Η αρχή της favor divortii στη δικονομική αντιμετώπιση των ιδιωτικών διεθνών διαφορών λύσης του γάμου κατά τον κανονισμό 2201/2003

Abstract

The aim of this thesis was to investigate the role of the principle of favor divortii in the interpretation of the provisions of the Council regulation (EC) No 2201/2003 of 27 November 2003 concerning jurisdiction and the recognition and enforcement of judgments in matrimonial matters and the matters of parental responsibility, repealing regulation (EC) No 1347/2000, governing marital disputes.In order to conclude this research all relevant national bibliography and case law were taken into account. Moreover, exhaustive research of foreign doctrine and jurisprudence was carried out. Besides judgments of national courts of European Union's member states, a detailed presentation and in-depth analysis of all relevant judgments of the Court of the European Union was included. Furthermore, in the analysis of the provisions of regulation 2201/2003, there was constant cross - referencing and comparative analysis to relevant procedural provisions of national laws of the member states of the European Union, with particular emphasis on the respective domestic provisions.This study is structured around three discrete parts from which safe conclusions can be drawn. In particular, it starts with the pointing out that the text of the regulation contains provisions the content of which significantly facilitates the dissolution of marriage from a procedural point of view. Particular emphasis is placed on article 3 which contains seven alternative bases of jurisdiction, without any hierarchy established between them, and the choice of habitual residence as the principal jurisdictional criterion. Accordingly, in the context of recognition of judgments the principle of favor divortii is promoted through automatic recognition, as provided in article 21 of regulation 2201/2003. The main contribution of this thesis lies in the detailed analysis and examination of the provisions of regulation 2201/2003 which allow jurists and legal practitioners to interpret the principle of favor divortii at their own discretion. It is argued that, given the indisputable power of the fundamental principle of free movement of persons within the European Union, the principle of favor divortii should prevail in the interpretation and application of regulation 2201/2003. In the aforementioned context specific views and proposals are expressed on the necessity of amending certain provisions in order to further facilitate the conclusion and dissolution of marriage within the member states of the European Union.

Σκοπό της συγκεκριμένης διατριβής αποτέλεσε η διερεύνηση της θέσης της αρχής της favor divortii κατά την ερμηνεία των διατάξεων του κανονισμού (ΕΚ) 2201/2003 του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2003, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας, ο οποίος καταργεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1347/2000, που διέπουν τις γαμικές διαφορές. Για την ολοκλήρωση της έρευνας έλαβε χώρα διεξοδικός έλεγχος της σχετικής ημεδαπής βιβλιογραφίας και του αντίστοιχου ημεδαπού νομολογιακού υλικού. Επίσης, έλαβε χώρα εξαντλητική έρευνα της σχετικής αλλοδαπής θεωρίας και νομολογίας. Εκτός από αποφάσεις εθνικών δικαστηρίων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πραγματοποιήθηκε ενδελεχής παρουσίαση και εις βάθος ανάλυση όλων των αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορούν τις εν λόγω διατάξεις. Παράλληλα, κατά την ανάλυση των διατάξεων του κανονισμού 2201/2003 ήταν διαρκείς οι παραπομπές και οι συγκριτικές αναφορές σε αντίστοιχες δικονομικές προβλέψεις εθνικών νομοθεσιών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ιδιαίτερη έμφαση στις αντίστοιχες ημεδαπές ρυθμίσεις. Η μελέτη διαρθρώνεται σε τρία διακριτά μέρη και καταλήγει σε σαφή συμπεράσματα. Ειδικότερα, εκκινεί από τη διαπίστωση ότι το κείμενο του κανονισμού περιέχει διατάξεις, το περιεχόμενο των οποίων διευκολύνει σημαντικά τη λύση του γάμου από δικονομική άποψη. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στο άρθρο 3 που περιέχει τη διαζευκτική παράθεση επτά δικαιοδοτικών βάσεων, αλλά και στην επιλογή της συνήθους διαμονής ως κύριου δικαιοδοτικού συνδέσμου. Αντίστοιχα, στο πεδίο της αναγνώρισης αποφάσεων αναδεικνύεται η προώθηση της favor divortii μέσω της αυτόματης αναγνώρισης, όπως αυτή καθιερώνεται στο άρθρο 21 του κανονισμού 2201/2003. Η βασική συμβολή της διατριβής συνίσταται στην περαιτέρω αναζήτηση διατάξεων του κανονισμού 2201/2003 που παρέχουν περιθώριο εκτίμησης σχετικά με την εφαρμογή ή μη της αρχή της favor divortii. Υποστηρίζεται ότι, δεδομένης της αδιαφιλονίκητης ισχύς της θεμελιώδους αρχής της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων στο πλαίσιο της Ε.Ε., προκύπτει ότι η αρχή της favor divortii πρέπει να επικρατεί κατά την ερμηνεία και εφαρμογή του κανονισμού 2201/2003. Στο ως άνω πλαίσιο εκφράζονται αξιοποιήσιμες απόψεις και προτάσεις ως προς την αναγκαιότητα τροποποίησης ορισμένων διατάξεων, ώστε να εξυπηρετείται αποτελεσματικότερα η διευκόλυνση σύναψης και λύσης συζυγικών δεσμών μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.