Ποσοτική αξιολόγηση μετρήσεων προτίμησης χεριού: προβλήματα και συνεπαγωγές που συνδέονται με την έρευνα για την κινητική ασυμμετρία σε πληθυσμούς ατόμων με τυπική ανάπτυξη και νευροαναπτυξιακές διαταραχές

Abstract

The study of hadedness assessment has a number of methodological issues. The literature abounds with conflicts reports in agreement on the measurement of handedness. Besides handedness is considered to be indirect indice of functional cerebral asymmetry or otherwise termed laterality, measurement of hand preference is a matter of great importance. Thus a thorough study is necessary and innovative as it will solve many methodological problems and will draw firm conclusions on the definition and selection of hand preference assessments and function of the cerebral hemispheres in the process of learning. In the general population, the majority of people are left hemisphere dominant for language processing and the right hemisphere is specialised to visuospatial - holistic functions. However, the majority of people with neurodevelopmental disorders and non-right-handed presents different or incomplete cerebral asymmetry and organization and as concequence they have cognitive and motor impairments and learning difficulties. The purpose of this study is the quantitative evaluation and comparison of the differences between different measurements of hand preference and the interpretation of the conclusions in relation to the research for motor asymmetry that affect education of typical population and population with neurodevelopmental disorders. The results showed that significant differences were found (p<0.05) in 350 healthy people, but mainly at 350 individuals with neurodevelopmental disorders (50 individuals with Dyslexia, 50 individuals with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), 50 individuals on the autism spectrum disorder, 50 individuals with mental retardation, 50 individuals with cerebral palsy, 50 individuals with Down syndrome and 50 individuals with rare neurodevelopmental disorders such as phenylketonuria (PKU), Klinefelter's syndrome, Prader Willi syndrome, Turner syndrome, Marfan syndrome, tuberous sclerosis and neurofibromatosis) aged 13 to 25 years. The most appropriate methods for the quantitative assessment of their laterality, were DQ laterality quotient (Johnson, 1936) and the (λˆ) quotient (Grouios et al., 2009 mention Bryden & Sprott, 1981), with some constraints given. Thus, it was found that the range of questions and especially questions concerning more subtle skills, showed handedness of individuals with neurodevelopmental disorders and highlighted their brain laterality, compared to the typical population, agreeing with many studies findings (Peters, 1998 · Curt, Mesbah, Lellouch, & Dellatolas, 1997). Individuals with neurodevelopmental disorders showed atypical cerebral laterality, indicating that it is a heterogeneous population with disabilities and special educational needs and is necessary to be evaluated with special questionnaires and measurements for hand preference. The present study is the first to compare and evaluate very many measurements for hand preference, so it can highlight and recommend the most reliable assesment of hand preference. The findings are innovative, because they indicate the best assessment of motor asymmetry, the interpretation of brain organization in relation to learning difficulties especially in individuals with neurdevelopmental disorders and non right -handed, suggesting a more suitable teaching in order to have a better education.

