Ο συσχετισμός της συμπαθητικής νεύρωσης και της αθηρωμάτωσης στις καρωτίδες του ανθρώπου

Abstract

In the developed world atherosclerosis is by far the greatest cause of death and it is becoming increasingly important in developing countries too.Knowledge of the pathogenesis is incomplete. The appearance of atherosclerotic plaques and the subsequent stenosis of arteries lead to myocardial infarction, stroke and peripheral vascular disease.Not much is known about effective mechanisms to reduce the impact of the consequences of the disease and much is to be learned as in many fields there is still uncertainty. One particular field concerns the influential role of atherosclerosis to the sympathetic nervous system.The AIM of this research is the study of anatomic and histological changes of human atherosclerotic carotids in relation to the sympathetic nervous system.MATERIAL and METHOD: An autopsy study of 20 men and women was performed. Moreover, atherosclerotic lesions of 14 patients who underwent endarterectomy surgery for carotid stenosis were also included in the research. The atherosclerotic plaques were removed gently, photographed and sliced transversely in thick slices. The specimens were transferred to the Medical School Research Center for staining and microscopic study of the sympathetic nervous system.RESULTS: The use of fluorescence staining showed that the presence of atherosclerotic lesions affects the sympathetic nervous system which appears diminished in both cases (patients and corpses).CONCLUSIONS: Fluorescein can be used for the detection of atherosclerosis. The atherosclerotic lesions are more illuminative. In these lesions the sympathetic nervous system appears to be diminished in comparison to lesions without atherosclerotic disease. Further studies are needed to estimate more these findings.

Στο σύγχρονο κόσμο η αθηρωματική νόσος είναι εξαιρετικά συχνή και διαρκώς αυξανόμενη όπως προκύπτει από πολλές διεθνείς προοπτικές και αναδρομικές επιδημιολογικές μελέτες.. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσες είναι οι παρατηρήσεις που αφορούν σε διαταραχές της συμπαθητικής νεύρωσης κατά τη συνύπαρξη αθηρωματικής νόσου.Σκοπός της παρούσας ερευνητικής εργασίας είναι να μελετηθούν οι ανατομικές και ιστοπαθολογικές διαταραχές που υφίστανται οι καρωτίδες σε ό,τι αφορά στην αυτόνομη λειτουργία και στον βαθμό διαφοροποίησης της συμπαθητικής νεύρωσης κατά την παρουσία αθηρωματικής νόσου.Για την πραγματοποίηση της ερευνητικής αυτής εργασίας μελετήθηκαν οι καρωτίδες 20 συνολικά πτωμάτων που χρησιμοποιήθηκαν για την εκπαίδευση των δευτεροετών φοιτητών της Ιατρικής Σχολής κατά την περίοδο 2005-2011. Παράλληλα έγινε μελέτη εκτομηθέντος υλικού του οποίου η συλλογή προήλθε από 14 ασθενείς που χειρουργήθηκαν σε κρατικό νοσοκομείο λόγω καρωτιδικής στένωσης και οι οποίοι έδωσαν τη συγκατάθεσή τους για τη μελέτη του.Στην παρούσα ερευνητική εργασία έγινε αμφοτερόπλευρη λήψη των καρωτίδων και τοποθέτησή τους σε διάλυμα φορμόλης 20%. Η παρασκευή του καρωτιδικού ιστού έγινε με αμβλείς προσεκτικούς χειρισμούς για την καλύτερη δυνατή απομόνωση του αγγείου από τον πέριξ ινολιπώδη ιστό.Το κάθε ιστικό τεμάχιο στάλθηκε στο Παθολογοανατομικό Εργαστήριο για ιστοπαθολογοανατομική εξέταση. Αυτή περιελάμβανε πολλαπλές ιστολογικές τομές στο καρωτιδικό υλικό που είχε κατάλληλα μονιμοποιηθεί σε διάλυμα φορμόλης και στη συνέχεια χρώση του με 5-φλουορεσκεΐνη που επιτρέπει τη μελέτη νευρικού ιστού. Τα ιστοτεμάχια εξετάζονταν στη συνέχεια ως προς τις συμπαθητικές τους απολήξεις.Τέλος, τα ευρισκόμενα στοιχεία από την παραπάνω μελέτη καταγράφηκαν και τα αποτελέσματα αξιολογήθηκαν σε σχέση με τα ιστοπαθολογικά ευρήματα που προήλθαν από την ανάλυση του ιστορικού, την κλινική και εργαστηριακή εξέταση ασθενών που χειρουργήθηκαν για αθηρωματική νόσο καρωτίδων με στόχο να διερευνηθεί ο βαθμός της συσχέτισης του αθηρώματος με διαφοροποίηση της συμπαθητικής νεύρωσης που παρατηρείται στις καρωτίδες. Ο ανοσοϊστοχημικός έλεγχος που ακολούθησε και η χρώση με φλουορεσκεΐνη έγινε με σκοπό την ανάδειξη των αθηρωματικών βλαβών και την πυκνότητα των συμπαθητικών απολήξεων. Παρατηρήθηκε ότι τόσο τα φυσιολογικά όσο και τα αθηροσκληρωτικά αγγεία παρουσίαζαν ευαισθησία προς τη χρωμογόνο ουσία. Διαπιστώθηκε ότι το επίπεδο φθορισμού ήταν ποσοτικά αυξημένο σε περιοχές με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση αθηρωματικών βλαβών σε σχέση με τα τμήματα του αγγειακού ιστού που παρουσίαζαν περιορισμένη παθολογία. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε από άποψη χρώσεων επέτρεπε παράλληλα την ανάδειξη των συμπαθητικών νευρικών απολήξεων Η ίδια διαδικασία επαναλήφθηκε και με το υλικό που παραχώρησαν οικειοθελώς ασθενείς που χειρουργήθηκαν λόγω στένωσης καρωτίδων. Συμπερασματικά, τόσο τα φυσιολογικά όσο και τα αθηρωματικά καρωτιδικά αγγεία παρουσιάζουν φθορισμό σε χρωμογόνες ουσίες. Το φαινόμενο αυτό υφίσταται τόσο σε αγγεία ζώντων ασθενών όσο και σε πτωματικό υλικό υπό την προϋπόθεση ότι έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη συντήρηση και μελέτη του υλικού. Ο βαθμός της φωτοευαισθησίας είναι μεγαλύτερος στα αγγεία που εμφανίζουν σε μεγαλύτερο βαθμό αθηρωματικές βλάβες. Οι συμπαθητικές νευρικές απολήξεις στον καρωτιδικό ιστό με την ισχυρότερη παρουσία αθηρωματικής βλάβης έχουν τη μικρότερη πυκνότητα σε σχέση με υγιείς ιστικές περιοχές. Το αποτέλεσμα αυτό αφορά σε ζώντες ασθενείς όσο και στο πτωματικό υλικό που μελετήθηκε. Με βάση τα ανωτέρω συμπεράσματα φαίνεται ο βαθμός της αθηρωμάτωσης φαίνεται ότι σχετίζεται άμεσα με τη συμπαθητική νεύρωση στις καρωτίδες.