Συστήματα προσδιορισμού του συνολικού καθαρού εισοδήματος των ημεδαπών ανώνυμων εταιριών

Abstract

This thesis is divided in three parts. It addresses the issue of determining, for tax reasons, the aggregate net income of the greek stock companies (societes anonymes). The systematic methods commonly used to ascertain tax liability of stock companies are methods that are usually based on taxpayer’s books and accounts and methods of presumptive taxation that involve the use of indirect means in order to avoid tax evasion. The aforementioned systematic methods are presented through current tax legislation and analysis of relevant tax jurisprudence of the national courts. The thesis approaches theoretically relevant legal senses including the compatibility of specific provisions of the greek tax legislation with the Constitution of Greece. Advantages, shortcomings and difficulties associated with the methods used to ascertain tax liability of stock companies are pointed out and analyzed for their legal implications within the scope of the principal of taxpayers’ equity in EU. A comparative analysis of the tax systems of stock companies within the EU is carried out as the greek tax system, which is deemed as out-of-date and non-productive, is influenced by them and, often, assimilates specific practices and proposals without carefully considering possible ramifications. Finally, the third part is devoted to the efforts of the European Committee that aim to achieve harmonization in estimating the tax base of stock companies throughout the EU. The thesis concludes with suggestions and ad hoc proposals aiming to the improvement of the greek tax system (as far as greek stock companies are concerned).

Αντικείμενο της διατριβής αποτελεί η συγκριτική εξέταση των συστημάτων προσδιορισμού του συνολικού καθαρού εισοδήματος των ημεδαπών ανωνύμων εταιριών. Η οριοθέτηση του καθαρού εισοδήματος των ανωνύμων εταιριών παρουσιάζει μεγάλο θεωρητικό ενδιαφέρον, καθώς το καθαρό εισόδημα αποτελεί γενικότερα προσδιοριστικό παράγοντα της φοροδοτικής ικανότητας των φορολογουμένων,. Σκοπός της έρευνας που επιχειρήθηκε είναι η θεωρητική προσέγγιση των δύο βασικών συστημάτων προσδιορισμού του καθαρού εισοδήματος των ημεδαπών ανωνύμων εταιριών, δηλαδή του λογιστικού και του εξωλογιστικού προσδιορισμού, ώστε να αναδειχθούν τα πλεονεκτήματα αλλά και οι ελλείψεις και δυσλειτουργίες που παρουσιάζονται από την εφαρμογή των συστημάτων αυτών, υπό το φως της εφαρμογής του Συντάγματος και ιδίως της αρχής της φορολογικής ισότητας. Τα δύο προαναφερθέντα συστήματα παρουσιάζονται στα δύο πρώτα μέρη της διατριβής, μέσω της αναφοράς των σχετικών διατάξεων της φορολογικής νομοθεσίας, όπως αυτή έχει ερμηνευθεί από τη νομολογία των διοικητικών δικαστηρίων, ενώ εξάλλου επιχειρείται η θεωρητική προσέγγιση όλων των κρίσιμων εννοιών που διαγράφουν το αντικείμενο της διατριβής και δεν έχουν τύχει έως σήμερα σε βάθος επιστημονικής ανάλυσης. Για την πληρότητα της έρευνας στην αρχή κάθε επιμέρους ενότητας προτάσσεται η συγκριτική μελέτη και των λοιπών ευρωπαϊκών φορολογικών συστημάτων, καθώς μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για τη γενικότερη βελτίωση του ελληνικού συστήματος φορολόγησης του εισοδήματος των ανωνύμων εταιριών, το οποίο σε αρκετά σημεία του παρουσιάζεται αναχρονιστικό και αντιπαραγωγικό. Ακολουθεί στο τρίτο μέρος της διατριβής η εξέταση της εναρμόνισης των συστημάτων φορολόγησης του εισοδήματος των κεφαλαιουχικών επιχειρήσεων στο επίπεδο της Κοινότητας, με εντοπισμό ιδίως στα ζητήματα του αντικειμένου της φορολογίας εισοδήματος, υπό το φως της προόδου που έχει ήδη επιτευχθεί σε κοινοτικό επίπεδο. Τέλος, η έρευνα συμπληρώνεται με τη θεμελίωση της ανάγκης αναμόρφωσης του ελληνικού φορολογικού συστήματος μέσω της εφαρμογής συγκεκριμένων προτάσεων.