Ο επιπολασμός των γηριατρικών συνδρόμων στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας ανάλογα με τη παρουσία σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2

Abstract

The management of type 2 diabetes mellitus (T2DM), especially in older adults, incurs many challenges. The main objective of the study was to determine the prevalence of certain geriatric syndromes, among community-dwelling older adults, with or without T2DM. This cross-sectional study was conducted in primary health care settings, using stratified sampling according to diabetes’ status. A total of 403 participants were recruited, aged 65 years and above, 198 with and 205 without T2DM, in whom the following common geriatric phenotypes were studied: impaired cognitive performance, depression, mobility, functional decline and falls, using structured individual interviews and widely-used screening scales. Moreover, data regarding the socio-medical profile were collected. Participants with or without T2DM did not differ in terms of gender distribution, age, weight and body mass index. Those with diabetes presented a higher waist circumference and a higher prevalence of hypertension, dyslipidaemia and history of transient ischemic attack or stroke. They were also taking an additional 2.3 medication in comparison to those without diabetes. Among assessed geriatric syndromes, lower cognitive performances were significantly more prevalent in the diabetes group, as expressed both by the Mini Mental State Examination (MMSE) score, in which individuals with diabetes scored almost one point less compared to those without diabetes (mean MMSE 26.8 vs. 27.6, p=0.009), as well as by their respective classification into the impaired cognitive function category (36.4% vs. 23.4%, p=0.004). Individuals with diabetes also more frequently presented slower performances in the Timed Up and Go (TUG) test than those without diabetes (33.8% vs. 24.9%, p=0.048). We also conducted analysis per age subgroup by dividing the study population in younger old (65-74 years) and older old (75 years and above). In the older age subgroup, no difference was found in the prevalence of assessed geriatric syndromes between participants with or without diabetes. In the younger age subgroup, mean MMSE scores differed significantly between the groups with or without diabetes (27.3 vs. 28.2, p=0.004), as did the prevalence of lower cognitive performance (33.3 vs. 15.4%, p=0.001), (OR: 2.8, 95%CI: 1.5-5.1, p=0.001). Moreover, the score of the cognitive Clock Drawing test (CDT) differed significantly between those with or without diabetes (9.1 vs. 9.4, p=0.034). Mobility, as assessed by the TUG test, showed that both the mean time performances of this test (10.9 vs. 9.8 sec, p=0.017), and the probability of belonging in the slower category (27.8 vs. 12%, p=0.002) differed between the groups with or without diabetes (OR: 2.8, 95%CI: 1.4-5.6, p=0.003). The results remained significant also by adjusting for possible confounding factors in multiple logistic regression models. The remaining variables did not reveal any differences, whether between groups with or without diabetes or between age subgroups. Results revealed a certain cognitive and physical fragilization in individuals with diabetes. Moreover, age subgroup analysis allowed the demonstration of an association between T2DM and geriatric phenotypes in ages younger than those considered to be truly geriatric, implying a form of early aging in individuals with T2DM.

