Συγκριτική νεφρική απέκκριση ηλεκτρολυτών (NA, K και CA) τις πρώτες εβδομάδες ζωής σε πρόωρα και τελειόμηνα νεογνά που νοσηλεύονται στη ΜΕΝΝ

Abstract

INTRODUCTION The different factors that can influence the kidney’s development and function during the perinatal period have not been studied extensively so far. Factors like perinatal stress, jaundice, RDS and the administration of different drugs have been studied separately in various studies but the number of the neonates included was small and the results inconsistent. PATIENTS AND METHODS The present study was performed in the ΝICU of the University Hospital of Ioannina. At least one blood sample with the concomitant 3 hour urine collection was the requirment for the inclusion of the neonate in the study. At the end 774 neonates were included and their files analysed. From these neonates blood was drawn for routine blood tests and a 3 hour urine collection was taken to check the UCr and electrolytes after the 2nd day of life. The neonates included in the study were divided in three groups according to their Gestational Age (GA), group A (GA>36 weeks, n=494), group B (GA 34-36 weeks, n=150) and group C (GA<34 weeks, n=130). Since GA is a factor that affects both the glomerular and the tubular function of the kidney as well as neonates’ development in general. The present study has been designed to consider the frequency of renal dysfunction in the difined groups (according to the GA) and furthermore to explore if the perinatal factors can affect each group in a different way. Furthermore an attempt was made to compare the results of the different groups.RESULTSIn group A the levels of SeCr were independently related with the duration of AG treatment, the GA, the birth weight, the chronological age and decreased as the neonates aged. Perinatal stress is a prognostic factor for the presence of impaired renal function. The neonates receiving AG had an 80% increased risk to have impaired kidney function. FENa is independently related with the duration of AG treatment, the GA, the chronological age and the aminoglycoside treatment is a positive prognostic factor for the presence of high FENa values. FEK and UK/UCr are independently related with GA and the presence of jaundice decreases by 20% the presence of high FEK values. In group B, SeCr is independently related with the duration of AG treatment, the GA, the chronological age and decreases as the neonate ages and perinatal stress is a prognostic factor for the presence of impaired renal function. FENa is independently related with the duration of AG treatment and the chronological age, and the aminoglycoside treatment is a positive prognostic factor for the appearance of high FENa values. On the contrary maternal prenatal steroid administration is a negative predictive factor for FENa. FEK and UK/UCr are independently related with jaundice and its presence decreased the presence of high FEK.In group C, SeCr is independently related with the chronological day and the presence of impaired fenal function is positively influenced from the prenatal steroid administration. FENa is independently related with BW, the chronological day and the presence of RDS is an independent prognostic factor. FEK is independently related with the chronological day and the duration of AG treatment and RDS is an independent negative prognostic factor for FEK. UCa/UCr is independently related with the duration of AG treatment and so is UK/UCr, which also relates with the chronological day. CONCLUSIONIn neonates the impaired renal function is multifactorial in origin. This impairment can be due to the synergy of the various perinatal factors.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η μελέτη των διαφόρων παραγόντων που μπορεί να επιδράσουν στην ανάπτυξη και τη λειτουργία του νεφρού κατά την περιγεννητική περίοδο είναι ένα θέμα που δεν έχει μελετηθεί εκτεταμένα μέχρι τώρα. Παράγοντες όπως η περιγεννητική ασφυξία, υπερχολερυθριναιμία, το ιδιοπαθές σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας (ΙΣΑΔ), και η χορήγηση ορισμένων φαρμάκων έχουν μελετηθεί ξεχωριστά σε διάφορες μελέτες, αλλά ο αριθμός των νεογνών που έχει συμπεριληφθεί στις μελέτες αυτές είναι πάρα πολύ μικρός και με αντικρουόμενα σε πολλές περιπτώσεις αποτελέσματα.ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ Η μελέτη αυτή εκπονήθηκε στη Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών του ΠΠΓΝΙ Τουλάχιστον μια αιμοληψία με ταυτόχρονη συλλογή ούρων ήταν προϋπόθεση να συμπεριληφθεί το νεογνό στην μελέτη και τελικά συμπεριλήφθηκαν τα 774 και οι φάκελοί τους μελετήθηκαν και αναλύθηκαν. Στα νεογνά αυτά που νοσηλευόταν αυτή την περίοδο προγραμματιζόταν λήψη αίματος για εκτίμηση ηλεκτρολυτών ταυτόχρονα με αιμοληψία ρουτίνας και επιπλέον συλλογή ούρων τριώρου για προσδιορισμό κρεατινίνης και ηλεκτρολυτών στα ούρα μετά την 2η ημέρα ζωής. Επειδή η ηλικία κύησης είναι παράγοντας που επηρεάζει και τη σπειραματική και τη σωληναριακή νεφρική λειτουργία αλλά και γενικά την ωρίμανση του νεογνού, τα μελετηθέντα νεογνά χωριστήκαν σε 3 ομάδες, αυτά με ηλικία κύησης >36 εβδομάδες (ομάδα A, n=494), αυτά με ηλικία κύησης 34-36 εβδομάδες (ομάδα B, n=150) και σε αυτά με ηλικία κύησης <34 εβδομάδες (ομάδα Γ, n=130). Η συγκεκριμένη μελέτη που παρουσιάζεται έχει σχεδιαστεί να μελετήσει τη συχνότητα διαταραχής της νεφρικής λειτουργίας σε ομάδες νεογνών με διαφορετικές ηλικίες κύησης και να ερευνήσει εάν οι περιγεννητικοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν διαφορετικά τις ομάδες. Μελετάται και συγκρίνεται η σπειραματική και η σωληναριακή λειτουργία σε ομάδες πρόωρων και τελειόμηνων νεογνών σε σύγκριση με αντίστοιχους μάρτυρες. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑΣτην ομάδα Α (ΗΚ > 36 εβδ.) η SeCr συνδέεται ανεξάρτητα με τη διάρκεια χορήγησης αμινογλυκοσιδών, την ηλικία κύησης, το βάρος γέννησης και μειώνεται με την χρονολογική ηλικία. Προγνωστικός παράγοντας για την ύπαρξη επηρεασμένης νεφρικής λειτουργίας (SeCr >1,3mg/dl) είναι η παρουσία ΥΙΕ. Επίσης τα νεογνά τα οποία έλαβαν αμινογλυκοσίδες είχαν αυξημένο κατά 80% τον κίνδυνο εμφάνισης επηρεασμένης νεφρικής λειτουργίας. Η FENa συνδέεται ανεξάρτητα με τη διάρκεια χορήγησης αμινογλυκοσιδών, την ηλικία κύησης, και την χρονολογική ηλικία και η χορήγηση αμινογλυκοσιδών αποτελεί θετικό προγνωστικό παράγοντα για την παρουσία υψηλών τιμών FENa. H FEK και UK/UCr είναι ανεξάρτητα συνδεδεμένες με τα επιπεδα TBIL και την ηλικία κύησης και η παρουσία ικτέρου μείωσε τον κίνδυνο ύπαρξης παθολογικού FEK κατά 20%.Στην ομάδα Β (ΗΚ 34-36 εβδ) η SeCr είναι ανεξάρτητα συνδεδεμένη με τη διάρκεια χορήγησης αμινογλυκοσιδών, τη χρονολογική ηλικία και η μέση τιμή της μειώνεται με την αύξηση της χρονολογικής ηλικίας. Προγνωστικός παράγοντας για την ύπαρξη επηρεασμένης νεφρικής λειτουργίας είναι η παρουσία ΥΙΕ. Η FENa συνδέεται ανεξάρτητα με τη διάρκεια χορήγησης αμινογλυκοσιδών και τη χρονολογική ηλικία. Η χορήγηση αμινογλυκοσιδών αποτελεί θετικό προγνωστικό παράγοντα για την παρουσία υψηλών τιμών FENa, ενώ αρνητικό προγνωστικό παράγοντα αποτέλεσε η χορήγηση προγεννητικά στεροειδών στη μητέρα. H FEK και UK/UCr είναι ανεξάρτητα συνδεδεμένες με τα επιπεδα TBIL και η παρουσία ικτέρου φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο ύπαρξης παθολογικού FEK κατά 10% περισσότερο σε σύγκριση με την ομάδα Α.Στην ομάδα Γ (ΗΚ<34 εβδ.) η SeCr είναι ανεξάρτητα συνδεδεμένη μόνο με τη χρονολογική ηλικία και η παρουσία επηρεασμένης νεφρικής λειτουργίας επηρεάζεται θετικά από την προγεννητική χορήγηση στεροειδών. Το βάρος γέννησης του νεογνού και η χρονολογική ηλικία είναι ανεξάρτητοι προγνωστικοί παράγοντες της τιμής του FENa και η παρουσία ΙΣΑΔ αποτελεί ανεξάρτητο προγνωστικό παράγοντα για την παρουσία υψηλών τιμών FENa. Η χρονολογική ηλικία και η διάρκεια χορήγησης αμινογλυκοσιδών είναι ανεξάρτητοι προγνωστικοί παράγοντες της τιμής του FEΚ και η παρουσία ΙΣΑΔ αποτελεί ανεξάρτητο προγνωστικό παράγοντα για την παρουσία υψηλών τιμών FEΚ. Η διάρκεια χορήγησης αμινογλυκοσιδών αποτελεί ανεξάρτητο προγνωστικό παράγοντα για τις τιμές UCa/UCr όπως και της UK/UCr η οποία όμως σχετίζεται και με τη χρονολογική ηλικία.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΣτα νεογνά, η διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας είναι πολυπαραγοντικής αιτιολογίας και μπορεί να οφείλεται στη συνέργεια των επιμέρους περιγεννητικών παραγόντων που φαίνεται να την επηρεάζουν ξεχωριστά. Ανευρίσκεται πολύ ισχυρή αρνητική συσχέτιση μεταξύ υπερχολερυθριναιμίας και απέκκρισης Κ, το οποίο χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.