Καρδιαγγειακός κίνδυνος σε ασθενείς με σπονδυλαρθροπάθειες

Abstract

The spondyloarthritides, particularly ankylosing spondylitis (AS) and psoriatic arthritis (PsA), have been related to an increased cardiovascular morbidity and mortality. The purpose of the study was to investigate whether spondyloarthritis patients have an increased prevalence of cardiovascular risk factors and the role of inflammation in disturbing them. In a cross-sectional study, non-diabetic patients with spondyloarthritis were compared to age- and sex-matched apparently healthy control subjects as regards classic cardiovascular risk factors. It was demonstrated that patients were significantly more often smokers, had lower high density lipoprotein (HDL) cholesterol levels and an elevated atherogenic index (total cholesterol/HDL). After adjustment for smoking, patients still had lower HDL values. Furthermore, PsA patients had a higher waist-to-hip ratio (WHR, an index of abdominal obesity) and serum urate levels than controls, while they more often fulfilled the criteria for the metabolic syndrome. In univariate analysis, laboratory markers of inflammation were significantly negatively correlated with HDL and apolipoprotein (Apo) AI levels, whereas, particularly in PsA, there was an additional positive correlation between inflammatory markers and obesity measures (body mass index, WHR), as well as the atherogenic index. Spondyloarthritis patients had a significantly increased carotid intima-media thickness compared to controls, although this ceased to be significant after adjustment for smoking. A group of patients with active spondyloarthritis who had not been on immunomodulatory treatment were followed for up to one year after treatment initiation. Although treatment with TNFα inhibitors and/or synthetic disease-modifying antirheumatic drugs (and low-dose glucocorticoids in 3 patients) produced a significant improvement in laboratory and clinical measures of disease activity both at 6 and 12 months, there was no significant change in either the obesity measures or serum lipid levels. It was only at 6 months that a significant decline in ApoB levels was noted coupled with a small borderline improvement in ApoAI levels and the ApoB/ApoAI ratio. However, these alterations were not sustained up to 12 months. In conclusion, spondyloarthritis patients have an increased prevalence of classic cardiovascular risk factors (smoking, low HDL and in PsA abdominal obesity and metabolic syndrome). Inflammation appears to adversely affect these factors. Immunomodulatory treatment does not seem to substantially modify obesity measures or the lipid profile, although its influence on actual cardiovascular event rates remains unknown.

Οι σπονδυλαρθρίτιδες, και κυρίως η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα (ΑΣ) και η ψωριασική αρθρίτιδα (ΨΑ), έχουν συνδεθεί με αυξημένη καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνησιμότητα. Ο σκοπός της μελέτης ήταν να διερευνήσουμε αν οι ασθενείς με σπονδυλαρθρίτιδα έχουν αυξημένο επιπολασμό παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου και το ρόλο της φλεγμονής στους παράγοντες αυτούς. Σε μια συγχρονική μελέτη, συγκρίναμε μη-διαβητικούς ασθενείς με σπονδυλαρθρίτιδα με φαινομενικά υγιή άτομα παρόμοιας ηλικίας και φύλου ως προς τους κλασικούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου. Διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς ήταν στατιστικά συχνότερα καπνιστές, είχαν χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης (HDL) και αυξημένο αθηρωματικό δείκτη (ολική χοληστερόλη/HDL). Μετά εξουδετέρωση της επίδρασης του καπνίσματος, οι ασθενείς εξακολουθούσαν να έχουν χαμηλότερες τιμές HDL. Επίσης, οι ασθενείς με ΨΑ είχαν υψηλότερο δείκτη κοιλιακής παχυσαρκίας και επίπεδα ουρικού οξέος από τους μάρτυρες και πληρούσαν συχνότερα τα κριτήρια για το μεταβολικό σύνδρομο. Σε μονοπαραγοντική ανάλυση, οι εργαστηριακοί δείκτες φλεγμονής είχαν μια στατιστικώς αντίστροφη συσχέτιση με τα επίπεδα HDL και απολιποπρωτεΐνης (Apo) ΑΙ του ορού, ενώ ειδικά στους ασθενείς με ΨΑ υπήρχε επιπλέον μια θετική συσχέτιση μεταξύ των δεικτών φλεγμονής και του αθηρωματικού δείκτη, καθώς και των δεικτών θρέψης (δείκτη μάζας σώματος, λόγου περιμέτρου μέσης προς ισχία). Οι ασθενείς με σπονδυλαρθρίτιδα είχαν σημαντικά αυξημένο πάχος έσω και μέσου χιτώνα των καρωτίδων σε σχέση με τους μάρτυρες, αν και η διαφορά αυτή έπαυε να είναι στατιστικώς σημαντική μετά προσαρμογή για το κάπνισμα. Μια ομάδα ασθενών με ενεργό σπονδυλαρθρίτιδα για την οποία δε λάμβαναν ανοσοτροποποιητική αγωγή παρακολουθήθηκαν για ένα έτος μετά την έναρξη της θεραπείας. Παρότι η θεραπεία με αντι-TNFα παράγοντες ή/και συνθετικά τροποποποιητικά της νόσου φάρμακα (και χαμηλές δόσεις γλυκοκορτικοειδών σε 3 ασθενείς) επέφερε μια σημαντική βελτίωση των εργαστηριακών και των κλινικών δεικτών ενεργότητας της νόσου τόσο στους 6, όσο και στους 12 μήνες, δεν υπήρξε καμία μεταβολή στους δείκτες θρέψης ή στα λιπίδια του ορού. Μόνο στους 6 μήνες διαπιστώθηκε μια σημαντική πτώση της ApoB και μια μικρή οριακά σημαντική βελτίωση της ApoAI και του κλάσματος ApoB/ApoAI. Ωστόσο, οι μεταβολές αυτές δε διατηρήθηκαν στους 12 μήνες. Συμπερασματικά, οι ασθενείς με σπονδυλαρθρίτιδα έχουν αυξημένο επιπολασμό κλασικών παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου (κάπνισμα, χαμηλή HDL, ειδικά οι ασθενείς με ΨΑ κοιλιακή παχυσαρκία και μεταβολικό σύνδρομο). Η φλεγμονή δείχνει πως ενέχεται στη διατάραξη των παραγόντων αυτών. Η θεραπεία με ανοσοτροποποιητικά φάρμακα, δε φαίνεται να τροποποιεί ουσιαστικά τους δείκτες θρέψης ή το λιπιδικο προφίλ, αν και η επίδρασή της στα πραγματικά καρδιαγγειακά συμβάματα παραμένει άγνωστη.