Μέτρηση οστικής πυκνότητας και δεικτών οστικού μεταβολισμού σε άρρενες εφήβους

Abstract

There has been an increased incidence of osteoporosis and fractures in children and adolescents during the last few decades. Fractures during growth represent a common and neglected public health problem as more attention has been given to determining and minimizing the risk of fracturing later in the life and less attention has been directed toward determining risk factors for fractures sustained during growth. Studying the bone mineral density and the determinants of fracture risk in healthy children and adolescents is important not only because they are associated with significant consequences, that is, cost, hospitalization, developmental sequelae, time off school and activity-restricted days, but also because low bone density in this age group may be a sign of impaired bone health and persistent skeletal fragility.The aim of this study was to record bone mineral density and indices of bone metabolism in otherwise healthy Greek male adolescents, assessing possible associations between potential risk factors for fractures and their occurrence.A total of 63 male adolescents participated in the study, 21 males with a history of at least one fracture and 42 healthy male controls. Each participant was assessed for physical and pubertal status, hormonal profile, bone mineral density, bone turnover indices, and dietary habits.There was a statistically significant positive correlation between insulin-like growth factor-1, testosterone, position flexibility and bone mineral density. An increase in CTX, tP1NP and OPG was proved to reduce bone mineral density. The lower bone mineral density-z scores and increasing testosterone and serum collagen type 1 CTXinked C-telopeptide levels were related to fracture risk, whereas increased insulin-like growth factor-1, soluble receptor activator of nuclear factor kappa-B (factor-κB) ligand, and soluble receptor activator of nuclear factors-κB ligand/osteoprotegerin levels were protective for fractures.The findings indicate a potential ‘added value’ of hormonal parameters and bone markers to bone mineral density for evaluating fracture risk in healthy male adolescents. An increased awareness of the problem of osteoporosis in men is needed at all levels in the community, so that research efforts are increased and fractures are prevented.

Τις τελευταίες δεκαετίες, παρατηρείται αυξημένη επίπτωση της οστεοπόρωσης και των καταγμάτων σε παιδιά και εφήβους. Τα κατάγματα στη διάρκεια της ανάπτυξης αποτελούν ένα κοινό αλλά παραμελημένο δημόσιο πρόβλημα υγείας, καθώς το βάρος έχει δοθεί στο να καθοριστούν και να περιοριστούν οι παράγοντες κινδύνου στη διάρκεια της ενήλικης ζωής, ενώ περιορισμένη προσοχή δίνεται στο να καθοριστούν οι παράγοντες κινδύνου για κάταγμα, που ξεκινούν στην εφηβεία. Είναι σημαντικό να μελετηθεί η οστική πυκνότητα και οι παράγοντες κινδύνου για κάταγμα σε υγιή παιδιά και εφήβους, όχι μόνο γιατί σχετίζονται με σοβαρές συνέπειες , όπως κόστος, νοσηλεία, καθυστέρηση ανάπτυξης, ώρες εκτός σχολείου και μέρες με περιορισμό της δραστηριότητας, αλλά ταυτόχρονα, επειδή η χαμηλή οστική πυκνότητα σε αυτή την ηλικιακή ομάδα αποτελεί ένδειξη διαταραγμένης οστικής υγείας και επίμονης σκελετικής ευθραυστότητας. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να καταγράψει την οστική πυκνότητα και τους δείκτες οστικού μεταβολισμού σε υγιείς άρρενες εφήβους και να εκτιμήσει πιθανές συσχετίσεις μεταξύ παραγόντων κινδύνου για κάταγμα, καθώς και την επίπτωσή τους.Στη μελέτη έλαβαν μέρος 63 άρρενες έφηβοι, 21 με ιστορικό κατάγματος και 42 υγιείς έφηβοι χωρίς ιστορικό κατάγματος. Ο κάθε έφηβος εκτιμήθηκε για τη φυσική του κατάσταση, το στάδιο εφηβείας του, το ορμονικό του προφίλ, την οστική πυκνότητα, τους δείκτες οστικού μεταβολισμού και τις διαιτητικές του συνήθειες.Παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ οστικής πυκνότητας και των παραμέτρων IGF-1, τεστοστερόνης και της ευκαμψίας από την εδραία θέση. Αύξηση των δεικτών CTX, tP1NP και OPG οδήγησε σε μείωση της οστικής πυκνότητας. Χαμηλά z-scores στην οστική πυκνότητα και αυξημένη τεστοστερόνη και αυξημένα επίπεδα CTX σχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο κατάγματος, ενώ αυξημένα επίπεδα IGF-1, sRANKL και sRANKL/OPG αποδείχθηκαν προστατευτικά για εμφάνιση καταγμάτων.Τα ευρήματα της μελέτης μας υποδεικνύουν μια ‘προστιθέμενη αξία’ του ορμονικού προφίλ και των δεικτών οστικού μεταβολισμού στην οστική πυκνότητα, ώστε να εκτιμηθεί πληρέστερα ο καταγματικός κίνδυνος σε υγιείς άρρενες εφήβους. Κρίνεται αναγκαία η αυξημένη επαγρύπνηση της κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα σχετικά με το πρόβλημα της οστεοπόρωσης στους άνδρες, έτσι ώστε να αυξηθούν οι ερευνητικές προσπάθειες και να προληφθούν τα κατάγματα.