Θεσμικό πλαίσιο σχεδιασμού, διαχείρισης και προστασίας αστικού - περιαστικού πρασίνουκαι ελεύθερων χώρων: η περίπτωση του δήμου Θεσσαλονίκης

Abstract

Beyond any doubt, urban and peri-urban green improve the conditions and the quality of life of city residents. A modern policy to highlight the urban green, should be dynamic, include appropriate measures in all directions, envision its emergence and sustainable development and be based on the analysis and evaluation of the current situation, emphasizing to the needs of society. The tools of a modern forest policy for the more effective realization of the objectives, for the benefit of society, are mainly legislation, financial aid, research, education, information and consultations. The aim of the dissertation is to investigate, through appropriate methodological approaches (bibliographic review, P.E.S.T. and S.W.O.T. analyzes, quantitative research) the institutional framework (legislation, regulations, Statute of Internal Service, administrative, organizational and economic structures, policy tools etc.) of planning, management and protection of green areas and other communal areas through the case study of the Municipality of Thessaloniki, which can lead to wider conclusions and generalizations for the other Greek municipalities as well. The objectives are (a) to illustrate and describe the current situation of the structures of the Municipality of Thessaloniki, (b) to investigate, through a questionnaire, the views of the competent officials of the Municipality of Thessaloniki (municipal police officers, agriculturists, foresters and engineers) in proposals for improving of the general institutional framework for planning, management and protection of the green and other communal areas of the municipality, (c) to record and investigate, through a questionnaire, the views of residents of the Municipality Thessaloniki on the suitability of the Services involved in the planning, management and protection of the green areas and other communal areas, the problems that hinder work processes of the respective Services, and on proposals for improvement of the general institutional framework of planning, management and protection of green areas and other communal areas and (d) to explore relationships and correlations between research variables by using appropriate methods of bivariate and multivariate statistical analysis. This research focused on the new data prevailing, especially in political, economic, social and technological terms, in the light of the general crisis that has existed for several years in our country. The evaluation of the results, led to the drawing of useful conclusions, as well as to the submission of appropriate proposals.

Το αστικό και το περιαστικό πράσινο, αναμφίβολα συμβάλλουν στη βελτίωση των συνθηκών και της ποιότητας ζωής των κατοίκων των πόλεων. Μια σύγχρονη πολιτική για την ανάδειξη του πρασίνου, θα πρέπει να είναι δυναμική, να περιλαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα προς όλες τις κατευθύνσεις, να οραματίζεται την ανάδειξη και τη βιώσιμη ανάπτυξή του και να βασίζεται στην ανάλυση και την αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης, δίνοντας έμφαση στις προτιμήσεις του κοινωνικού συνόλου. Τα εργαλεία μιας σύγχρονης δασικής πολιτικής για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση των αντικειμενικών σκοπών, προς όφελος της κοινωνίας, είναι κυρίως η νομοθεσία, οι οικονομικές ενισχύσεις, η έρευνα, η εκπαίδευση, οι πληροφορίες και οι διαβουλεύσεις. Σκοπός της διατριβής είναι η διερεύνηση, μέσω κατάλληλων μεθοδολογικών προσεγγίσεων (βιβλιογραφική ανασκόπηση, αναλύσεις P.E.S.T. και S.W.O.T., ποσοτική έρευνα) του θεσμικού πλαισίου (νομοθεσία, Κανονισμοί, Οργανισμός Εσωτερικής Υπηρεσίας, διοικητικές, οργανωτικές και οικονομικές δομές, εργαλεία άσκησης πολιτικής κ.λπ.) σχεδιασμού, διαχείρισης και προστασίας του πρασίνου και των λοιπών κοινόχρηστων χώρων, μέσα από τη μελέτη περίπτωσης του Δήμου Θεσσαλονίκης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ευρύτερα συμπεράσματα και γενικεύσεις και για τους υπόλοιπους ελληνικούς δήμους. Επιμέρους στόχοι είναι (α) η απεικόνιση και η περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης των δομών του Δήμου Θεσσαλονίκης, (β) η διερεύνηση, διαμέσου ερωτηματολογίου, απόψεων των αρμόδιων υπαλλήλων του Δήμου Θεσσαλονίκης (δημοτικοί αστυνομικοί, γεωτεχνικοί και μηχανικοί) σε προτάσεις βελτίωσης του γενικότερου θεσμικού πλαισίου σχεδιασμού, διαχείρισης και προστασίας του πρασίνου και των λοιπών κοινόχρηστων χώρων του εν λόγω δήμου, (γ) η καταγραφή και διερεύνηση, διαμέσου ερωτηματολογίου, των απόψεων κατοίκων του Δήμου Θεσσαλονίκης σχετικά με την καταλληλότητα των Υπηρεσιών που εμπλέκονται στον σχεδιασμό, τη διαχείριση και την προστασία του πρασίνου και των λοιπών κοινόχρηστων χώρων, τα προβλήματα που κωλυσιεργούν την άσκηση των αρμοδιοτήτων των συγκεκριμένων Υπηρεσιών, αλλά και σε προτάσεις βελτίωσης του γενικότερου θεσμικού πλαισίου σχεδιασμού, διαχείρισης και προστασίας του πρασίνου και των λοιπών κοινόχρηστων χώρων και (δ) η διερεύνηση σχέσεων και συσχετίσεων μεταξύ των μεταβλητών της έρευνας με την αξιοποίηση κατάλληλων μεθόδων διμεταβλητής και πολυμεταβλητής στατιστικής ανάλυσης. Η εν λόγω έρευνα επικεντρώθηκε στα νέα δεδομένα που επικρατούν, κυρίως στο πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό και τεχνολογικό επίπεδο, υπό το πρίσμα της γενικότερης κρίσης που υφίσταται εδώ και αρκετά χρόνια στη χώρα μας. Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων, οδήγησε στην εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων, καθώς και στην υποβολή κατάλληλων προτάσεων.