Η κινητική των εξουδετερωτικών αντισωμάτων έναντι της ιντερφερόνης-β σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση, κατά τη διάρκεια των υποτροπών της νόσου

Abstract

Multiple sclerosis (MS) is an inflammatory demyelinating disease of the central nervous system (CNS) characterized by relapsing-remitting course that affects young adults causing considerable disability. The advent of interferon beta (IFN-ß) in the treatment of relapsing-remitting MS (RRMS) changed the course of the disease by reducing the activity of the disease which is reflected by the amelioration of clinical and radiological parameters. IFN-β preparations possess immunogenic properties and induce the development of binding (Babs)- and neutralizing (Nabs)- antibodies to IFN-β. The development of Nabs is associated with attenuation of treatment effect of IFN-β and increase of disease activity. The established approach to treat relapses of MS is corticosteroid pulse therapy. In the present study we aimed to evaluate the impact of a 5-day intravenous methylprednisolone (IVMP) pulse on the kinetics of Nabs and Babs titers in patients with RRMS under treatment with IFN-β during acute relapse of the disease (subgroup A2). In order to assess the credibility of the binding and neutralizing assays used at the laboratory of B' Department of Neurology, we evaluated the incidence of anti-interferon-β antibodies in patients with RRMS under treatment with IFN-β with concomitant inadequate response to their treatment, in a subgroup of patients (subgroup A1) experiencing a relapse of the disease and in a subgroup (subgroup B) presenting stable neurological status at the time of blood sampling. Observations made during the progression of the study, urged us to verify the liability of our results and for that purpose we assessed the sensitivity of the established, recommended by World Health Organization (WHO), binding and neutralizing assays. The results are summarized as follows: 1. Patients with RRMS under treatment with IFN-β exhibiting intermediate disease activity or poor response to IFN-β treatment, developed high percentage of Nabs and Babs. 2. Among the 3 IFN-β formulations, IFN-β-1b resulted more immunogenic in comparison to IFN-β-1a preparations. 3. A subset of patients although negative for Babs, developed Nabs. This finding suggests that mechanisms other than the presence of Nabs, may be responsible for the abolition of IFN-β bioactivity. 4. Methylprednosolone significantly reduces Nabs though not Babs titers, its effect is augmented up to 1 month post-course and remains up to approximately 6 months. 5. Initial Nabs titers determined their kinetics at the end of IVMP therapy. 6. EDSS reduction due to IVMP tended to be better in the Nabs-positive patients. 7. Western blot assay is more sensitive than ELISA for the detection of Babs, while Real-time-PCR confirms the results of the cytopathic effect assay for the detection of Nabs. Information on Nabs status in combination with MxA bioactivity, provide valuable assistance to the neurologist in treating patients, especially in those presenting inadequate response to their IFN-β treatment, thus supporting difficult or ambiguous decisions on whether to continue or terminate their therapy. Intravenous therapy with methylprednisolone during a relapse of the disease exerts beneficial effect on the resolution of symptoms and the decrease of Nabs titers, but its practical value in resolving the problematic issue of Nabs is limited, especially in regards to high Nabs levels of major clinical importance.

Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) είναι μια φλεγμονώδης απομυελινωτική νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ), με συνήθη πορεία εξάρσεων και υφέσεων, που προσβάλλει κατ' εξοχήν τη νεαρή ηλικία προκαλώντας σημαντική αναπηρία. Η εισαγωγή της ιντερφερόνης-β (IFN-β) στη θεραπεία της υποτροπιάζουσας-διαλείπουσας ΣΚΠ (ΥΔΣΚΠ) άλλαξε τη φυσική πορεία της νόσου μειώνοντας τη δραστηριότητά της όπως αποτυπώνεται από τη βελτίωση κλινικών και ακτινολογικών δεικτών. Τα σκευάσματα της IFN-β ωστόσο μπορεί να πυροδοτήσουν ανοσολογικές αντιδράσεις που συχνά οδηγούν στην ανάπτυξη συνδετικών (Babs) και εξουδετερωτικών (Nabs) αντισωμάτων έναντι της IFN-β. Η εμφάνιση των Nabs έχει συσχετιστεί με ελάττωση του θεραπευτικού αποτελέσματος της IFN-β και την αύξηση της δραστηριότητας της νόσου. Η ενδεδειγμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση της οξείας υποτροπής της νόσου είναι η χορήγηση στεροειδών. Στην παρούσα μελέτη θελήσαμε να καταγράψουμε την επίδραση της ενδοφλέβιας χορήγησης μεθύλ-πρεδνιζολόνης (ΕΦΜΠ) στην κινητική των Nabs και Babs σε ασθενείς με ΥΔΣΚΠ υπό θεραπεία με IFN-β ενώ βρίσκονται σε έξαρση της νόσου (υποομάδα Α2). Για λόγους που αφορούν στην αξιοπιστία των μεθόδων εντοπισμού των αντισωμάτων που εφαρμόστηκαν στο εργαστήριο της Β' Νευρολογικής κλινικής, μελετήθηκε η συχνότητα εμφάνισης των αντισωμάτων έναντι της IFN-β σε ασθενείς με ανεπαρκή ανταπόκριση στη θεραπεία, σε υποομάδα αυτών (υποομάδα A1) που παρουσίασαν υποτροπή της νόσου και σε υποομάδα ασθενών με σταθερή νευρολογική κατάσταση (υποομάδα Β) κατά τη χρονική περίοδο της αιμοληψίας. Επιπρόσθετα, η ροή των αποτελεσμάτων, μας ώθησε στην επαλήθευση της ευαισθησίας των καθιερωμένων, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μεθόδων ανίχνευσης των συνδετικών αρχικά, και των εξουδετερωτικών αντισωμάτων αργότερα. Τα αποτελέσματα-συμπεράσματα συνοψίζονται ως εξής: 1. Ασθενείς με ΥΔΣΚΠ υπό αγωγή με IFN-β, που παρουσιάζουν ανεπαρκή ανταπόκριση στη θεραπεία, ανέπτυξαν υψηλό ποσοστό Nabs και Babs. 2. Από τα 3 σκευάσματα IFN-β που χρησιμοποιούνταν στη θεραπεία των ασθενών, η IFN-β-lb αναδείχτηκε περισσότερο αντιγονική από τις IFN-β-1a. 3. Ένα ποσοστό ασθενών εμφάνισε εξουδετερωτική δραστηριότητα απουσία συνδετικών αντισωμάτων. Το εύρημα αυτό συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι και άλλοι μηχανισμοί, πλην της παρουσίας αντισωμάτων, μπορεί να υπεισέρχονται στην εξουδετέρωση της βιολογικής δράσης της IFN-β. 4. Η ΕΦΜΠ μειώνει σημαντικά τον τίτλο των Nabs, όχι όμως και των Babs, η δράση της γίνεται ιδιαίτερα εμφανής στον 1 μήνα μετά την εφαρμογή της θεραπείας και παραμένει για περίπου 6 μήνες. 5. Οι αρχικοί τίτλοι των Nabs καθορίζουν την κινητική τους στο πέρας της θεραπείας με ΕΦΜΠ. 6. Η πτώση της EDSS μετά τη χορήγηση της ΕΦΜΠ τείνει να είναι ταχύτερη στους Nabs-θετικούς ασθενείς. 7. Η μέθοδος ανοσοστυπώματος κατά Western είναι πιο ευαίσθητη από την ELISA για τον εντοπισμό των Babs, ενώ η Real-time-PCR επιβεβαιώνει τα αποτελέσματα της μεθόδου του κυτταροπαθολογικού φαινομένου για την ανίχνευση των Nabs. Η γνώση για την κατάσταση των εξουδετερωτικών αντισωμάτων σε συνδυασμό με τις πληροφορίες από τη μέτρηση της βιολογικής δράσης της ΜxΑ, αποτελεί πολύτιμη βοήθεια για τον νευρολόγο στη θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας και ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν ανεπαρκή ανταπόκριση στην αγωγή τους με ιντερφερόνη-β καθώς και στη λύση πρακτικών διλημμάτων για τη συνέχιση ή τη διακοπή της θεραπείας τους. Η ενδοφλέβια χορήγηση μεθύλ-πρεδνιζολόνης έχει ευεργετική δράση στην αποκατάσταση των συμπτωμάτων της υποτροπής και την πτώση των επιπέδων των εξουδετερωτικών αντισωμάτων, αλλά έχει περιορισμένη πρακτική χρησιμότητα στην αντιμετώπισή τους και ιδιαίτερα όταν αυτά εμφανίζονται σε επίπεδα με δυσμενή κλινική σημασία.