Συνύπαρξη υπερτροφικής μυοκαρδιοπάθειας και κατάθλιψης: επίδραση της ψυχικής νόσου στη νοσηρότητα και θνησιμότητα του καρδιοπαθούς

Abstract

One of the main causes of sudden death, especially in youth, is hypertrophic cardiomyopathy, a hereditary disease that mainly means hypertrophy of the left or/ and the right ventricular cavity of the heart (WHO / ISFC) On the other hand, of the most common psychiatric disorders are mood disorders, particularly depressive disorders. Many factors interact in the manifestation of depressive symptomatology. Biological, neuroendocrinological, neyroanatomical, neuroimmunological, metabolical and genetic components, compose the complexity of the disease known as depression. Additional factors such as stressful life events have the power to set off and culminate depressive symptomatology. Such symptomatology concerns the psychical as well as the physical dimensions of the individual. Commorbidity of depressive disorders and organic diseases is a common occurrence of great importance. These are different nosological entities that may appear at the same time or one may precede the other. Commorbidity of depression and cardiovascular diseases is of the best studied. A lot of studies conclude that they are strongly related, as well as that the psychiatric illness may interfere in the prognosis of the physical disease. Unfortunately, in the field of inherited cardiovascular diseases there is poor evidence. There are only a small number of surveys concerning the quality of life of patients with dilated and hypertrophic cardiomyopathy. The main purpose of the present study is to investigate the possibility of relation between depression and hypertrophic cardiomyopathy, a specific type of inherited cardiomyopathy. In patients already diagnosed with hypertrophic cardiomyopathy we wanted to investigate the possibility of increased incidence of depressive symptomatology comparing to the general population. Furthermore, we wanted to find out if and how depressive symptomatology can influence the clinical features, complications and mortality in those patients. 121 patients with hypertrophic cardiomyopathy were participated in the study. Specialist cardiologists from EKKAN (Greek Center of Cardiology for Athletes and Youth) were responsible for patients’ diagnosis of the cardiac disease, the risk stratification for sudden death as well as their follow up. For the diagnosis of depressive symptomatology BDI, CES-D and SCID for DSMIII-IIIR were used. We found that patients with hypertrophic cardiomyopathy are more depressed than the general population. We also found that there is no relation between depressive symptomatology and the severity of the cardiac disease. Patients in high risk of sudden death are not more depressed. Furthermore, it seems to be no relation between the risk stratification for sudden death and the present or future patients’ depressive symptomatology. In addition, time from diagnosis of the cardiac disease is not related to a person’s depressive status. Because of the limitations of the study (group’s size, duration of the study) we cannot make any suggestions regarding mortality. We therefore conclude that patients with hypertrophic cardiomyopathy are more depressed than the general population. Additionally, there is no relation between depressive symptomatology and risk stratification for sudden death or the time from the diagnosis of the heart disease.

