Λόγος και δύναμις στους πρώιμους και ύστερους στωικούς φιλοσόφους

Abstract

Ιt will be revealed thoughts and concerns or assortments in contrast and opposition between them but who insure - despite their peculiar syllogistic behaviour - the unity, balance and logic harmony. Taking for granted the double or multiple noting of Logic, falls apart the deterministic theory of things or syllogists. That kind of theory seems to be found quite often in ancient sources of the Stoics. Did Stoics get into debt because of a theory which they really attempted to erect or deeply restore? The aim of the current essay is to shake the absolute Cause or deterministic Logic and to point out to a new approach depending on hypothetical subsenses, senses and common Logic. The lost treatises of Chrysippus, Boethius, Diogenes Laertius, Marcus Aurelius and Gellius seem to confront the basic problem of Deterministic Logic, while at Poseidonius, Panaitius and Seneca is described the main part of the soul in the limits of double logic and not logic. Also it is imported for the first time in early Stoic philosophy the element “Dynamis” - indicates at Poseidonius - in order to get reviewed the unlimited of the common Sense or of the Mind. Should Poseidonius be considered as an airetic Stoic philosopher who kept off the usual deterministic theory or be honoured as the main point of counting the Reason to a completely different way? Finally it seems that Poseidonius comes to restore or to settle the troubling model of Logic of the early Stoics.

Θα αποκαλυφθούν ή θα έρθουν στην επιφάνεια συλλογισμοί, αξιώματα και συστήματα αντιθετικά μεταξύ τους, αποκλίνοντα σύνολα και ανομοιόμορφοι μηχανισμοί συγκρότησης Λόγου οι οποίοι, παρά την ιδιομορφία της σύστασής τους, διασφαλίζουν την ισορροπία, την ισοσθένεια και την παλινδρομική αρμονία. Υιοθετώντας την άποψη περί της διττής ή και πολλαπλής σήμανσης του Λόγου καταρρίπτεται η ντετερμινιστική θεώρηση των πραγμάτων, η οποία φαίνεται να αποδίδεται συνεχώς από ερμηνευτές στα κείμενα των αρχαίων και ύστερων στωικών φιλοσόφων. Χρεώθηκαν οι Στωικοί το κόστος μιας θεωρίας που αποπειράθηκαν να ανασκευάσουν; Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι να κλονίσει το τελεολογικό πρότυπο ή την απόλυτη αιτιοκρατία και να δείξει σε μια νέα ερμηνευτική προσέγγιση η οποία βασίζεται σε υποθετικές συναρτησιακές τεχνικές, σε ασύμμετρες συνδέσεις, σε προ-εκτατικές υπολήψεις και σε συνεκτατικές ρυθμίσεις του Λόγου. Τα χαμένα συγγράμματα του Χρυσίππου «Περί Λογικής» και «Περί Σημείων» καθοδηγούν, αναφορές των οποίων ευρίσκονται στον Κικέρωνα, Βοήθιο, Διογένη Λαέρτιο, Μάρκο Αυρήλιο και Γήλιο ενώ στον Ποσειδώνιο, Παναίτιο και Σενέκα περιγράφεται το ηγεμονικό μέρος της ψυχής στα όρια του ταυτόχρονα ελλόγου-αλόγου στοιχείου. Συνάμα εισάγεται στην πρώιμη εποχή της φιλοσοφίας η έννοια της «Δυνάμεως» -ο όρος στον Ποσειδώνιο- προκειμένου να αποδοθεί η απεριοριστία των λειτουργιών της νόησης ή αλλιώς να τονιστεί η μετατροπή του ελλόγου σε πιθανές άλογες εκφάνσεις του. Να θεωρηθεί ο Ποσειδώνιος ένας αιρετικός στωικός, ακριβώς επειδή απομακρύνθηκε από το πρότυπο του Στωικού Λογικού ντετερμινισμού ή πολύ απλά να εκτιμηθεί ως το σημείο αρχής μιας νέας μέτρησης του Λόγου και ως ο επανερμηνευτής των χαμένων θεωριών του Ζήνωνα και του Χρυσίππου; Έρχεται ο Ποσειδώνιος να αποκαταστήσει εν τέλει το ήδη διαταραγμένο από την αρχή του μοντέλο του Λόγου των πρώιμων στωικών΄?