Η παρέμβση στο περιεχόμενο της φυσικής δραστηριότητας και η χρήση πληροφόρησης για την διατροφή και τις διατροφικές συνήθειες µε σκοπό την εξέταση της επίδρασης των παραγόντων κινδύνου εµφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων

Abstract

The aim of present study was to investigate the changes in the modifiable factors for cardiovascular disease because of an intervention program that took place in the school environment. More precisely it was examined the effects of an intervention program in the lipidemic profile of the students (triglycerides, cholesterol, high-density lipoprotein cholesterol, low-density lipoprotein cholesterol), in the blood pressure (systolic and diastolic), in the heart rate of calm, in the obesity (body mass index) and in the aerobic capacity (maximal O2 consumption, VO2max). The number of students which participated in the study were 343 (160 boys and 183 girls, ages 13,5 ±1,2 of years, weight 59,2 ±14,2 kg). The students participated in the intervention program for 1 school year (typically 10 months), during the school hours, according to the school schedule. No kind of intervention took place outside the school, in the house or in gym. In the intervention group there were 174 students (82 boys and 92 girls), while in the control group there were 169 students (78 boys and 91 girls). The students that participated in the study were residents in urban and semi-urban regions and more concretely residents from 12 different towns or villages. The intervention includes the practical part, which took place during the lesson of physical education, aiming at the improvement of fitness, with accent in the suitable intensity of aerobic exercises (40- 60% of maximum heart rate), according to the analytical school program. The teachers of physical education were supported with lessons plans aiming at the benefit of knowledge and information. The theoretical part of intervention took place in the classroom or in the projection room of the schools and was focused on issues with regard to the risk factors for cardiovascular disease, the exercise and the diet. Teaching became with the help of books and DVD with relative content, that were published by the Ministry of National Education and Religious Affairs. Measurements became three times in the beginning, in the middle and in the end of the intervention. The following factors were measured: weight, height, blood pressure of calm, heart rate of calm, 9 triglycerides, cholesterol, high-density lipoprotein cholesterol, low-density lipoprotein cholesterol (the biochemical parameters only in the beginning and in the end and only in the intervention group), quality of diet with the estimation of the Healthy Eating Index, the consumption of foods of the previous day with retraction from the memory, maximal O2 consumption (VO2max) according to the Cureton equation and estimation of fitness with the Fitnessgram test battery (1 mile run walk, trunk lift, push ups, curl up, back saver sit and reach). Examinations of blood did not become in the control group because of objective difficulties. In the intervention group there were significant increase between the initial and final measurement in VO2max, in the weight, in the Healthy Eating Index, in the 1 mile run walk test, in the trunk lift test, in the push ups test, in the sit and reach test, in the curl up test and in the component of fruits of Healthy Eating Index.

Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να µελετηθούν οι µεταβολές στους τροποποιήσιµους παράγοντες εµφάνισης καρδιαγγειακών ασθενειών εξαιτίας ενός προγράµµατος παρέµβασης µέσα σε σχολικό περιβάλλον. Πιο συγκεκριµένα εξετάσθηκε η επίδραση του προγράµµατος στο λιπαιδιµικό προφίλ των µαθητών τριγλυκερίδια, χοληστερόλη, χοληστερόλη λιποπρωτεϊνών χαµηλής πυκνότητας, χοληστερόλη λιποπρωτεϊνών υψηλής πυκνότητας), στην αρτηριακή πίεση (συστολική διαστολική), στην καρδιακή συχνότητα ηρεµίας, στην παχυσαρκία (δείκτης µάζας µατος) και στην αερόβια ικανότητα (µέγιστη πρόσληψη οξυγόνου). Ο συνολικός αριθµός των µαθητών οι οποίοι συµµετείχαν στην µελέτη ήταν 343 (160 αγόρια και 183 κορίτσια, ηλικίας 13,5±1,2 ετών, βάρους 59,2±14,2 kg). Οι µαθητές συµµετείχαν στο πρόγραµµα παρέµβασης για χρονικό διάστηµα 10 µηνών, µέσα στον σχολικό χώρο, κατά την διάρκεια του σχολικού ωραρίου. Καµιά παρέµβαση δεν έγινε έξω από σχολικό χώρο, στο σπίτι η σε γυµναστήριο. Στην οµάδα παρέµβασης έλαβαν µέρος 174 µαθητές αγόρια και 92 κορίτσια), ενώ στην οµάδα έλεγχου έλαβαν µέρος 169 µαθητές (78 αγόρια και 91 κορίτσια). Οι µαθητές που συµµετείχαν στην µελέτη ήταν κάτοικοι αστικών και ηµιαστικών περιοχών και πιο συγκεκριµένα κάτοικοι από 12 διαφορετικά χωριά πόλεις και κωµοπόλεις. Η παρέµβαση περιλάβανε το πρακτικό µέρος, δηλαδή την ερήσια γύµναση κατά την ώρα του µαθήµατος της Φυσικής Αγωγής, µε σκοπό την βελτίωση της φυσικής κατάστασης, µε έµφαση στην κατάλληλη ένταση των αερόβιων ασκήσεων (40-60% της µέγιστης καρδιακής συχνότητας), σύµφωνα µε τα ισχύοντα από αναλυτικό πρόγραµµα, µε την υποστήριξη των καθηγητών από πλάνα µαθήµατος που σχεδιάσθηκαν µε σκοπό την παροχή γνώσεων και πληροφόρησης. Το θεωρητικό µέρος παρέµβασης γινόταν µέσα στην αίθουσα διδασκαλίας ή στην αίθουσα προβολών των σχολείων και εστιαζόταν σε θέµατα σχετικά µε τους παράγοντες κινδύνου για την εµφάνιση καρδιαγγειακών ασθενειών, την άσκηση και την διατροφή. Η διδασκαλία γινόταν µε την βοήθεια βιβλίων και ενός DVD µε σχετικό περιεχόµενο, που εκδόθηκαν από το ΥΠΕΠΘ για ανάλογους σκοπούς. Μετρήσεις έγιναν τρεις φορές: στην αρχή, περίπου στο µέσον και στο τέλος της µελέτης. Μετρήθηκαν τα παρακάτω: βάρος, ύψος, αρτηριακή πίεση ηρεµίας, καρδιακή συχνότητα ηρεµίας, τριγλυκερίδια, χοληστερόλη, χοληστερόλη λιποπρωτεϊνών χαµηλής πυκνότητας, χοληστερόλη λιποπρωτεϊνών υψηλής πυκνότητας (οι βιοχηµικές παράµετροι µόνον στη αρχή και στο τέλος και µόνον στην οµάδα παρέµβασης), ποιότητα της διατροφής µε υπολογισµό του /είκτη Υγιεινής /ιατροφής, η κατανάλωση των τροφίµων κατά την προηγούµενη ηµέρα µε ανάκληση από την µνήµη, µέγιστη πρόσληψη οξυγόνου σύµφωνα µε την εξίσωση Cureton και εκτίµηση της φυσικής κατάστασης µε τα τεστ της δέσµης Fitnessgram (τρέξιµο βάδισµα 1 µιλίου, ανύψωση του κορµού, τροποποιηµένοι κοιλιακοί, κάµψεις έως την γωνία των 90ο, διπλώσεις από την εδραία θέση). /εν έγιναν εξετάσεις αίµατος στην οµάδα ελέγχου λόγω αντικειµενικών δυσκολιών.