Ακαδημαϊκά προγράμματα σπουδών για αρχική εκπαίδευση καθηγητών ξένων γλωσσών στην Ευρώπη: αξιολόγησή τους με βάση τις αρχές του Συμβουλίου της Ευρώπης

Abstract

This thesis aims to draw conclusions concerning the academic programs for initial education of foreign language teachers in relevance to the 40 key elements presented to the European Profile for Language Teacher Education: A Frame of Reference (European Commission: 2004). It also attempts to identify similarities and differences between different countries on issues concerning the structure and content of the academic curricula and the necessary minimum requirements in order for somebody to be qualified to work as a foreign language teacher in secondary education in the respective countries. In addition, a second level of research aims at drawing conclusions regarding the initial training of trainee language teachers of the English and French department of the Aristotle University of Thessaloniki. The trainee students are asked to evaluate their academic curricula based on the 40 key elements found on the Profile. The first part of the research provides a descriptive analysis and an evaluation of the academic curricula for initial language teacher training (English and/or French language teacher) in 29 countries, member states of the European Center of Modern Languages-ECML. The researcher has adopted the convenience sampling for the selection of the academic curricula. The basic tool for collecting the data is a table-evaluation questionnaire, shown in the last section of the second chapter. The second part of the research attempts to evaluate the competences acquired by trainees teachers of English and French during their studies at the Aristotle University of Thessaloniki, as well as to record their aspirations and views on improving the existing curriculum. The main data collection tool is the questionnaire distributed to teacher students of the English and French department. The survey shows that there are substantial differences between the academic curricula for initial education of language teachers regarding the minimum requirements needed in each country for the selection, hiring and training of teachers. On the other hand the differences between the academic curricula with regard to the 40 key elements of the Profile do not seem so intense. Even though, there are small variations among the academic curricula it is proved that the highest score is awarded to the countries that provide the more extensive education. Finally, the survey findings show that the 40 key elements of the Profile are sufficiently covered in the academic curricula for initial education of English and French language teachers in the Aristotle University of Thessaloniki and they suggest more emphasis on teaching practice, ways of enhancing communication and cooperation with other universities and research centers abroad.

Πρωταρχικός στόχος της διατριβής είναι η διατύπωση συμπερασμάτων για τα ακαδημαϊκά προγράμματα αρχικής εκπαίδευσης των καθηγητών ξένων γλωσσών, όσον αφορά στο βαθμό κάλυψης των 40 τίτλων, που ορίζει το έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ευρωπαϊκό Προφίλ για την Εκπαίδευση Καθηγητών Ξένων Γλωσσών – Ένα Πλαίσιο Αναφοράς (European Commission: 2004). Επιπλέον, επιχειρείται ο εντοπισμός ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ των διαφορετικών χωρών σε θέματα που αφορούν τη δομή και το περιεχόμενου του ακαδημαϊκού προγράμματος σπουδών, αλλά και, τα απαιτούμενα προσόντα για τη δυνατότητα εργασίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση της εκάστοτε χώρας. Επιπρόσθετα, σε ένα δεύτερο επίπεδο έρευνας, πραγματοποιείται η διατύπωση συμπερασμάτων αναφορικά με την αρχική εκπαίδευση των εκπαιδευόμενων καθηγητών ξένων γλωσσών του αγγλικού και γαλλικού τμήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε σχέση με τους 40 τίτλους του Προφίλ. Η έρευνα αποτελείται από δύο διακριτά τμήματα. Το πρώτο τμήμα της έρευνας παρέχει την περιγραφική ανάλυση και την αξιολόγηση των ακαδημαϊκών προγραμμάτων σπουδών για την αρχική εκπαίδευση καθηγητών αγγλικής και γαλλικής γλώσσας στα κράτη-μέλη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Σύγχρονων Γλωσσών (αγγ. European Centre of Modern Languages-ECML). Η επιλογή των ακαδημαϊκών προγραμμάτων σπουδών που συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα έγινε με τυχαία βολική δειγματοληψία. Το βασικό εργαλείο συλλογής των δεδομένων της έρευνας είναι ο πίνακας αξιολόγησης-ερωτηματολόγιο, ο οποίος παρουσιάζεται στο τελευταίο τμήμα του δεύτερου κεφαλαίου. Το δεύτερο τμήμα της έρευνας επιχειρεί να αποτιμήσει τις ικανότητες που αποκτούν οι εκπαιδευόμενοι καθηγητές αγγλικής και γαλλικής γλώσσας κατά τη διάρκεια των σπουδών τους στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, καθώς επίσης και να καταγράψει τις προσδοκίες και τις απόψεις τους για τη βελτίωση του υπάρχοντος προγράμματος σπουδών. Το βασικό εργαλείο συλλογής των δεδομένων είναι το ερωτηματολόγιο που διανεμήθηκε σε φοιτητές του αγγλικού και γαλλικού τμήματος. Η έρευνα μαρτυρεί ότι υπάρχουν έντονες διαφοροποιήσεις μεταξύ των ακαδημαϊκών προγραμμάτων σπουδών για την αρχική εκπαίδευση καθηγητών ξένων γλωσσών όσον αφορά στις ρυθμίσεις που ισχύουν στα κράτη για την επιλογή, πρόσληψη και την κατάρτιση εκπαιδευτικών. Από την άλλη πλευρά, όσον αφορά στην αξιολόγηση των ικανοτήτων των εκπαιδευόμενων καθηγητών με βάση τους 40 τίτλους του Ευρωπαϊκού Προφίλ για την Εκπαίδευση Καθηγητών ξένων Γλωσσών-Ένα πλαίσιο αναφοράς, οι διαφορές μεταξύ των ακαδημαϊκών προγραμμάτων σπουδών δεν φαίνονται τόσο έντονες. Επιβεβαιώνονται, βέβαια, οι χώρες, οι οποίες παρέχουν την εκτενέστερη επιμόρφωση λαμβάνοντας την υψηλότερη βαθμολογία. Εντούτοις, διαπιστώνονται σχετικά μικρές διακυμάνσεις μεταξύ των υπόλοιπων χωρών. Αναφορικά με τα ακαδημαϊκά προγράμματα σπουδών για αρχική εκπαίδευση καθηγητών ξένων γλωσσών αγγλικής και γαλλικής γλώσσας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης διαπιστώνεται ότι οι συμμετέχοντες στη έρευνα φοιτητές θεωρούν ότι οι 40 τίτλοι του Προφίλ καλύπτονται σε επαρκή βαθμό και προτείνουν για τη βελτίωση των προγραμμάτων σπουδών περισσότερη βαρύτητα στην πρακτική άσκηση, στους τρόπους επικοινωνίας με άλλα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού και στη χρήση του Ευρωπαϊκού Γλωσσικού Φάκελου.