Μελέτη της έκφρασης των bcl-2 και p53 στα επιθηλιακά νεοπλάσματα του νεφρού

Abstract

It is widely known that the disorders of the action of genes that control apoptosis typically cause prolongation of the life of cells and increase the likelihood of malignant transformation. Their expression and prognostic significance has been reported in various neoplasms such as lung cancer, breast cancer and esophageal cancer.The family of bcl-2 genes, originally studied in lymphomas, includes critic regulators of apoptosis. The clinical expression of bcl-2 has been associated with increased resistance of tumour cells to chemotherapy and radiation action. Regulators of apoptosis also include the protein p53 which is a multifunctional protein regulating the integrity of the genome. The p53 protein also acts as a direct activator of genes that affect the repair of DNA. When the repairing of the damage is not possible, the p53 protein activates the mechanism of apoptosis in cells. Renal carcinoma presents special characteristics such as a variety of histological types and variable therapeutic responce to chemotherapy and irradiation.Aim of this study, was to investigate the prognostic significance of the expression of bcl-2 and p53, in renal adenocarcinomas, in correlation with the grade, type, stage and survival by an immunohistochemical method.In our study, 78 cases of renal cell adenocarcinomas examined during the decade 1999-2000. The histological features were correlated with the various clinical and pathological characteristics of the tumours. Mean patient’s age was 65.4 years and the men/women ratio was 3/2. Mean tumour size was 6.8 cams and the most common location was the upper left kidney lobe.76.9% cases were clear cell adenocarcinomas, and 55.8% grade II tumours. Bcl-2 immunostain was positive in 64.1% cases and p53 positive immunostain in 17.1%Statistical analysis of the relationship between the positive immunoreaction, stage, grade and type was significant and associated with death risk as follows: Patients with positive expression of p53 had 6.92 times greater risk compared with patients with negative expression of p53. Patients with T2- tumour had 3.59 times greater risk compared with patients who were at T1 stage. Patients in T3-T4 tumour had 13.74 times greater risk compared with patients who were at T1 stage. Patients with grade 3-4 tumours had 6.85 times greater risk compared with patients with grade 2.It appeared that the expression of p53 but not of bcl-2 protein is significantly related to survival. As a consequence, the statistical analysis of the results proposed a survival-related equation as follows: H(t;Z)=Ho(t) x exp(1,93 x expression of p53+1,28 x (stage:T2)+2,62 x(stage:T3-T4)+1,92 x (grade3-4).(H(t;Z)=hazard, Ho(t)=baseline hazard)This equation offers valuable information about the risk of death of patients with renal cell carcinoma. Specifically, the death risk at a certain time increases in relation to the expression of p53, the grade, and the stageIdentical mathematical model is not mentioned in the recent bibliography.

