Γεωργία ακριβείας - τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών: διερεύνηση εκπαιδευτικών αναγκών των νέων γεωργών στην Κεντρική Μακεδονία

Abstract

The purpose of this doctoral dissertation is to examine the educational needs of Young Farmers in the Central Macedonia region. The main field in which this dissertation is focused is Precision Agriculture, Internet Information and Communications Technologies as well as a general overview of innovation in the agriculture. Primary and secondary data are used in order to achieve the goals of this research. The former are the outcome of an extensive survey on a sample of 492 Young Farmers situated in the research area (Imathia, Thessaloniki, Chalkidiki, Pella, Pieria, Serres, Kilkis) by means of a structured questionnaire. The latter data include statistical indicators describing the current situation of the farming sector in the region. The methodological frame of analysis includes a descriptive analysis of frequencies, through which the existing situation in the adoption of new technologies and innovations is sketched out. Furthermore, this dissertation describes the attitudes of Young Farmers towards these subjects and their individual characteristics. Next comes the application of the Categorical Principal Components Analysis, where the variables that describe the educational needs of farmers are categorized in fewer dimensions. Under this method, a reliability check is performed, while the characteristics of dimensions are analyzed with the Categorical Regression method. Afterwards, the Two Step Cluster Analysis is applied and the Young Farmers are placed in groups (clusters) according to similarities in their educational needs, the characteristics of which are researched using indicators of cross-correlation. Finally, Pareto analysis is applied for further study of those Clusters and their educational needs. Of the numerous findings of this study, it is worth noting that respondents show increased educational needs and a desire to receive further agricultural education, particularly in relation to new technologies. Their main purpose is to improve their professional skills in order to ameliorate the economic output of their farms and to acquire special abilities that will lead to the production of high quality food. Young Farmers are interested in learning about innovative techniques and production methods through which they will be able to modernize their farms and adapt to the new circumstances of competitive markets. Moreover, Young Farmers are informed about Precision Agriculture and seem to have already adopted some of its methods. The Two Step Cluster Analysis indicates four groups of Young Farmers, each of which has different characteristics and educational needs. Among these groups, there are Young Farmers with intense interest for education in all proposed subjects, others that are only interested in learning about e-mail, while there are two clusters of Young Farmers with more specific educational needs. One, seeks educations regarding computer skills and the second one for Precision Agriculture and e-selling. Each of them, however, allocates different social and agricultural characteristics. This ascertainment can lead to the configuration of suitable educational programs, adapted in the particularities of each category, so that the multifarious requirements in information and education of Young Farmers can be addressed.

Στην παρούσα διδακτορική διατριβή γίνεται μια προσπάθεια διερεύνησης των εκπαιδευτικών αναγκών των Νέων Γεωργών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Τα κύρια θέματα στα οποία εστιάζεται η έρευνα είναι η Γεωργία Ακριβείας, οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών και η καινοτομία στη γεωργία, εν γένει. Για τις ανάγκες της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν τόσο πρωτογενή όσο και δευτερογενή στοιχεία. Τα δευτερογενή αφορούσαν στατιστικά στοιχεία για τις Περιφερειακές Ενότητες Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Πέλλας, Πιερίας, Κιλκίς, Σερρών και Χαλκιδικής. Όσον αφορά στα πρωτογενή δεδομένα, η συγκέντρωσή τους πραγματοποιήθηκε με ποσοτική έρευνα, η οποία βασίστηκε στη συμπλήρωση ενός πλήρως δομημένου ερωτηματολογίου, το οποίο εφαρμόστηκε καταρχάς πιλοτικά και στη συνέχεια σε δείγμα 492 Νέων Γεωργών της περιοχής έρευνας. Το μεθοδολογικό πλαίσιο της ανάλυσης περιλαμβάνει μια περιγραφική ανάλυση συχνοτήτων, μέσα από την οποία σκιαγραφείται η υφιστάμενη κατάσταση στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και καινοτομιών, αλλά και οι στάσεις των Νέων Γεωργών απέναντι σε αυτά τα θέματα, καθώς και τα ατομικά τους χαρακτηριστικά. Ακολουθεί εφαρμογή της Κατηγορικής Ανάλυσης σε Κύριες Συνιστώσες, βάσει της οποίας οι μεταβλητές που περιγράφουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες των γεωργών κατηγοριοποιούνται σε λιγότερες διαστάσεις. Με τη μέθοδο αυτή πραγματοποιείται έλεγχος αξιοπιστίας, ενώ τα χαρακτηριστικά των διαστάσεων ερευνώνται με εφαρμογή της Κατηγορικής Παλινδρόμησης. Στη συνέχεια, εφαρμόζεται η Διβηματική Ανάλυση κατά Συστάδες, ώστε να σχηματιστούν ομάδες Νέων Γεωργών με παρόμοιες εκπαιδευτικές ανάγκες, τα χαρακτηριστικά των οποίων ερευνώνται με εκτίμηση δεικτών συσχέτισης. Τέλος, εφαρμόζεται η ανάλυση Pareto για την περαιτέρω μελέτη των εκπαιδευτικών αναγκών. Μεταξύ των αποτελεσμάτων της έρευνας, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ύπαρξη της αυξημένης ανάγκης αλλά και επιθυμίας της ομάδας - στόχου για κατάρτιση σε θέματα που σχετίζονται με τις νέες τεχνολογίες, με σκοπό την απόκτηση επαγγελματικών δεξιοτήτων/προσόντων ώστε να βελτιώσουν αφ’ ενός μεν την ανταγωνιστικότητα των γεωργικών τους εκμεταλλεύσεων και αφ’ ετέρου μέσω των εξειδικευμένων δεξιοτήτων και γνώσεων τους να παράγονται ανώτερα ποιοτικά προϊόντα στην περιοχή. Πρόκειται για την εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών και μεθόδων παραγωγής, μέσω των οποίων μπορεί να επιτευχθεί ο εκσυγχρονισμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων των Νέων Γεωργών, βοηθώντας στην ένταξη αυτών των εκμεταλλεύσεων στις συνθήκες της ανταγωνιστικής αγοράς. Η Γεωργία Ακριβείας φαίνεται πως είναι γνωστή στους Νέους Γεωργούς, οι οποίοι μάλιστα έχουν υιοθετήσει ήδη κάποιες από τις μεθόδους της. Η Διβηματική Ανάλυση κατά Συστάδες αναδεικνύει τέσσερεις ομάδες Νέων Γεωργών, κάθε μια από τις οποίες έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και διαφορετικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Μεταξύ αυτών, διακρίνονται Νέοι Γεωργοί με έντονο ενδιαφέρον για εκπαίδευση σε όλα τα προτεινόμενα θέμα, άλλοι που δεν ενδιαφέρονται παρά μόνο για εκπαίδευση στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ενώ εντοπίζονται και δύο συστάδες Νέων Γεωργών με εξειδικευμένα ενδιαφέροντα. Η πρώτη επιδιώκει εκπαίδευση στη χρήση Η/Υ και η δεύτερη στη Γεωργία Ακριβείας και την πώληση απευθείας μέσω διαδικτύου, κάθεμια όμως διαθέτει διαφορετικά κοινωνικά και γεωργικά χαρακτηριστικά. Η διαπίστωση αυτή μπορεί να οδηγήσει στη διαμόρφωση κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, προσαρμοσμένων στις ιδιαιτερότητες κάθε κατηγορίας, ώστε να αντιμετωπιστούν οι πολυσχιδείς απαιτήσεις σε πληροφόρηση και εκπαίδευση των γεωργών.