned administrative institutions, the major problems were identified and conclusions and proposals were made.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή είναι μια προσπάθεια καταγραφής, ανάλυσης και σύγκρισης της νομοθεσίας για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας και της Μεγάλης Βρετανίας. Σκοπός της είναι η παρουσίαση και η σύγκριση της οργάνωσης της διοίκησης και των υπεύθυνων φορέων για την προστασία του πολιτισμού, καθώς και των νομοθετικών εργαλείων και των πολιτιστικών πολιτικών και μέτρων για τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Εξετάζεται η διαμόρφωση της πολιτιστικής πολιτικής της Ελλάδας και της Μεγάλης Βρετανίας, παρουσιάζεται η οργάνωση και το νομοθετικό πλαίσιο που καλύπτει και διαφυλάσσει την κληρονομιά και δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στα προβλήματα εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας στις δυο χώρες. Εν συνεχεία, παρουσιάζεται η ιστορική και πολεοδομική εξέλιξή των έξι χαρακτηρισμένων από την UNESCO πόλεων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, της Μεσαιωνικής Πόλης Ρόδου, της Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας, της Χώρας με το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη της Πάτμου, του Bath, της παλιάς και της νέας πόλης του Εδιμβούργου και της εμπορικής – ναυτιλιακής πόλης του Liverpool, περιγράφεται η πολιτικής προστασίας και διαχείρισής τους, καθώς επίσης γίνεται αναφορά στους τρόπους χρηματοδότησής τους. Με τη βοήθεια ενός εργαλείου σχεδιασμού - τη SWOT ανάλυση, επιχειρήθηκε η σύγκριση των πόλεων αυτών, κατηγοριοποιώντας και ταξινομώντας τα πλεονεκτήματα, τις αδυναμίες, τις ευκαιρίες και τις απειλές που δέχεται κάθε μια και επισημάνθηκε η ανάγκη ύπαρξης των Διαχειριστικών Σχεδίων για την προστασία, τη διατήρηση, την ορθολογική χρήση και την ανάπτυξη τους, με στόχο τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό. Τέλος, εξετάζοντας και συνοψίζοντας τα κυριότερα νομοθετικά εργαλεία που ισχύουν αυτή τη στιγμή στη χώρα μας, σε συνδυασμό με τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες των κρατικών διοικητικών φορέων, εντοπίστηκαν τα κυριότερα προβλήματα και διεξήχθησαν συμπεράσματα και προτάσεις.