Το ενδιαφέρον των ερευνητών πρόσφατα, έχει από καιρό στραφεί στην μελέτη της σχέσης της απόπτωσης των νεοπλασματικών κυττάρων διαφόρων όγκων, με την πρόγνωση. Οι διαταραχές της δράσης των γονιδίων, που ελέγχουν τον κυτταρικό θάνατο συνήθως προκαλούν επιμήκυνση της ζωής των κυττάρων και αύξηση της πιθανότητας εξαλλαγής τους, η έκφρασή τους δε επηρεάζεται συχνά κατά την ανάπτυξη του καρκίνου.Είναι γνωστό ότι η οικογένεια των γονιδίων bcl-2 που μελετήθηκαν αρχικά σε λεμφώματα, περιλαμβάνει κριτικούς ρυθμιστές της απόπτωσης. Η κλινική έκφραση του bcl-2 έχει συσχετισθεί με αυξημένη αντοχή των νεοπλασματικών κυττάρων σε χημειοθεραπευτικά σχήματα και στην δράση της ακτινοβολίας.Στους ρυθμιστές της απόπτωσης περιλαμβάνεται επίσης η πρωτείνη p53, μια πολυπαραγοντική, ογκοκατασταλτική πρωτεΐνη η οποία ρυθμίζει και ελέγχει την ακεραιότητα του γονιδιώματος.Στην εργασία αυτή, έγινε προσπάθεια διερεύνησης της ανοσοιστοχημικής έκφρασης του bcl-2 και της p53, σε αδενοκαρκινώματα νεφρού, με σκοπό να διερευνηθεί η προγνωστική σημασία αυτών σε συνδιασμό με το στάδιο, το βαθμό διαφοροποίησης, τον ιστολογικό τύπο.Υλικό της μελέτης αποτέλεσαν 78 αδενοκαρκινώματα νεφρού, που μελετήθηκαν κατά τη χρονική περίοδο 1991-1999. Η ηλικία των ασθενών κυμαινόταν από τα 34 έως και τα 86 χρόνια, με μέση ηλικία τα 65,4 έτη. Το μέσο μέγεθος του όγκου ήταν τα 6,82 εκατοστά Το 62,8% των ασθενών ήταν άνδρες (σχέση ανδρών/γυναικών 2:1). Στο 53,8% των ασθενών ο όγκος εντοπίστηκε στον αριστερό λοβό. Επίσης, στην πλειοψηφία των ασθενών ο όγκος εντοπίστηκε στον άνω πόλο. Το μέσο μέγεθος των νεοπλασμάτων ήταν 6,8 (±3,4). Το 76,9% των νεοπλασμάτων ήταν διαυγοκυτταρικά. Τέλος, το 55,8% των όγκων είχαν grade 2 και το 52,6% ήταν στάδιο Τ1.Η στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων, οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η έκφραση του p53 -και όχι του bcl-2 -είναι στατιστικά σημαντική, όσον αφορά την επιβίωση. Η έκφραση του p53, το στάδιο κατά ΤΝΜ και το grade βρέθηκαν να σχετίζονται ανεξάρτητα και να προβλέπουν το θάνατο των ασθενών από τη νεοπλασματική νόσο. Έτσι: Οι ασθενείς με θετική έκφραση του p53 είχαν 6,92 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο σε σύγκριση με τους ασθενείς με αρνητική έκφραση του p53. Οι ασθενείς που ήταν στο Τ2 στάδιο κατά ΤΝΜ είχαν 3,59 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο σε σύγκριση με τους ασθενείς που ήταν στο Τ1 στάδιο. Οι ασθενείς που ήταν στα Τ3-Τ4 στάδια κατά ΤΝΜ είχαν 13,74 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο σε σύγκριση με τους ασθενείς που ήταν στο Τ1 στάδιο. Οι ασθενείς με grade 3-4 είχαν 6,85 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο σε σύγκριση με τους ασθενείς με grade 2.Περαιτέρω ανάλυση, οδήγησε στην ανάπτυξη μαθηματικού μοντέλου, που στόχο έχει τον υπολογισμό της επιβίωσης των ασθενών σε δεδομένο χρόνο. Το μαθηματικό μοντέλο που προέκυψε είναι:H(t;Z)=Ho(t)×exp{1,93×Θετική έκφραση p53+1,28×(Stage: T2) +2,62× (Stage:T3-T4)+ 1,92×(grade:3-4)}[όπου H(t ; Z) είναι ο κίνδυνος (hazard) την στιγμή t δεδομένων των μεταβλητών Ζ (όπου Ζ είναι οι μεταβλητές του μοντέλου) και H0(t) είναι ο baseline κίνδυνος (hazard), δηλαδή ο κίνδυνος όταν όλες οι μεταβλητές πάρουν την τιμή μηδέν.]Συμπερασματικά, η εξίσωση αξιοποιεί τα κλινικοπαθολογοανατομικά στοιχεία με αποδεδειγμένη προγνωστική σημασία -δηλαδή το μέγεθος και τον βαθμό κακοηθείας του όγκου ή το στάδιο της νόσου- σε συνδυασμό με τη θετική έκφραση της p53. Αυτό το μαθηματικό μοντέλο επιβίωσης, χρησιμοποιεί τις ελάχιστες δυνατόν μεταβλητές, οι οποίες είναι σχετικά εύκολα και άμεσα προσδιορίσιμες –καθώς ιδιαίτερη προσπάθεια απαιτεί μόνο η ανοσοιστοχημική μελέτη της p53– με αποτέλεσμα να καθιστά το μοντέλο αυτό ιδιαίτερα εύχρηστο, όσον αφορά στην κλινική εφαρμογή του.