Επίπτωση, αίτια, κλινικά χαρακτηριστικά και συνυπάρχουσες διαταραχές των ηλεκτρολυτών και της οξεοβασικής ισορροπίας σε ασθενείς που νοσηλεύονται με υποφωσφαταιμία σε μια παθολογική κλινική

Abstract

Purpose of the present study was to evaluate the prevalence, the clinical and biochemical characteristics, the report of any concomitant electrolyte and acid-base disturbances and the investigation of mortality of hypophosphatemia for patients presenting the disorder on admission and during hospitalization. The prevalence of hypophosphatemia was found to be 4,3%, with most patients presenting the disorder upon admission (71,6%) and fewer during their hospital stay (28,4%), especially at the third day of hospitalization (15,3%). Moreover, the majority of hypophosphatemic patients had mild phosphate deficit (72,2%) and the rest had moderate or severe (27,8%). The most common causes of hypophosphatemia were respiratory alkalosis, either alone or in mixed disorders 48,3%, the diuretics usage (38,6%), high MUST SCORE (34,1%), corticosteroids intake (27,8%), and history of Diabetes Mellitus (25%). It is noteworthy that the preponderance of patients had multifactorial hypophosphatemia (75,6%). The most frequent electrolyte disorders were hypocalcemia (40,9%), hyponatremia (38,6%), hypomagnesemia (23,9%) and hypokalemia (22,7%). The most repeated acid-base disturbance was respiratory alkalosis (38,2%), mixed alkalosis (16%) and metabolic acidosis with respiratory alkalosis (10,7%). Alcohol abuse, history of coronary artery disease, the usage of anti-convulsants and low calcium levels appeared to be risk factors for hypophosphatemia on admission. As far as hypophosphatemia during hospitalization is concerned, females, alcohol abuse, older age, history of hypertension, recent loss of weight, hypocalcemia and low platelet levels were found to be independent risk factors for phosphate depletion. The mortality of patients with hypophosphatemia during their hospital stay was significantly higher (8,5%) compared to the mortality rate of the general population hospitalized in our clinic at the same timeline (4,26%) and to the one of patients without hypophosphatemia who participated in our study (2,9%). 8,1% died within one month after their discharge. Older age, history of recent surgery within the last two months, infection of any site as a cause of admission and phosphate depletion during hospitalization were identified as major risk factors of mortality.

Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η εκτίμηση της επίπτωσης, η αξιολόγηση της κλινικής εικόνας, η καταγραφή συνυπαρχουσών ηλεκτρολυτικών διαταραχών, η διαπίστωση διαταραχών οξεοβασικής ισορροπίας και η διερεύνηση της θνητότητας σε ασθενείς που εμφανίζουν υποφωσφαταιμία είτε κατά την εισαγωγή τους ή κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους. Η επίπτωση της υποφωσφαταιμίας ανήλθε σε ποσοστό 4,3%, με την πλειοψηφία των ατόμων να παρουσιάζουν τη διαταραχή με την εισαγωγή τους (71,6%) και λιγότερους κατά τη νοσηλεία τους (28,4%), ειδικά την τρίτη ημέρα παραμονής τους στο νοσοκομείο (15,3%). Επίσης, η πλειονότητα των ατόμων παρουσίασε ήπια ένδεια φωσφόρου (72,2%), με τους υπόλοιπους ασθενείς να έχουν μέτρια ή σοβαρή υποφωσφαταιμία (27,8%). Τα πιο συχνά αίτια υποφωσφαταιμίας στην παρούσα μελέτη ήταν η αναπνευστική αλκάλωση είτε ως αμιγής ή στα πλαίσια μικτής διαταραχής (48,3%),η λήψη διουρητικών (38,6%), η παρουσία υψηλού MUST SCORE (34,1%), η αγωγή με κορτικοστεροειδή (27,8%), και η παρουσία Σακχαρώδη Διαβήτη (25%). Το μεγαλύτερο ποσοστό των ατόμων με τη διαταραχή είχαν περισσότερα από δύο αίτια (75,6%). Οι συχνότερες ηλεκτρολυτικές διαταραχές ήταν υπασβεστιαιμία (40,9%), υπονατριαιμία (38,6%), η υπομαγνησιαιμία (23,9%) και η υποκαλιαιμία (22,7%). Η συνηθέστερη διαταραχή οξεοβασικής ισορροπίας ήταν η αμιγής αναπνευστική αλκάλωση (38,2%), η μικτή αλκάλωση (16%) και η μεταβολική οξέωση με αναπνευστική αλκάλωση (10,7%). Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση υποφωσφαταιμίας κατά την εισαγωγή αποτέλεσαν το ιστορικό κατάχρησης αλκοόλ και στεφανιαίας νόσου, η λήψη αντιεπιληπτικών και οι χαμηλές τιμές καλίου και ασβεστίου. Σχετικά με την υποφωσφαταιμία κατά τη νοσηλεία, βρέθηκε ότι το γυναικείο φύλο, η κατάχρηση αλκοόλ, η αυξημένη ηλικία, η υπέρταση, η απώλεια βάρους, η υπασβεστιαιμία και οι χαμηλές τιμές αιμοπεταλίων αποτέλεσαν παράγοντες κινδύνου για πτώση των επιπέδων φωσφόρου. Η θνητότητα των υποφωσφαταιμικών ασθενών κατά τη νοσηλεία ήταν σημαντικά υψηλότερη (8,5%) συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό των ασθενών που νοσηλεύτηκε στην παθολογική κλινική το ίδιο χρονικό διάστημα (4,26 %) αλλά και των μη υποφωσφαταιμικών ασθενών (2,9%) που συμμετείχαν στη μελέτη. Το 8,1% των ατόμων με υποφωσφαταιμία που εξήλθαν από την κλινική απεβίωσαν εντός μήνα από τη νοσηλεία τους. Ως ανεξάρτητοι παράγοντες κινδύνου για θνητότητα συνολικά των υποφωσφαταιμικών ασθενών διαπιστώθηκαν η αυξημένη ηλικία, το πρόσφατο χειρουργείο, η λοίμωξη ως αίτια εισόδου και η ενδονοσοκομειακή εμφάνιση του ελλείματος φωσφόρου.