Η μέτρηση της προτίμησης χεριού αποτελεί ένα ζήτημα με μεγάλη διάσταση απόψεων, καθώς η προτίμηση χεριού αποτελεί κινητική ασυμμετρία και δείκτη της εγκεφαλικής πλευρίωσης ή ασυμμετρίας. Η πλειοψηφία των ατόμων, έχουν το αριστερό ημισφαίριο κυρίαρχο για τη γλωσσική επεξεργασία και το δεξί για οπτικοχωρικές - ολιστικές λειτουργίες. Ωστόσο, στην πλειοψηφία των ατόμων με νευροαναπτυξιακές διαταραχές και των μη δεξιόχειρων παρουσιάζεται ελλιπής- άτυπη αριστερή εγκεφαλική πλευρίωση και διαφορετική εγκεφαλική οργάνωση με αποτέλεσμα να έχουν γνωστικές και κινητικές δυσλειτουργίες και μαθησιακές δυσκολίες. Η ακριβής μέτρηση της προτίμησης χεριού συνεισφέρει στην καλύτερη κατανόηση της ημισφαιρικής εξειδίκευσης των ατόμων, καθώς η καλή λειτουργία του εγκεφάλου αποτελεί προϋπόθεση για την ολόπλευρη ανάπτυξη των ικανοτήτων του ατόμου. Σκοπός της συγκεκριμένης εργασίας ήταν η ποσοτική αξιολόγηση καθώς και η σύγκριση των διαφορών μεταξύ των πολλών μετρήσεων της προτίμησης χεριού και η διερεύνηση των προβλημάτων, η ερμηνεία και η εξαγωγή συμπερασμάτων σε σχέση με την έρευνα για την αξιολόγηση και πρόβλεψη της πιο αξιόπιστης μέτρησης της προτίμησης χεριού που σχετίζεται με την εκπαίδευση των ατόμων τυπικής ανάπτυξης (ΤΠ) και με νευροαναπτυξιακές διαταραχές (ΝΔ). Από τα αποτελέσματα φάνηκε πως βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές (p<0.05) στα 350 άτομα τυπικής ανάπτυξης αλλά κυρίως στα 350 άτομα με νευροαναπτυξιακές διαταραχές (50 άτομα με Δυσλεξία, 50 άτομα με Διαταραχή Ελλειμματικής προσοχής και Υπερκινητικότητα, 50 άτομα στο φάσμα του αυτισμού, 50 άτομα με Νοητική καθυστέρηση, 50 άτομα με Εγκεφαλική παράλυση, 50 άτομα με Σύνδρομο Down και 50 άτομα με σπάνιες νευροαναπτυξιακές διαταραχές όπως φαινυλοκετονουρία, σύνδρομο Klinefelter, σύνδρομο Prader Willi, σύνδρομο Turner, σύνδρομο Marfan, Οζώδης Σκλήρυνση και νευροινωμάτωση) ηλικίας 13-25 ετών. Οι πιο κατάλληλες μέθοδοι για την ποσοτική αξιολόγηση της πλευρίωσης των ατόμων ΤΠ και των ατόμων με ΝΔ, ήταν το πηλίκο πλευρίωσης (DQ) (Johnson, 1936) και το πηλίκο (λˆ) (Grouios et al., 2009 αναφορά σε Bryden & Sprott, 1981), με κάποιους περιορισμούς. Επίσης, βρέθηκε πως η ποικιλία των ερωτήσεων και κυρίως οι ερωτήσεις που αφορούσαν πιο επιδέξιες δεξιότητες προέβλεψαν την προτίμηση χεριού στα άτομα με νευροαναπτυξιακές διαταραχές και ανέδειξαν την εγκεφαλική τους πλευρίωση, συγκριτικά με τον τυπικό πληθυσμό, συμφωνώντας με πολλά ευρήματα μελετών (Peters, 1998· Curt, Mesbah, Lellouch, & Dellatolas, 1997). Επιπλέον, τα άτομα με νευροαναπτυξιακές διαταραχές παρουσίασαν άτυπη εγκεφαλική πλευρίωση, υποδεικνύοντας πως καθώς είναι ένας πληθυσμός με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες είναι αναγκαίo να αξιολογείται με ειδικά εργαλεία για την προτίμηση χεριού. Η συγκεκριμένη μελέτη είναι η πρώτη που συγκρίνει και αξιολογεί εξαιρετικά πολλές μετρήσεις για την πλευρίωση σε διαφορετικούς πληθυσμούς, με αποτέλεσμα να μπορεί να αναδείξει και να προτείνει την πιο αξιόπιστη μέτρηση της προτίμησης χεριού σε άτομα τυπικής ανάπτυξης και με νευροναπτυξιακές διαταραχές. Τα πορίσματα της μελέτης είναι πρωτοποριακά, διότι αντανακλουν στην καλύτερη αξιολόγηση της κινητικής ασυμμετρίας και στην διερεύνηση της εγκεφαλικής οργάνωσης των ατόμων σε συνάρτηση με τις μαθησιακές τους δυσκολίες και έτσι στην πιο μεθοδευμένη διδασκαλία και εκμάθηση δεξιοτήτων για την καλύτερη εκπαίδευση τους. Διότι η προτίμηση χεριού αλληλεπιδρά με την ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος συμβάλλοντας στην ανάπτυξη των γνωστικών και κινητικών λειτουργιών και στην αποτελεσματικότερη αφομοίωση των ερεθισμάτων και τελικά στη μάθηση και τη σχολική επιτυχία.