The OECD as an arbiter of regulation in early childhood education and care policies: recontextualizations of quality assessment technologies in Greece in times of austerity

Abstract

The field of early childhood education and care (ECEC) is under variable and increasing regulation within and without Europe in an effort to guarantee and enhance quality standards. The urge for quality assurance and efficiency contributes to the dominance of ideas pushing towards a shift from bureaucratic to market mechanisms. Since standardization has become prominent, the Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) has been established as a global promoter of best practices and quality standards within nation-states and their education institutions. In this Thesis I unpack the re - contextualization of the OECD's notion of quality and autonomy in the Greek municipal ECEC. I explored how the period of economic crisis has affected the relevant debate and influenced the unfolding of governance and (de) - regulation processes with potential implications on ECEC's future direction. Drawing on critical literature review, analysis of the OECD's regulation tool for ECEC and data from interviews and questionnaires of those responsible for ECEC, the study documents an emerging diversity regarding not only the nature of ECEC, but also the notion of quality in ECEC provision in the country. Indeed, while one of the shifts of the EU and the OECD's policies is to place ECEC in the portfolio of education, we have evidence of an intensification of care concerns - triggered by the on-going crisis. In terms of the autonomy of those involved in the design and implementation of education policies, data suggest that there is a constant negotiation between local and central state agencies, precisely around the space, in which the former could act autonomously – an overlapping of state control and local autonomy. Furthermore, an important governance issue that arises from this Thesis is the possibility of integrating ECEC provision to compulsory education, under the Ministry of Education and thus leading to new forms of government. This research is not taking the OECD's dominant agenda on ECEC quality as a fixed reality, but rather scrutinizes it as a pedagogic device that shapes identities and defines what quality in ECEC is - or should be.

Το πεδίο της προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας (ΠΕΦ) υπόκειται σε διαρκώς μεταβαλλόμενη και εντεινόμενη ρύθμιση εντός και εκτός Ευρώπης σε μια προσπάθεια να διασφαλιστούν και να ενισχυθούν τα πρότυπα της ποιότητας. Η εμφατική προτροπή για διασφάλιση της ποιότητας και αποτελεσματικότητας συμβάλλει στην κυριαρχία των ιδεών που προωθούν τη στροφή από τους γραφειοκρατικούς προς τους μηχανισμούς της αγοράς. Στην εποχή που η τυποποίηση αναδεικνύεται σε βασικό μέσο αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) έχει καθιερωθεί ως παγκόσμιος προωθητής των βέλτιστων πρακτικών και των προτύπων ποιότητας μεταξύ των εθνικών κρατών και των εκπαιδευτικών τους ιδρυμάτων. Στην παρούσα διατριβή μελετάται η αναπλαισίωση της έννοιας της ποιότητας - όπως αυτή προωθείται από τον ΟΟΣΑ - και της αυτονομίας στην ελληνική δημοτική ΠΕΦ. Ειδικότερα διερευνήθηκαν οι επιδράσεις της οικονομικής κρίσης στη σχετική συζήτηση καθώς επίσης και οι εξελίξεις των διαδικασιών διακυβέρνησης και ρύθμισης με πιθανές επιπτώσεις στη μελλοντική κατεύθυνση της ΠΕΦ. Με βάση τη μελέτη της κριτικής βιβλιογραφίας, την ανάλυση του εργαλείου ρύθμισης του ΟΟΣΑ για την ΠΕΦ και τα δεδομένα από συνεντεύξεις και ερωτηματολόγια των υπευθύνων για τη δημοτική προσχολική εκπαίδευση και φροντιδα, η παρούσα μελέτη δείχνει την αναδυόμενη πολυμορφία όσον αφορά όχι μόνο τη φύση της ΠΕΦ, αλλά και τις έννοιες της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών της ΠΕΦ στη χώρα. Πράγματι, ενώ μια από τις μετατοπίσεις των πολιτικών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ συνίσταται στη μετάθεση της ΠΕΦ στο «χαρτοφυλάκιο» της εκπαίδευσης, παρατηρούμε προβληματισμούς σχετικά με την εντατικοποίηση των αναγκών φροντίδας - που προκλήθηκαν από τη συνεχιζόμενη κρίση. Όσον αφορά την αυτονομία όσων εμπλέκονται στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των εκπαιδευτικών πολιτικών, καταδεικνύεται μια συνεχής διαπραγμάτευση μεταξύ τοπικών και κεντρικών κρατικών φορέων, ακριβώς γύρω από τον χώρο στον οποίο οι πρώτοι θα μπορούσαν να δράσουν αυτόνομα - μια επικάλυψη και ένας ασαφής συνδυασμός κρατικού ελέγχου και τοπικής αυτονομίας. Επιπλέον, σημαντικό ζήτημα διακυβέρνησης που προκύπτει από αυτή τη διατριβή είναι η πιθανότητα ενσωμάτωσης της ΠΕΦ στην υποχρεωτική εκπαίδευση, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, οδηγώντας έτσι σε νέες μορφές δια - κυβέρνησης. Η έρευνα αυτή δεν εκλαμβάνει την κυρίαρχη ατζέντα του ΟΟΣΑ για την ποιότητα της ΠΕΦ ως μία δεδομένη πραγματικότητα, αλλά την προσεγγίζει κριτικά ως παιδαγωγικό μηχανισμό που διαμορφώνει ταυτότητες και ορίζει ποια είναι - ή ποια πρέπει να είναι - η ποιότητα στην ΠΕΦ.