Το ταξίδι: η βιωμένη εμπειρία ως μέσο συγκρότησης του υποκειμένου

Abstract

This dissertation examines a group of Greek tourists traveling abroad in order to feature the importance of traveling to the process of construction of their identities. Based on participant observation and semi-structured interviews, this study aims to explore how traveling is experienced during the trip but also back at home.The main questions which are examined are: To what extent people traveling in groups reflect the dominant representations of tourists. Is traveling an “extraordinary experience”, clearly separated from daily life routine or is it a part of it? How traveling is conceptualized and experienced. How travel enthusiasts perform their subjectivity through consumption practices related to traveling and in which ways the objects acquired abroad are involved in this process.This ethnographic research, embracing some of the existential principles, draws mostly on the theoretical fields of the anthropology of tourism, the anthropology of experience, consumption and material culture.

Αντικείμενο μελέτης της παρούσας διδακτορικής διατριβής αποτελούν οι Έλληνες που ταξιδεύουν στο εξωτερικό για τουρισμό τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο, μεμονωμένα ή οργανωμένα και στόχος της είναι να αναδείξει την ιδιαίτερη σχέση που αναπτύσσουν οι άνθρωποι που ταξιδεύουν με το ταξίδι, σχέση την οποία αξιολογούν ως κομβική στη διαδικασία συγκρότησης της ταυτότητάς τους. Μέσα από συμμετοχική έρευνα και ημιδομημένες συνεντεύξεις, η έρευνα στοχεύει στη διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους βιώνεται η εμπειρία του ταξιδιού, αλλά και του τρόπου με τον οποίο αυτή γίνεται αντιληπτή αναστοχαστικά στην επιστροφή. Πώς, δηλαδή, η εμπειρία του ταξιδιού μετατρέπεται σε αντικείμενο αφήγησης και παρουσίασης σε σημαντικούς και μη σημαντικούς Άλλους.Πιο συγκεκριμένα, τα βασικά ερωτήματα που στα οποία επιχειρεί να απαντήσει η διατριβή μπορούν να συνοψιστούν ως εξής: Αν και σε ποιο βαθμό οι άνθρωποι που συμμετέχουν σε οργανωμένα ταξίδια ανταποκρίνονται στις κυρίαρχες αναπαραστάσεις των τουριστών-καταναλωτών. Κατά πόσο το ταξίδι αποτελεί «εξαιρετική εμπειρία», όπως την ορίζει ο Dilthey, απόλυτα διακριτή από την καθημερινότητα των ανθρώπων που ταξιδεύουν ή μήπως αποτελεί απλώς συνέχεια της καθημερινότητάς τους. Με ποιον τρόπο επιτελείται και βιώνεται η υποκειμενικότητα στο ταξίδι μέσα από καταναλωτικές πρακτικές και πώς αυτές οι πρακτικές ερμηνεύονται από τους ταξιδιώτες και χρησιμοποιούνται ως μέσο της κατά Bourdieu διάκρισης, όταν γίνονται αντικείμενο αφήγησης. Τέλος, ποιες είναι οι εννοιολογήσεις που αποδίδουν οι πληροφορητές μου στο ταξίδι, ποιος ο ρόλος της κατανάλωσης και η σημασία των αντικειμένων που αποκτώνται κατά τη διάρκειά του και με ποιον τρόπο αυτά εμπλέκονται στις παραπάνω υποθέσεις έρευνας.Η εθνογραφική αυτή μελέτη, υιοθετώντας ορισμένες από τις βασικές υποθέσεις του υπαρξισμού, αντλεί από τις θεωρητικές αναζητήσεις πεδίων όπως η Ανθρωπολογία του Τουρισμού, η Ανθρωπολογία της Εμπειρίας, η μελέτης της Κατανάλωσης και του Υλικού Πολιτισμού.