Η διαχείριση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2) παρουσιάζει ιδιαίτερες προκλήσεις, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους. Σκοπός της μελέτης ήταν να συγκρίνει τον επιπολασμό ορισμένων γηριατρικών συνδρόμων, σε άτομα 65 ετών και άνω που ζουν στην κοινότητα, με ή χωρίς ΣΔ2. Διενεργήθηκε μία μελέτη χρονικής στιγμής, σε δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, με διαστρωματοποιημένη δειγματοληψία ως προς το ΣΔ2. Συνολικά 403 άτομα περιλήφθηκαν στην μελέτη, 198 με και 205 χωρίς ΣΔ2, στα οποία μελετήθηκαν, με τη βοήθεια δομημένης ατομικής κλινικής συνέντευξης και με τη χρήση ευρέως διαδεδομένων ανιχνευτικών κλιμάκων, οι εξής γηριατρικοί φαινότυποι: επηρεασμένη γνωστική λειτουργία, κατάθλιψη, περιορισμός στην κινητικότητα, λειτουργική έκπτωση και πτώσεις. Συλλέχθηκαν επίσης δεδομένα σχετικά με το ιατροκοινωνικό προφίλ. Τα άτομα με ή χωρίς διαβήτη δε διέφεραν ως προς το φύλο, την ηλικία, το βάρος και τον δείκτη μάζας σώματος. Τα άτομα με διαβήτη είχαν μεγαλύτερη περίμετρο μέσης και υψηλότερο επιπολασμό υπέρτασης, δυσλιπιδαιμίας και ιστορικού παροδικού ή εγκατεστημένου αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, ενώ έπαιρναν επίσης 2.3 περισσότερα φαρμακευτικά σκευάσματα σε σχέση με εκείνα χωρίς. Μεταξύ των εκτιμώμενων γηριατρικών συνδρόμων, η επηρεασμένη γνωστική λειτουργία ήταν σημαντικά συχνότερη στην ομάδα του ΣΔ2, όπως εκφραζόταν από το σκορ στην κλίμακα Mini Mental State Examination (MMSE), στην οποία τα άτομα με διαβήτη παρουσίασαν χαμηλότερη επίδοση κατά σχεδόν ένα πόντο σε σύγκριση με εκείνα χωρίς (μέση τιμή MMSE 26.8 έναντι 27.6, p=0.009), αλλά και από τη συχνότερη κατηγοριοποίηση στην ομάδα της επηρεασμένης γνωστικής λειτουργίας (36.4% έναντι 23.4%, p=0.004). Επίσης τα άτομα με διαβήτη παρουσίαζαν συχνότερα πιο αργή κινητική επίδοση, εκφραζόμενη με τη δοκιμασία Timed Up and Go (TUG), σε σχέση με εκείνα χωρίς διαβήτη (33.8% έναντι 24.9%, p=0.048). Πραγματοποιήθηκε επίσης ανάλυση ανά ηλικιακές υποομάδες, χωρίζοντας τον πληθυσμό της μελέτης μας σε νεότερους ηλικιωμένους 65-74 ετών και γηραιότερους ηλικιωμένους 75 ετών και άνω. Στην ηλικιακή υποομάδα των 75 ετών και άνω δεν βρέθηκαν διαφορές στον επιπολασμό των μελετώμενων γηριατρικών συνδρόμων μεταξύ των ατόμων με ή χωρίς διαβήτη. Αντίθετα, στην υποομάδα των νεότερων ηλικιωμένων 65-74 ετών, η μέση τιμή του σκορ MMSE διέφερε σημαντικά μεταξύ των ατόμων με ή χωρίς διαβήτη (27.3 έναντι 28.2, p=0.004), όπως και ο επιπολασμός της επηρεασμένης γνωστικής λειτουργίας (33.3 έναντι 15.4%, p=0.001), (OR: 2.8, 95%CI: 1.5-5.1, p=0.001). Επίσης το σκορ της γνωστικής δοκιμασίας Clock Drawing Test (CDT) διέφερε σημαντικά μεταξύ των ατόμων με ή χωρίς διαβήτη (9.1 έναντι 9.4, p=0.034) στη νεότερη ηλικιακή υποομάδα. Στην ίδια υποομάδα, η κινητικότητα, όπως εκτιμήθηκε από τη δοκιμασία TUG, φάνηκε πως διέφερε μεταξύ των ατόμων με ή χωρίς διαβήτη, τόσο όταν εκφραζόταν ως μέσος χρόνος εκτέλεσης της δοκιμασίας (10.9 έναντι 9.8 sec, p=0.017), όσο και όταν εκφραζόταν ως πιθανότητα για πιο αργή επίδοση (27.8 έναντι 12%, p=0.002) (OR: 2.8, 95%CI: 1.4-5.6, p=0.003). Τα αποτελέσματα διατηρήθηκαν και στα πολυπαραγοντικά λογαριθμικά μοντέλα, μετά από στάθμιση για πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες. Δεν αναδείχθηκαν σημαντικές διαφορές στα υπόλοιπα μελετώμενα γηριατρικά σύνδρομα μεταξύ των ομάδων με ή χωρίς διαβήτη στο σύνολο του μελετώμενου πληθυσμού, ούτε στις επιμέρους ηλικιακές υποομάδες. Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ένα βαθμό γνωστικής και κινητικής ευπάθειας στα άτομα με διαβήτη. Επιπλέον, η ανάλυση ανά ηλικιακές υποομάδες ανέδειξε ένα συσχετισμό μεταξύ του ΣΔ2 και των γηριατρικών φαινοτύπων σε ηλικίες νεότερες από αυτές που κλασικά θεωρούνται πραγματικά γηριατρικές, υπονοώντας ένα είδος πρωιμότερης γήρανσης στα άτομα με ΣΔ2.