Κλειστά δίκτυα τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας (ICTs) για τη διάθεση του τουριστικού προϊόντος στο πλαίσιο της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης

Abstract

Η παγκόσμια "βαριά βιομηχανία", ο Τουρισμός, αντιμετωπίζει χρόνια δυσεπίλυτα προβλήματα, τα οποία δυστυχώς ακόμη παραμένουν άλυτα, παρά το γεγονός ότι πολλές φορές έγινε σοβαρή προσπάθεια να αντιμετωπιστούν μέσα από διαχρονικά πλαίσια πολιτικής με στόχο να αποκτήσουν κοινά αποδεκτή και ολοκληρωμένη διάσταση. Ενώ η διάθεση να υπάρξουν κανόνες στην άναρχη αγορά από όλους τους εμπλεκομένους φορείς για τη δημιουργία, διαχείριση, προβολή, προώθηση του Τουριστικού προϊόντος υπήρξε και υπάρχει. Αυτό που τελικά έμεινε όμως είναι ότι τα προβλήματα πραγματικά αναγνωρίστηκαν, εντοπίστηκαν, οριοθετήθηκαν και αναλύθηκαν, μόνο σε επίπεδο συσκέψεων, ημερίδων και συνεδρίων. Οι εμπλεκόμενοι είτε δεν διαθέτουν το σωστό θεσμικό πλαίσιο, εργαλείο αποφάσεων, είτε δεν έχουν παρακολουθήσει την τεχνολογική εξέλιξη οπότε δεν αντιλαμβάνονται τη σημασία και το δυναμικό των Νέων Τεχνολογιών, οι οποίες στην ουσία έχουν επαναπροσδιορίσει τις ανθρώπινες ανάγκες, που με τη σειρά τους έδωσαν το σημερινό νέο νόημα στη διαδικασία προσδιορισμού του Τουριστικού προϊόντος. Τα πράγματα βέβαια σοβαρεύουν όταν η θεωρητική προσέγγιση αντιμετωπίζει την πρακτική καθημερινότητα. Ανάμεσα στους επαγγελματίες του χώρου, ανακύπτουν και ισχυρές μειοψηφίες ακόμη και σήμερα, που εξακολουθούν και προσεγγίζουν τον Τουρισμό μέσα από τη στρεβλή επιχειρηματική άποψη "πως στο συντομότερο χρόνο θα κερδίσουμε περισσότερα". Εάν αγνοήσουμε την αντιεπαγγελματική συμπεριφορά των "απαίδευτων", τότε, με δεδομένη την πολυπλοκότητα του Τουριστικού Προϊόντος, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το σοβαρό γεγονός ότι στην πολύπλοκη διαδικασία διαχείρισής του, από τη δημιουργία του έως την προώθηση, προβολή και πώλησή του, υπάρχει ουσιαστική έλλειψη κανόνων, με σοβαρά αρνητικό αποτέλεσμα, όταν τη βιώνουν οι καταναλωτές, να χάνουν την εμπιστοσύνη τους συνολικά στην αγορά. Στην Ελλάδα έχουν παρατηρηθεί τέτοια φαινόμενα που κομψά αποσιωπήθηκαν πίσω από τη σιγουριά του προορισμού, που ευλογήθηκε με το ιδιαίτερο ανάγλυφο, που εξακολουθεί και αποτελεί πόλο έλξης και βασικό προορισμό των ταξιδιωτών του πλανήτη, που διαθέτει επί της ουσίας έντονα τα χαρακτηριστικά του ισχυρότατου δίπολου [Τουρισμός - Πολιτισμός], είτε στη βάση του Τουριστικού Πολιτισμού, είτε στη βάση του Πολιτισμικού Τουρισμού. Ενός δίπολου που διακαώς στηρίζει, οραματίζεται και προς όλες τις