Μια από τις συχνότερες αιτίες αιφνίδιου θανάτου είναι η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, η οποία ορίζεται ως ανεξήγητη υπερτροφία της αριστερής ή/ και της δεξιάς κοιλίας της καρδιάς. (WHO / ISFC) Πρόκειται για τη συχνότερη αιτία νεανικού αιφνίδιου θανάτου. Επιπροσθέτως, από τις πιο συχνές ψυχιατρικές διαταραχές της εποχής μας είναι οι διαταραχές της διάθεσης, και μάλιστα οι καταθλιπτικές διαταραχές. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που αλληλεπιδρούν έτσι ώστε να εκδηλώσει το άτομο καταθλιπτική συμπτωματολογία. Βιολογικές, νευροενδοκρινικές, νευροανατομικές, νευροανοσολογικές, μεταβολικές και γενετικές συνιστώσες συνθέτουν την πολύπλοκη νόσο που καλείται κατάθλιψη. Διάφοροι παράγοντες, όπως τα ψυχοπιεστικά γεγονότα ζωής, έχουν τη δύναμη να πυροδοτήσουν και να εξάρουν την καταθλιπτική συμπτωματολογία. Μια συμπτωματολογία που αφορά τόσο στην ψυχική όσο και τη σωματική διάσταση του ατόμου. Αρκετά συχνά, το άτομο με καταθλιπτική νόσο πάσχει και από κάποιο οργανικό νόσημα. Οι δυο αυτές διαφορετικές νοσολογικές οντότητες μπορεί να εμφανιστούν συγχρόνως ή η μια να προηγείται της άλλης. Τα νοσήματα του καρδιαγγειακού συστήματος αποτελούν την κατηγορία εκείνη των νοσημάτων που είναι από τα καλύτερα μελετημένα όσων αφορά στην συνύπαρξή τους με κατάθλιψη. Πλήθος ερευνών έχει δείξει τη σαφή τους συσχέτιση καθώς και το πώς η ψυχική νόσος επηρεάζει την πορεία και την πρόγνωση του καρδιοπαθούς. Στον τομέα όμως των κληρονομικών καρδιαγγειακών νοσημάτων, οι μόνες έρευνες που έχουν γίνει περιορίζονται στην μελέτη της ποιότητας ζωής των ατόμων με διατατική και υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να διερευνηθεί το ενδεχόμενο ύπαρξης σχέσης μεταξύ κατάθλιψης και ενός συγκεκριμένου τύπου καρδιοπάθειας, της υπερτροφικής μυοκαρδιοπάθειας. Θεωρώντας δεδομένη την ύπαρξη υπερτροφικής μυοκαρδιοπάθειας θέλαμε να διερευνήσουμε αν αυτή συνεπάγεται μεγαλύτερη επίπτωση καταθλιπτικής συμπτωματολογίας στους ασθενείς. Επιπροσθέτως, δευτερευόντως, θέλαμε να αξιολογήσουμε την επίδραση της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας στην κλινική εικόνα, την εμφάνιση επιπλοκών και τη θνησιμότητα ασθενών πασχόντων από υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια. Τον υπό μελέτη πληθυσμό αποτέλεσαν 121 ασθενείς πάσχοντες από υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια. Η καρδιακή νόσος καθώς και η διαστρωμάτωση του κινδύνου για αιφνίδιο θάνατο διαγνώσθηκαν από καρδιολόγους ειδικούς στις κληρονομικές καρδιαγγειακές παθήσεις (Ελληνικό Κέντρο Καρδιολογίας Αθλητών και Νέων, ΕΚΚΑΝ). Για την εκτίμηση της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας χρησιμοποιήθηκαν οι κλίμακες BDI, CES-D και η δομημένη κλινική συνέντευξη για την κατάθλιψη (SCID for DSM III - IIIR). Διαπιστώσαμε ότι οι ασθενείς με υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια είναι περισσότερο καταθλιπτικοί από το γενικό πληθυσμό. Η καταθλιπτική συμπτωματολογία δε φαίνεται να συνδέεται με τη σοβαρότητα της καρδιακής νόσου και οι ασθενείς που θεωρούνται υψηλού κινδύνου για αιφνίδιο θάνατο δεν είναι πιο καταθλιπτικοί από τους υπόλοιπους. Φαίνεται επίσης πως η διαστρωμάτωση του κινδύνου για αιφνίδιο θάνατο δεν επηρεάζει ούτε την παρούσα αλλά ούτε και την μελλοντική ψυχική κατάσταση του ατόμου. Επιπροσθέτως, ο χρόνος που έχει περάσει από την αρχική διάγνωση της καρδιακής νόσου δε σχετίζεται με τη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου. Λόγω του μεγέθους του δείγματος και του περιορισμένου χρόνου παρακολούθησης δε μπορούμε να πιθανολογήσουμε συσχέτιση μεταξύ της ύπαρξης καταθλιπτικής συμπτωματολογίας και της επίδρασής της στη θνησιμότητα του καρδιοπαθούς. Συμπερασματικά, από την παρούσα έρευνα φαίνεται πως οι ασθενείς με υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια είναι περισσότερο καταθλιπτικοί από το γενικό πληθυσμό. Η εμφάνιση καταθλιπτικής συμπτωματολογίας φαίνεται να είναι ανεξάρτητη από τη διαστρωμάτωση του κινδύνου για αιφνίδιο θάνατο αλλά και από το χρόνο που έχει περάσει από τη διάγνωση της καρδιακής νόσου.