Επιλογή δασοπονικών ειδών για αστική χρήση σε σχέση με τη συμπεριφορά τους προς τα βαρέα μέταλλα

Abstract

The research investigated forest species selection for urban use concerning their behavior to heavy metals. The research was carried out in trees of three main streets of municipality of Thessalonica: (1) M. Alexandros Avenue, (2) Egnatia road and (3) Karamanlis Avenue. Five forest species were studied: Cupressus arizonica, Albizia julibrissin, Platanus orientalis, Celtis australis and Ligustrum japonicum. Species’ selection (broadleaves or coniferous, deciduous or evergreen) wasmade on the basis of different leaf morphology (lamina-needle, simply-compound, smooth-rough) and their different growth form (tree or shrub). The following silvicultural characteristics were also measured: breast diameter, total height of tree, crown beginning height and crown’s diameters. Heavy metals that were measured are: copper (Cu), lead (Pb), chromium (Cr) nickel (Ni), cadmium (Cd), manganese (Mn) and zinc (Zn). Statistically significant differences between the studied species were found for all metals. In addition, not a single species was found to retain the highest concentration of all. Metal concentration on leaves’ surface in declining order was: manganese (Mn) > coper (Cu) > zinc (Zn) > lead (Pb) > chromium (Cr) > nickel (Ni) > cadmium (Cd). Lead (Pb) concentration on the surface of the leaves was not found statistically important between the two treatments (leaves that were washed or not). All species had bigger metals’ concentration at their lower crown part except Albizia julibrissin. Heavy metal correlation showed that there is a strong correlation between certain metals regarding leaves that were collected from the lower part of the crown and were washed with distilled water.

Η έρευνα αυτή σχεδιάστηκε για να διερευνήσει την επιλογή δασοπονικών ειδών για αστική χρήση σε σχέση με τη συμπεριφορά τους προς τα βαρέα μέταλλα. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στις δενδροστοιχίες τριών κεντρικών δρόμων του δήμου Θεσσαλονίκης: 1) λεωφόρος Μ. Αλεξάνδρου, 2) οδός Εγνατία και γ) λεωφόρος Καραμανλή. Τα πέντε δασοπονικά είδη που μελετήθηκαν ήταν: Cupressus arizonica, Albizia julibrissin, Celtis australis, Platanus orientalis και Ligustrum japonicum. Η επιλογή των ειδών (πλατύφυλλα ή κωνοφόρα, φυλλοβόλα ή αειθαλή) έγινε με βάση τη μορφολογία των φύλλων τους (έλασμα-βελόνες, απλά-σύνθετα, λεία-τραχειά) και την αυξητική μορφή τους (δένδρο ή θάμνος). Για κάθε δένδρο μετρήθηκαν και τα ακόλουθα δασοκομικά χαρακτηριστικά: η στηθιαία διάμετρος και το συνολικό ύψος του δένδρου, το ύψος έναρξης και οι διάμετροι της κόμης. Τα βαρέα μέταλλα των οποίων οι μέσες συγκεντρώσεις μετρήθηκαν ήταν ο χαλκός (Cu), ο μόλυβδος (Pb), το χρώμιο (Cr), το νικέλιο (Ni), το κάδμιο (Cd), το μαγγάνιο (Mn) και ο ψευδάργυρος (Zn). Για όλα τα μέταλλα βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα μελετηθέντα είδη. Επίσης, δεν βρέθηκε ένα είδος να κατακρατεί τη μέγιστη συγκέντρωση από όλα τα μέταλλα. Η συγκέντρωση των μετάλλων στην επιφάνεια των φύλλων σε φθίνουσα σειρά ήταν: μαγγάνιο (Mn) > χαλκός (Cu) > ψευδάργυρος (Zn) > μόλυβδος (Pb) > χρώμιο (Cr) > νικέλιο (Ni) κάδμιο (Cd). Η κατακράτηση μολύβδου (Pb) στην επιφάνεια των φύλλων δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική μεταξύ των δύο χειρισμών (φύλλα που πλύθηκαν ή όχι). Όλα τα δασοπονικά είδη παρουσίασαν μεγαλύτερες συγκεντρώσεις μετάλλων στο κάτω μέρος της κόμης εκτός του είδους Albizia julibrissin. Η έρευνα συσχέτισης των βαρέων μετάλλων που είχαν κατακρατηθεί από τα φύλλα έδειξε ότι υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ ορισμένων μετάλλων για τα φύλλα που είχαν συλλεγεί στο κάτω μέρος της κόμης και που κατά το χειρισμό είχαν πλυθεί με αποσταγμένο νερό.