κατευθύνσεις ευαγγελίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο επίπεδο των χωρών, οι εμπλεκόμενες, δηλαδή οι ουσιαστικά ανταγωνιστικές τουριστικά χώρες, προσπαθούν κεντρικά να βάλουν κανόνες στο "παιχνίδι" με συμμάχους τους αποδεδειγμένα βασικούς "παίκτες" της αγοράς, την αερομεταφορά (αεροπορικές εταιρείες), τους μεγάλους προμηθευτές (tour operators), τους θεσμούς (όλους τους τουριστικούς οργανισμούς) και φυσικά τους επαγγελματίες (τουριστικές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις ξενοδοχείας). Όλοι δε, προσπαθούν να τιθασεύσουν το έως πρόσφατα "μαύρο κουτί", τις Νέες Τεχνολογίες Πληροφόρησης και Επικοινωνίας, (ICTs). Ο δρόμος στο να θεσπιστούν κανόνες στο "παιχνίδι" είναι δύσβατος και μακρύς. Η δυσκολία στην αντιμετώπιση, κατανόηση και υιοθέτηση των ICTs, η απειλή αφανισμού των "ενδιάμεσων", των απλών Τουριστικών Επιχειρήσεων, στην απλοϊκή ίσως λογική ότι η έλλειψη προμήθειας μεταπώλησης θα ισορροπήσει τις τιμές ή ότι η απευθείας συμφωνία με τους προμηθευτές του Τουριστικού Προϊόντος θα καλυτερεύσει το προϊόν, συμβάλλουν στη γενικότερη σύγχυση. Η κατανάλωση βιώνει καθημερινά τη σοφή ρήση ότι "τα φυσικά διαθέσιμα δεν υπάρχουν αλλά γίνονται, γεννώνται ανάλογα με το πολιτισμικό, τεχνολογικό επίπεδο των συνεχώς μετεξελισσόμενων και επαναπροσδιοριζόμενων ανθρώπινων αναγκών", (Zimmermann, 1964). Έτσι είναι δεδομένο ότι νέα τουριστικά προϊόντα που δημιουργούνται στη βάση πιεστικών νέων ανθρωπίνων αναγκών είναι και μελλοντικά θα βρίσκονται προ των πυλών, απαιτώντας υποδομές, οργάνωση και το κυριότερο κανόνες στην αγορά. Οι ταξιδιώτες απαιτούν να απολαμβάνουν ακριβώς ότι αγοράζουν και είναι διατεθειμένοι γι' αυτό να επιβάλλουν την ποιότητα καταθέτοντας και δικούς τους κανόνες. Στην πολυπλοκότητα της αλυσίδας του Τουριστικού Εμπορίου, αυτό ακριβώς, η διαμόρφωση κανόνων στην διαδικασία προβολής, προώθησης, διάθεσης και τελικά πώλησης του Τουριστικού Προϊόντος αποτελεί πια το βασικό αλλά αδύναμο κρίκο της. Με τη συγκεκριμένη προσέγγιση αποδεικνύεται ότι τα "Κλειστά Δίκτυα" Πληροφόρησης και Επικοινωνίας - και εδώ ερευνάται, προδιαγράφεται, σχεδιάζεται, υλοποιείται και εφαρμόζεται ένα τέτοιο μεθοδολογικό Δίκτυο - συμβάλλουν ουσιαστικά στη διάθεση του σχεδιαζόμενου Προϊόντος ώστε να προσφέρεται έντιμα στον ταξιδιώτη. Ο ταξιδιώτης έτσι διατηρεί και αυξάνει την εμπιστοσύνη του στην αγορά, οι τιμές ελέγχονται, το Προϊόν προστατεύεται αφού οι κανόνες είναι πια διακριτοί στο "παιχνίδι" και ο καταναλωτής ταξιδιώτης απολαμβάνει αυτό ακριβώς που επέλεξε και τελικά πλήρωσε. Το ταξίδι των ονείρων του.